اوایل هفته جاری بود که خبرگزاری ایسنا از اقدام به‌خودکشی یک دانشجوی دانشکده فنی دانشگاه تهران خبر داد و نوشت: «این اقدام به‌دلیل بحث دانشجو با استاد بر سر اضافه نکردن اسم یک شخص به لیست نویسندگان مقاله بوده که هیچ ارتباطی با آن مقاله نداشته است.» این دانشجو پس از انتقال به بیمارستان و یک روز پس از این اتفاق جان خود را از دست داد اما بسیاری از دانشجویان در گفت‌وگو با همشهری این مسئله را امری کاملا رایج و مورد انتظار برخی استادان دانشگاهی مطرح می‌کنند. آنها می‌گویند: «در طرح‌های تحقیقاتی مجبور به اضافه کردن نام یکی از استادان دانشگاه که هیچ ارتباطی هم به طرح تحقیقاتی و موضوع ندارند، هستند و حق اعتراض هم ندارند. آن هم درحالی‌که اکثر تلاش‌ها برای اجرا کردن آن طرح و نوشتن مقاله به‌عهده خود خودشان بوده و آن اسم اضافی هیچ نقشی در مقاله نداشته است.» به‌گفته آنها نه‌تنها این مسئله که مشکلات دیگری هم مطرح است: «تمام سختی انجام پایان‌نامه برعهده دانشجوست اما در پایان به نام استاد راهنما ثبت می‌شود که دقیقا پل ترقی برای آنهاست. حتی پاداش مقاله هم به استادان پرداخت می‌شود و دانشجو هیچ بهره‌ای از آن نمی‌برد.» مشکل دیگری هم که به آن اشاره می‌کنند، تأکید بر استاد بودن افراد برای قید اسامی در مقالات است: «استادان را به‌عنوان نویسنده مسئول درنظر می‌گیرند و حتما باید یک استاد دیگر را برای استادیاری مقاله داشته باشند. نام دانشجو در این مقاله که هم هزینه و هم سختی‌ها را تحمل می‌کند به‌عنوان همکار قید می‌شود؛ ضوابط به هیچ‌وجه عادلانه نیست.» مهدی فکور، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه تهران درباره اینکه دانشجویان مشکلات درج اسامی در مقالات را از چه راهی باید پیگیری کنند، به ایلنا توضیحاتی داده و گفته «این مشکلات باید در تعامل با استاد حل شود و اگر حل نشد ما کمیته اخلاق در پژوهش داریم که دانشجو می‌تواند به این کمیته مراجعه کند.» او ادامه می‌دهد: «افراد کمیته اخلاق درباره مشکلات دانشجویان برای درج اسامی در مقالات تصمیم می‌گیرند اما در موارد خاص هم موضوع را به ما ارجاع می‌دهند. ما اتفاق و بحث پیش‌آمده را بررسی می‌کنیم، اعلام نظر می‌شود و توضیح می‌دهیم که اگر این اتفاق افتاده، استاد باید چه می‌کرده یا حق دانشجو چه بوده که باید رعایت می‌شده. البته این در موردی است که مقاله هنوز چاپ نشده، اما وقتی مقاله‌ای چاپ شده باشد، به کمیته انتظامی تخلفات اعضای هیأت‌علمی یا دانشجویی ارجاع می‌شود.» به‌گفته این مسئول معضلات زیادی در حالتی که نویسنده مسئول، دانشجو باشد پیش می‌آید: «دانشجو بعد از مدتی فارغ‌التحصیل می‌شود و می‌رود و دیگر پاسخگوی موضوعات نیست. اگر اتفاقی بیفتد یا سرقت ادبی صورت گرفته باشد، ما به استاد مراجعه می‌کنیم و استاد می‌گوید، من نویسنده مسئول نبودم و دانشجوی نویسنده مسئول بوده که ممکن است در چنین شرایطی ما به دانشجو دسترسی پیدا نکنیم، بنابراین باید آیین‌نامه‌ای داشته باشیم تا نویسنده مسئول استاد باشد و ما چنین آیین‌نامه‌ای را داریم.»
معضلی به نام «استادان نامرتبط» در طرح‌های تحقیقاتی دانشجویان
در همینه زمینه :