اهرم مهم در کاهش فساد

ابراهیم باقی؛  مدیرکل امور مجامع و حسابرسی شهرداری تهران

اگر جامعه حسابداران و حسابرسان به یک تصمیم کارشناسی رسیدند باید پای حرف خود بایستند؛ اما اگر بخواهند تصمیمات خود را به منافع صنفی یا سیاسی گره بزنند به‌طورقطع استقلال‌شان آسیب خواهد دید. باتوجه‌به نقش جامعه حسابداران در شفافیت و پاسخگویی، سالم‌سازی و حکمرانی خوب، باید گفت که جامعه حسابداران و حسابرسان حلقه‌ مفقوده‌ای در جامعه تخصصی کشور بوده که تا‌کنون توجه لازم به این حوزه نشده و این در حالی است که حسابداران و حسابرسان نقش بسیار مهمی در زمینه عدم‌ایجاد فساد و نیز بروز و ظهور شفافیت دارند. با مشاهده برخی گزارش‌های مربوط به نابسامانی‌ها و فسادهای مالی، به این موضوع پی می‌بریم که این پدیده نامیمون به‌دلیل بی‌توجهی به جایگاه حسابداران در سلسله‌مراتب اداری رخ‌داده است. امضای یک حسابدار باید به گزارش‌ها اعتبار ببخشد و اگر غیر از این باشد، حتما یک جای کار ایراد دارد؛ لذا جامعه حسابداری اگر می‌خواهد به کارکرد و جایگاه واقعی خود دست پیدا کند، باید گزارش‌های تولیدی آنان از چنان قدرت، اعتبار و اطمینانی برخوردار باشد که جای هیچ تردیدی باقی نگذارد.
اولین لازمه تحقق این امر، استقلال حرفه‌ای است. استقلال حرفه‌ای لزوما به‌معنای مواجهه با دولتی‌ها و رقبا نیست. بلکه گفتن حق، حتی در زمانی است که خلاف منافع خود یا هم‌صنفی‌ها باشد. خوشبختانه این روحیه امروز در اداره کل امور مجامع و حسابرسی شهرداری تهران وجود دارد و تجربه نشان داده است که حسابرسان داخلی، ذره‌ای از نظرات کارشناسی خود کوتاه نمی‌آیند. از طرفی باید گفت حسابرسی داخلی می‌تواند ‌نقش کلیدی در ارتقای کارایی و اثربخشی گزارشگری‌های مالی ایجاد کند و لذا بر لزوم حضور کمیته حسابرسی داخلی در شهرداری تهران، شرکت‌ها و سازمان‌های وابسته تأکید می‌شود. البته ممکن است عده‌ای از حسابرسان، وجود کمیته‌های حسابرسی داخلی را رقیب کاری خود تلقی کنند؛ اما حقیقت آن است که استقرار این کمیته‌ها می‌تواند بسترساز نقش حسابرسان و حسابداران در همه دستگاه‌ها باشد.
آمارهای مختلف نشان می‌دهد با حضور حسابرسان داخلی، فساد در دستگاه‌ها کاهش پیدا می‌کند. بنابراین باید از پویایی این کمیته‌ها و نهادینه‌شدن آن در دستگاه‌ها استقبال کرد. ما به حسابداران به‌عنوان فرشته‌های نجات نگاه می‌کنیم و آنها را دلسوز، هوشیار و عادل می‌دانیم. امروز وقتی حرف از فساد مالی زده می‌شود، باید این حس مطالبه‌گری در مردم وجود داشته باشد که حتما از جامعه حسابداران به‌خوبی استفاده نشده که شاهد چنین فساد مالی هستیم. این در حالی است که نقش حسابداران در بودجه‌ریزی شهرداری بسیاراهمیت دارد و ما امروز در حال‌گذار از بودجه‌ریزی سنتی به سمت بودجه‌ریزی عملیاتی هستیم و بهترین گروهی که می‌توانند در استقرار بودجه‌ریزی عملیاتی کمک کنند حسابرسان داخلی و حسابداران  هستند.