برنده‌ها و بازنده‌های بورس در 9 ماه گذشته

بهزاد رنجبر-روزنامه‌نگار

آمار‌ها نشان می‌دهد میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس، در 3 فصل گذشته از سال 1401 دست‌کم 30 درصد کمتر از تورم بوده است؛ با این حال در همین مدت، میانگین 12.5 درصد از کل صنایع حاضر در بورس تهران بیش از نرخ تورم و 62.5 درصد بیش از میانگین بازده کل بورس است.
به گزارش همشهری، با وجود آنکه بازده سرمایه‌گذاری در همه بازارهای سرمایه‌گذاری در 9 ماه امسال از جمله طلا، ارز، مسکن و خودرو بیش از نرخ تورم بوده است، میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس بسیار کمتر از نرخ تورم در همین مدت است. طبق اطلاعات مرکز آمار ایران شاخص قیمت مصرف‌کننده که بیانگر میزان بازده سرمایه‌گذاری در بورس است در 9 ماه امسال 40.2 درصد رشد کرده؛  در حالی که میزان رشد شاخص بورس که بیانگر میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس است 9.4 درصد و به عبارتی 30.8 درصد کمتر از شاخص قیمت مصرف‌کننده بوده است.
 با این حال در همین دوره میانگین رشد برخی صنایع در بورس بیش از نرخ تورم بوده است. آمارها نشان می‌دهد 12.5درصد از صنایع فعال در بازار سهام نرخ بازده‌شان بین 43.3 تا 77.8 درصد بوده که این میزان رشد در طول 9 ماه بیش از نرخ تورم بوده است. در همین مدت 25 صنعت که معادل 62.5 درصد از کل صنایع بورس هستند میزان بازده‌شان بیش از میزان رشد شاخص بورس بوده است.

برنده‌های بورس
آمارها نشان می‌دهد سهامداران  5 صنعت شامل حمل‌ونقل و انبار‌داری، عرضه برق و گاز، اطلاعات و ارتباطات، خرده‌فروشی و زراعت بیشترین بازده را در میان همه صنایع بورس به دست آورده‌اند و میزان بازده سهامداران این صنایع بیش از نرخ تورم بوده است. گروه حمل‌ونقل و انبارداری با 77.8 درصد رشد در صدر پربازده‌ترین صنایع بورس قرار گرفته و میزان بازده این صنعت حتی از بازارهای طلا، ارز و مسکن هم بیشتر بوده است. بعد از آن، گروه عرضه برق و گاز که عمدتا شامل سهام نیروگاه‌ها می‌شود در رتبه دوم قرار گرفته و ارزش سهام آنها در 9 ماهه سال جاری 75.1 درصد افزایش یافته است. صنعت اطلاعات و ارتباطات، خرده‌فروشی و زراعت نیز به ترتیب با 57.8، 48.5 و 43.3 درصد رشد در رتبه‌های سوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.

بازنده‌های بورس
با وجود آنکه میانگین بازده برخی صنایع در 9 ماهه سال جاری بیش از تورم بوده است، اما برخی صنایع شامل استخراج نفت و گاز، محصولات کاغذی، منسوجات، استخراج سایر معادن، فلزات اساسی، بانکداری، محصولات چوبی، ساخت دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی، استخراج کانه‌های فلزی و هتل و رستوران نه فقط رشدی به اندازه تورم نداشته‌اند بلکه با افت نیز مواجه شده‌اند و سهامدارانشان را با زیان‌های سنگینی مواجه کرده‌اند. طبق آمارهای موجود سهامداران گروه هتلداری و رستوران با افت 38.8 درصدی، بزرگ‌ترین بازندگان بورس بوده‌اند و بعد از آن گروه استخراج کانه‌های فلزی و ساخت وسایل ارتباطی به ترتیب با 22.4 و 21.9 درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

برآورد آینده
بررسی روند تاریخی بورس نشان می‌دهد، هرگاه میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس در برخی مقاطع زمانی از نرخ تورم جا مانده، در دوره‌های بعد و در بلندمدت این عقب‌ماندگی را جبران کرده است. برخی کارشناسان بر این باورند که با توجه به کاهش شدید قیمت سهام شرکت‌ها در 2 سال گذشته زمان رشد قیمت‌ها در بورس فرا رسیده است؛ با این حال برخی دیگر از کارشناسان با توجه به اثر‌گذاری نرخ بهره و ریسک‌های سیاسی و اقتصادی بر این باورند که هنوز پتانسیل‌های واقعی برای رشد بورس مهیا نشده است. با وجود این اختلاف‌نظر، تقریبا همه کارشناسان متفق‌القولند که هرچند ممکن است در ماه‌های آینده بازار سهام با رشد پرشتابی مواجه نشود، اما در بلندمدت بالاخره عقب‌ماندگی خود را از نرخ تورم جبران می‌کند و به بیان عامیانه‌تر رشد بورس، دیر یا زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد.