همچنان بر قله

جواد موسوی

 مشتاقان 90 بو و رایحه خوش آن را از طریق برنامه تخصصی فوتبال120 - که فصل یازدهم آن از هفدهم شهریور سال‌جاری از کانال ورزش سیما پخش می‌شود - همچنان استشمام می‌کنند. عادل فردوسی‌پور در زمانی دست به تهیه فوتبال120 زد که جای یک برنامه تخصصی درباره فوتبال روز دنیا خالی بود و این قدر سایت‌ها و کانال‌های ورزشی در فضای مجازی وجود نداشتند و اطلاعات بیشتر مشتاقان فوتبال به اخبارهای ورزشی سیما محدود می‌شد. این برنامه ابتدا با اجرای حمید محمدی (گوینده خبر ورزشی) شروع به فعالیت کرد و در ادامه محمدحسین میثاقی به اجرای آن پرداخت و بعد از رفتن او به برنامه فوتبال‌برتر دوباره محمدی به‌عنوان مجری به فوتبال120 بازگشت.
درباره اجرای برنامه توسط محمدی و میثاقی در فواصل مختلف هم باید به اجرای شیک و با صدای خوش حمید محمدی اشاره کرد. او با دانش و اطلاعات کافی رابط خوبی بین بخش‌های برنامه است و در گفت‌وگو با مهمانان برنامه - معمولا تصویری - بدون خودنمایی، تسلط خود را کاملا به رخ می‌کشد. او در یکی از برنامه‌ها اعلام کرد طرفدار منچستریونایتد است - دشمن قدیمی لیورپول که فردوسی‌پور تهیه‌کننده برنامه طرفدار آن است - اما همیشه با احترام و منطقی در مورد رقبای این تیم صحبت کرده و هیچ‌گاه این علاقه باعث ایجاد حساسیت برای مخاطبان فوتبال120 نشده است. محمدحسین میثاقی هم در فصولی که مجری برنامه بود، اجرایی خودمانی‌تر داشت و معمولا لباس‌های اسپرت می‌پوشید. او هم به کارش مسلط بود و گفت‌وگوهای شیرینی با مهمانان برنامه داشت. گفت‌وگو با تعدادی از سرشناس‌ترین فوتبالیست‌ها، کارشناسان و گزارشگران فوتبال از جمله بخش‌های جذاب و همیشگی این برنامه بوده است.
یکی از بخش‌های ثابت این برنامه، مرور اتفاقات داخلی لیگ‌های معتبر اروپایی (5لیگ برتر: انگلستان، اسپانیا، ایتالیا، آلمان و فرانسه) است. در فصل‌های گذشته خلاصه‌ای از تمامی بازی‌های انجام‌شده در طول هفته این لیگ‌ها - منهای فرانسه که در جای خود به آن اشاره خواهد شد - پخش می‌شد. در ادامه سازندگان برنامه به این نتیجه رسیدند که احتمالا دیدن خلاصه بازی به‌طور مثال آگزبورگ و هوفنهایم جذابیتی برای بیننده ندارد و او مشتاق است به جای آن گزارش مفصل‌تری از مثلا دیدار بایرن‌مونیخ و دورتموند (دِرکلاسیکر) ببیند. بنابراین در فصول اخیر به پخش خلاصه بازی‌های مهم‌تر هفته می‌پردازد و بازی‌های ویژه هفته به شکل ویژه و مفصل‌تر بررسی می‌شوند. البته به‌عنوان یک یادآوری، در پایان بخش هر کشور که جدول رده‌بندی و جدول بهترین گلزنان پخش می‌شود، می‌توان تابلوی نتایج هفته هم به نمایش درآید تا بینندگان از کم‌وکیف نتایج نیز آگاه شوند.
این نکته به‌جز جذابیت‌های ذاتی، درس برنامه‌سازی هم به برنامه‌سازان ورزشی ایران می‌دهد که البته متأسفانه به‌دلیل محدودیت‌های مالی و به‌خصوص محدودیت‌های زمانی و تفکری - معمولا - استفاده مناسبی از آن نمی‌شود. به‌طور مثال پوشش بازی‌های لیگ برتر و لیگ قهرمانان اروپا و حضور کارشناسان جذاب و کاریزماتیکی مانند روی کین، جیمی کاراگر، ریو فردینالد، گری نویل و... و بحث‌های جالب و حتی کل‌کل‌های آنها از جذابیت این بخش از برنامه است. نکته دیگر استودیوهای جذاب و چشم‌نواز پخش این برنامه‌هاست که خود برنامه فوتبال120 هم از آن بی‌بهره نیست و حتی در یکی از فصل‌ها دکور استودیو را به شکل نیمکت ذخیره درآورده بودند. البته در یکی‌دو فصل اخیر تغییر دکور این برنامه آنچنان محسوس نبوده است.
