عملیات نجات با معلق‌ها

سینماها در اوج کسادی و رکود هستند. طبیعی است که در شرایط اجتماعی کنونی کشور، کمتر کسی تمایل به سینما رفتن داشته باشد. این بی‌میلی به حدی است که خبرگزاری دولت در گزارشی خبر داد که سینماهای کشور در روز شنبه 7آبان تنها 6هزار و400تماشاگر داشته اند و این روز خلوت‌ترین روز سینماهای کشور طی ۱۵ماه اخیر بوده است. مطابق همین گزارش، پیش از این خلوت‌ترین روز سینمایی کشور شنبه ۱۶ مهرماه امسال بود که سینماها 7هزار و 400نفر مخاطب داشتند؛ این کاهش هزار نفری تماشاگر نشان می‌دهد که سینمای کشور در چه وضعیت بحرانی قرار دارد. مسئولان سازمان سینمایی می‌کوشند تا با اجرای طرح‌هایی همچون افزایش تعداد سینماهای ارائه‌دهنده بلیت نیم‌بها یا اکران فیلم‌های جدید، تکانی به سینماها بدهند، اما به‌نظر می‌رسد بی‌میلی به سینما رفتن جدی‌تر از آن است که با این طرح‌ها بتوان تغییری در این وضعیت ایجاد کرد. در این میان عده‌ای معتقدند شاید اکران فیلم‌های ‌بلا تکلیف‌ باعث تحریک علاقه مردم به سینما رفتن شود. فیلم‌های به‌اصطلاح توقیفی از این امتیاز برخوردارند که به واسطه جار و جنجال‌هایی که پیش‌تر حول‌وحوش‌شان به راه افتاده، برای سینماروها کنجکاوی‎برانگیز هستند. در واقع، فارغ از کیفیت‌شان، همه آن سر و صداهایی که سر این فیلم‌ها به راه افتاده، گاه در اکران به کمک‌شان می‌آید و تأثیر مثبتی در فروش‌شان خواهد داشت. اما اکران این فیلم‌ها‌، اصلا کار راحتی نیست. برای اکران هر یک از این فیلم‌ها، نه‌تنها سازمان سینمایی که گاه نهادهای مختلف دیگر هم باید تصمیم‌گیری کنند. یکی از فیلم‌هایی که وضعیت اکرانش نامشخص است و می‌شود عنوان «توقیفی» را به آن اطلاق کرد، «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی با بازی نوید محمدزاده، ترانه علیدوستی، پیمان معادی، فرهاد اصلانی و سعید پورصمیمی است. این فیلم که بدون دریافت مجوز از سازمان سینمایی در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمده، حتی از فهرست فیلم‌های ایرانی قابل بررسی برای معرفی به اسکار هم کنار گذاشته شد. در این وضعیت به‌نظر نمی‌رسد که بتوان امیدی به اکران این فیلم داشت. روح‌الله سهرابی، مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلمسازان سینمایی، در گفت‌وگو با مهر درباره این فیلم صحبت‌هایی کرده است.
او با رد اینکه «برادران لیلا» توقیف شده، گفت: وضعیت این فیلم اینگونه نیست که سازمان سینمایی به‌کلی آن را کنار گذاشته و از مسئله اکران آن عبور کرده باشد. سهرابی بیان کرد: از آنجایی که فیلم در شورای پروانه نمایش سازمان سینمایی بازبینی نشده و پروانه نمایش دریافت نکرده است، در فهرست فیلم‌های مورد بررسی برای اسکار نمی‌توانست حضور داشته باشد. کلمه «توقیف» را زمانی می‌توان برای یک فیلم به‌کار برد که شورای پروانه، نمایش آن را دیده و اعلام کرده باشد. این فیلم هیچ راه نجاتی برای اکران ندارد و با هر میزان از اصلاحات هم قابل نمایش نیست. اما شخصاً معتقدم «برادران لیلا» از آن دست فیلم‌هایی نیست که قابل اکران نباشد.
سهرابی حتی به فیلم «کاناپه» ساخته کیانوش عیاری و‌‌«قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت الله هم که وضعیتی معلق دارند، اشاره کرد و گفت: اینکه معتقدم مردم باید فیلم‌ها را ببینند و قضاوت کنند، درست است.
 درباره این فیلم‌ها هم من جزو آدم‌هایی بوده و هستم که خیلی پیگیر حل مشکل بوده‌ام. 4-3 فیلم هم هستند که مشکل مشابه این فیلم‌ها را دارند. بحث این فیلم‌ها بحث رعایت آیین‌نامه‌ها و مقررات مصوب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رعایت حجاب طبق قوانین است که واقعاً باید یک تصمیم حاکمیتی درباره آن گرفته شود. بالاخره باید در این زمینه تصمیم گرفته شود که آیا می‌شود با این شرایط، موی یک زن در فیلمی نمایش داده شود یا خیر. او درباره فیلم «قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت‌الله هم که گفته تا این لحظه شورای جدید، فیلم را ندیده اما هماهنگی‌هایی شده است و در همین روزها این اتفاق خواهد افتاد. اصل ماجرا این است که بحث مشکل «قاتل و وحشی» هم‌اکنون چندان در حیطه تصمیم‌گیری‌های سینمایی شورا نیست و به رویکرد کلی سازمان در نحوه مواجهه با این گونه فیلم‌ها که موضوع پوشش و حجاب در آنها محل بحث است، بر می‌گردد. سهرابی معتقد است؛ درباره این دو فیلم نیاز به یک «تصمیم ویژه» است، حال چه در سازمان سینمایی و چه در خارج از سازمان. لزوماً این تصمیم فراسازمانی نیست و شاید مجموعه مدیریتی و نظارتی  سازمان بتواند این تصمیم ویژه را  درباره فیلم‌هایی از این جنس  بگیرد. در این گفت‌وگو از فیلم‌هایی مثل «مسیح پسر مریم»، «مصلحت»، «لباس‌شخصی»، «عامه پسند»، «شب، داخلی، دیوار»، «چپ، راست» و «ملاقات خصوصی» هم نام برده شده است. در کل، از گفته‌های سهرابی اینطور می‌توان استنباط کرد که مشکل تعدادی از فیلم‌ها در گفت‌وگو با دست‌اندرکاران‌شان حل شده، سرنوشت تعدادی از فیلم‌ها را تولیدکنندگان‌شان پیگیری نمی‌کنند و برخی فیلم‌ها هم نیاز به تصمیم ویژه ای دارند. فعلا فقط باید صبر کرد و دید  آیا اکران فیلم‌های توقیفی دوای درد بی‌تماشاگری سینماهاست یا نه.