زاویه
9دی؛ خروش مردم برای مقابله با تعدی به آرمان‌های انقلاب
انقلاب اسلامی ایران یکی از وقایع مهم در عرصه سیاست جهانی در قرن بیستم است که پیامدها و آثار بسیاری برای جهان اسلام و محیط بین‌الملل داشته و به‌دلیل هویت مستقل انقلابی و اسلامی، حماسه‌های سیاسی، اعتقادی، فرهنگی و اقتصادی در روند استمرار و تداوم آن متاثر از هویت اصیل و ماهیت وجودی انقلاب اسلامی است. در این میان، حماسه نهم دی‌ماه1388 نیز برخاسته از فرهنگ انقلابی و ارزش‌های دینی در جامعه ارزش‌مدار ایران است که تشابه زیادی میان این رویداد سیاسی با انقلاب اسلامی دارد که به لحاظ ماهوی، هویتی و اصالت‌ها قرابت‌های زیادی با هم دارند.
هویت عاشورایی در انقلاب اسلامی و حماسه 9دی
انقلاب اسلامی رویکردی هویت‌سازانه و مبتنی بر هویت اعتقادی-مسلکی است. به یک معنا، انقلاب اسلامی حرکتی مبتنی بر بازگشت به خویشتن و تأکید بر هویت فراموش شده اسلامی در جهت برخورد با جوانب مختلف حیات بشری بود. انقلاب اسلامی به‌عنوان یک حرکت هدف‌دار اجتماعی، برای ایجاد، تداوم و سامان‌یابی نهایی خود، نیازمند هویت است. نهضت عاشورا به‌عنوان منبع تغذیه و تأمین محتوای هویت و تداوم انقلاب اسلامی و انتظار مهدوی به‌عنوان شکل‌دهنده و منبع هویت غایتی انقلاب اسلامی برگزیده و مثمرثمر واقع شده است. از آنجا که هویت انقلاب اسلامی بر پایه حماسه حسینی ایجاد شده است، از این رو، شناسایی انقلاب اسلامی و چگونگی رخداد آن، جز با فهم ماهیت نهضت حسینی امکان‌پذیر نیست.در دستگاه فکری متفکران انقلاب اسلامی نیز می‌توان مولفه‌های هویت اسلامی که استمرار و تداوم انقلاب اسلامی را سبب می‌شوند، بازشناسی کرد؛ به‌عنوان مثال، شهیدبهشتی به‌عنوان یکی از متفکران جمهوری اسلامی، درخصوص ماهیت دینی و هویت اسلامی در انقلاب اسلامی می‌گوید: «ما جز تأکید و پافشاری روی معیارهای اسلامی و مکتبی هیچ انگیزه‌ای نداریم. ما روی معیارها، اهل سازش و تخفیف نیستیم. تداوم راستین انقلاب ما در گرو رشد ارزش‌های معنوی و اخلاقی در موضع‌گیری‌های همه ماست.»
حرکت مردم در حماسه نهم دی1388 هم مبتنی بر همین هویت اسلامی و عاشورایی و ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی‌های بیگانگان و فتنه‌گران در داخل کشور و همچنین مبتنی بر هویت تداومی انقلاب اسلامی و مولفه‌های فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران نظیر ایستادگی و مقاومت در برابر دشمنان، حفظ نظام، نفی سبیل، روحیه عزت‌طلبی و چیرگی بر منافقان است که همه اینها برآمده از هویت اسلامی در جامعه ایرانی است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های هویت اسلامی در حماسه 9دی و فرایند انقلاب اسلامی، دفاع از آرمان‌ها و پاسداشت ارزش‌های دینی در جامعه است. مردم ایران در هر دو رویداد پس از مشاهده ظلم و تعدی به آرمان‌های اسلامی و اعتقادات مذهبی، به پا خاسته و از هویت اصیل خویش حراست کردند. با این اوصاف، هویت مشترک دینی در انقلاب اسلامی و نهم دی به‌خوبی قابل مشاهده است.
معنویت‌گرایی و بصیرت
روند معنویت‌گرایی در پرتو انقلاب اسلامی ایران تشدید شد و در پرتو دفاع‌مقدس، از تمام انباشته‌ها و داشته‌های فرهنگی و تاریخی خود قوام بیشتری یافت. نمود عینی دوباره این رویداد را می‌توان در حماسه 9دی مشاهده کرد.
انقلاب اسلامی با معنویتی عمیق همراه بوده است که روح آزادی‌خواهی و حریت در آن به‌وفور دیده می‌شود و تمامی آرمان‌های ملی تحت‌تأثیر معنویت قرار داشتند. به‌دلیل همین ماهیت معنویت‌گرایی در انقلاب اسلامی، حرکت و جنب و جوش‌های مردمی از روی ارادت قلبی و ایمان نسبت به آرمان‌های اصیل اسلامی انجام می‌شدند. راز ماندگاری انقلاب اسلامی، اتکای به ایمانهاست؛ لذا آن روزی که توده عظیم مردم در سراسر کشور احساس کنند دشمن انقلاب را تهدید می‌کند، بدون فراخوان، حرکت می‌کنند. در طول 2دهه اخیر، هیچ حرکت مردمی به عظمت نهم دی‌ماه88 در ایران اتفاق نیفتاده است. علت این است که مردم وقتی احساس می‌کنند دشمن مقابل نظام اسلامی ایستاده است، وارد صحنه می‌شوند که این نیز حرکت ایمانی و قلبی است؛ به‌گونه‌ای که انگیزه خدایی در آن وجود دارد. از دیگر سو، مؤلفه‌های مهمی در نحوه مشارکت در فرایند انقلاب اسلامی وجود دارد که بصیرت است. بصیرت در فرایند انقلاب اسلامی و حماسه نهم دی‌ماه دارای چند شاخصه کلیدی چون خداباوری و اعتماد به وعده‌های الهی، موقعیت‌شناسی، دشمن‌شناسی، شناخت حق از باطل و مشارکت فعالانه برای زدودن تهدیدات پیش‌روی جامعه از روی منطق و باور قلبی بوده است.
مشارکت همگانی و ولایتمداری
در آزمون‌های بزرگ دینمداری مردم عنصر تعیین‌کننده و کارگشا بوده‌اند. همین موضوع کلیدی در فرایند انقلاب اسلامی و نهم دی‌ماه1388 متبلور شد. همین مشارکت در حماسه نهم دی‌ماه برای تداوم و پاسداشت همان آرمان‌ها مجدداً ظهور و بروز یافت؛ به‌گونه‌ای که به‌رغم کارشکنی‌های دشمنان در راستای ایجاد بی‌اعتمادی در مردم و اختلاف‌افکنی‌ها، حضور حداکثری مردم در صحنه، عامل کلیدی موفقیت در مدیریت بحران بود. حضور رهبری در فرایند انقلاب اسلامی و ولایتمداری مردم سبب شد تا نظم و امنیت برای جامعه به ارمغان بیاید، هرج و مرج‌ها از بین برود و بسیج عمومی در برابر دشمنان به خوبی انجام شود. همین امر در فرایند حماسه نهم دی1388 اتفاق افتاد و ولایتمداری مردم باعث شد تا فرامین رهبر انقلاب اسلامی به‌عنوان فصل‌الخطاب، نقشه‌های دشمنان را خنثی کند و پذیرش رهنمودهای ایشان توسط مردم، به آرامش فضای سیاسی و رفع تهدیدات اجتماعی منجر شود.
در همینه زمینه :
