دستگاه‌های کم‌کار در دولت هوشمند

 آخرین آمارها نشان می‌دهد که 81درصد از دستگاه‌ها به پنجره ملی خدمات هوشمند متصل شده‌اند. اما نکته قابل توجه این است که هنوز 19دستگاه که از قضا جزو دستگاه‌های پرکاربرد هستند، هنوز به این سامانه ملی متصل نشده‌اند و این در حالی است که مهلت تعیین شده برای دستگاه‌ها پایان دی ماه تعیین شده است. ازجمله این دستگاه‌ها می‌توان به بانک‌ها و بیمارستان‌ها اشاره کرد. با الکترونیکی شدن سرویس‌ها قرار بر این است که خدمات حاکمیتی و دولتی به‌صورت غیرحضوری و بدون ارائه مدرک کاغذی از سوی شهروندان انجام شود. اگرچه مدت‌هاست این پروژه آغاز شده و طی یک فرایند چند ساله عمده دستگاه سرویس‌های خود را روی این سامانه بالا آورده‌اند، اما دستگاه‌های کم کار همچنان چالش‌هایی برای این پروژه ملی ایجاد کرده‌اند. دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات در واکنش به پرسش همشهری مبنی بر اینکه چه مشکلی پیش روی سازمان‌ها برای اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند وجود دارد، مهم‌ترین مسئله را اراده مدیریتی عنوان کرده بود و موضوع تجهیزات و زیرساخت‌ها را کم اهمیت‌ترین مانع در این مسیر دانسته بود.
 
دستگاه‌های کم‌کار
جواد موحد، معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران در گفت‌وگو با رسانه‌های بانک‌های دولتی را به‌عنوان یکی از دستگاه‌هایی نام برد که هنوز به پنجره ملی خدمات هوشمند متصل نشده‌اند. بیمارستان‌ها هم از دستگاه‌هایی به شمار می‌روند که ذیل وزارت بهداشت هنوز توفیقی در این مورد به‌دست نیاورده‌اند. این در حالی است که به‌طور مشخص، این دستگاه‌ها در شمار مراکزی قرار می‌گیرند که مردم به شکل روزمره با آنها در ارتباط هستند.
همچنین برخی دستگاه‌ها مانند وزارت امور خارجه، سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران در مجموعه وزارت اقتصاد و دارایی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی و خانواده در مجموعه وزارت آموزش و پرورش، صندوق ضمانت صادرات ایران و شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، صندوق حمایت از توسعه و تحقیقات صنایع الکترونیک در مجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت و در مجموعه جهادکشاورزی شرکت پشتیبانی امور دام و در مجموعه وزارت علوم نیز به‌طور کلی همه دانشگاه‌ها به این سامانه متصل نشده‌اند.
 
دستگاه‌های متصل
به گزارش همشهری، در لایحه بودجه ۱۴۰۱ در بند واو تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ به وزارت ارتباطات راه‌اندازی پنجره ملی خدمات هوشمند تکلیف شده است. درحالی‌که در ابتدا مقرر شده بود 173دستگاه به این پنجره ملی متصل شوند، اما 35دستگاه از شمول این قانون خارج شدند و علت این اتفاق ماهیت خدمات آنها عنوان شد. به‌عبارت دیگر، از حجم این پروژه کاسته شد.
به این ترتیب درحالی‌که از حجم این پروژه کاسته شد، اما اکنون معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران از متصل نشدن 19دستگاه به این پروژه ملی خبر داده است. این عدد هم در حالی اعلام شده که عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در تیرماه 1401یعنی حدود 5ماه پیش تعداد دستگاه‌های متصل نشده به پنجره ملی خدمات هوشمند را 8دستگاه اعلام کرده بود.
 
میزان اتصال دستگاه‌ها
صرف‌نظر از تفاوت در ارائه آمارها و کاهش دستگاه‌های مشمول به این علت که حدود خدمات این دستگاه‌ها در نسبت با کسب‌وکارها و شهروندان قرار نمی‌گیرد، میزان اتصال هر دستگاه هم اهمیت دارد. به‌عنوان مثال، سازمان مناطق آزاد و فراجا اتصال صد درصدی را محقق کرده‌اند.
همچنین برخی دستگاه‌ها را می‌توان در زمره گروه‌هایی دانست که بیش از 75درصد به پنجره ملی خدمات هوشمند متصل شده‌اند. ازجمله این دستگاه‌ها می‌توان به کمیته امداد و سازمان حفاظت از محیط‌زیست اشاره کرد.
بخشی دیگر از دستگاه‌ها در گروه بالای 50درصد قرار می‌گیرند که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با 61درصد، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با 58درصد، وزارت نیرو با 55درصد، وزارت کشور با 52درصد، وزارت دادگستری و سازمان انرژی اتمی با 50درصد در این گروه طبقه‌بندی می‌شوند.
در این میان، میزان اتصال برخی دستگاه‌ها به پنجره ملی خدمات هوشمند زیر 10درصد عنوان شده است که می‌توان به وزارت صمت، سازمان تبلیغات، بنیاد ملی نخبگان، بانک مرکزی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری اعلام شده است. با این حال، آنگونه که جواد‌موحد، معاون دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام کرده، میزان اتصال وزارت علوم به پنجره ملی خدمات هوشمند 13درصد عنوان شده است.
همچنین میزان دستگاه‌هایی که در روند این پروژه قرار دارند و به‌عبارتی در حال اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند هستند 6درصد اعلام شده است.