یکی از بخش‌های برنامه هم پخش حواشی فوتبال و زندگی فوتبالیست‌هاست. فردوسی‌پور البته آن قدر پختگی و تجربه دارد که حتی حواشی و اتفاقات زندگی خصوصی فوتبالیست‌ها را در قالبی پخش کند که این قسمت از برنامه به زردی نگراید و به‌عنوان چاشنی‌ای خوش‌طعم برنامه را دلپذیرتر کند. بخش دیگر هم بازنشر کارهای خیرخواهانه بازیکنان و باشگاه‌هاست که گاهی تأثیرات مثبتش را هم در رفتار و کارهای بازیکنان و باشگاه‌های لیگ خودمان - البته نه به آن اندازه - می‌بینیم.
از بخش‌های جذاب برنامه، «خارج از دید» است که به بازیکنان سرشناسی که - معمولا در اواخر فوتبال - به لیگ‌های غیرمعتبر رفته‌اند می‌پردازد. قطعا مخاطب پیگیر دوست دارد همچنان جان لوییجی بوفون را حتی در لیگ دوی ایتالیا یا لوییز سوارز را در لیگ اروگوئه تعقیب کند. اتفاقا برخی از بازی‌های لیگ فرانسه هم تا قبل از آمدن لیونل مسی در بخش «خارج از دید» بررسی می‌شد اما با حضور مسی، سرخیو راموس، جان لوییجی دوناروما و چند بازیکن سرشناس دیگر، این لیگ هم در کنار 4 لیگ معتبر بررسی می‌شود.
فردوسی‌پور که در 90 هم بخش ثابتی برای لژیونرهای فوتبال ایران داشت، با توجه به افزایش لژیونرها، بخش مفصلی هم برای آنها تدارک دیده و گاهی هم گفت‌وگوهای جذابی با آنها توسط مجری برنامه انجام می‌شود که گفت‌وگو با علیرضا جهانبخش زمانی که در برایتون عضویت داشت، گفت‌وگو با علی قلی‌زاده و همسرش یاسمن فرمانی (بازیکنان تیم فوتبال مردان و زنان شارلوا) و مهدی طارمی که  هنگام گفت‌وگو با برنامه یک نفر مدام به تلفنش زنگ می‌زد و در گفت‌وگوی تصویری اختلال ایجاد می‌کرد، از جذاب‌ترین قسمت‌های این بخش بوده‌اند.
از معدود ایرادهایی که می‌توان به این برنامه گرفت که مدیریتی‌ست و به محتوا ارتباطی ندارد، اینکه در بسیاری فصول نخستین قسمت برنامه چند هفته پس از آغاز لیگ‌های معتبر پخش می‌شود که عملا به خلاصه‌ای چنددقیقه‌ای از اتفاقات پیش‌فصل و هفته‌های آغازین لیگ‌ها منجر می‌شود و برخی از اتفاقات مهم از دست می‌رود. همچنین قسمت پایانی هر فصل درست قبل از دیدار نهایی لیگ قهرمانان اروپا به پایان می‌رسد. اگر یک برنامه به فوتبال120 اضافه شود، ضمن بررسی دیدار نهایی می‌توان به ناگفته‌های فصل فوتبال جهان هم پرداخت.
فردوسی‌پور و گروه محتوایش آن قدر ایده و فکر در سر دارند که زمان دوساعته برنامه جوابگوی آن نیست و بارها توسط مجری برنامه اعلام می‌شد که بخش کامل‌تر فلان قسمت را در فضای مجازی برنامه ببینید که متأسفانه این روزها به‌دلیل محدودیت‌های اینترنتی، زحمات عادل فردوسی‌پور و یارانش کمتر قابل‌دیدن است. با وجود گذشت 11 سال، این برنامه آیتم‌محور، همچنان در نوع خود بهترین است.