فرودگاه مهرآباد به خارج از شهر می‌رود؟

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

توسعه شهری و باز هم مشکل همسایگی‌های نامبارک. حدود 84سال که از ساخت فرودگاه مهرآباد در منطقه 9می‌گذرد و قریب به بیش از 50سال همجواری با آن، ضمن ایجاد دردسرهایی برای شهروندان،  مانند نشست و برخاست سالانه بیش از 100هزار هواپیما در این فرودگاه زندگی را برای مردم سخت کرده است. علاوه بر آلودگی صوتی، ساکنان محدوده این فرودگاه (محله‌های فتح، مهرآباد، 30متری جی و...) با آلاینده‌هایی چون منواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن‌ها، دست و پنجه نرم می‌کنند و سلامت شان تهدید می‌شود. استفاده از اتوبوس و تاکسی‌های فرسوده در پایانه‌های فرودگاه هم  در تشدید آلاینده‌ها، بی‌تأثیر نیستند. همه این موارد تکه‌های پازل مشکلاتی هستند که حل آنها نیاز به تدابیری دارد تا در کوتاه‌مدت، نتایج آن سبب رضایتمندی شهروندان شود. در این میان دیروز خبرگزاری ایرنا، در گزارشی پس از گذشت چندین سال، دوباره بحث انتقال فرودگاه مهرآباد به خارج از شهر تهران را پیش کشید. در بخشی از این گزارش، علیرضا زاکانی، شهردار پایتخت به ایرنا گفت: «طرح انتقال فرودگاه مهرآباد از سوی شهرداری تهران در حال بررسی است. برای انتقال فرودگاه هنوز با هیچ نهادی وارد مذاکره نشدیم اما پس از بررسی های لازم با نهاد‌های مربوطه، وارد مذاکره خواهیم شد. موضوع ترافیک و شنیده شدن صدای هواپیما، از مشکلات جدی شهروندان این منطقه است که مدیریت شهری تلاش دارد تا در حد توان خود، این مشکلات را برطرف کند.»به هر ترتیب در پایتخت و به فاصله چند متری، مردم در محله‌هایی زندگی می‌کنند که هر روز شاهد پرواز پرنده های غول پیکر آهنین بر فراز خانه هایشان هستند. این فاصله آن چنان کم است که می‌توانند با مسافران داخل هواپیما برای لحظاتی حشر و نشر کنند. براساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، به‌طور میانگین، روزانه حدود 450 تا 500هزار کیلوگرم 2 CO (گاز گلخانه‌ای دی‌اکسیدکربن)، 1500کیلوگرم CO (منواکسید کربن)، 190تا 200کیلوگرم HC (هیدروکربن‌ها) و 1700تا 1800کیلوگرم NOX (اکسیدهای نیتروژن) در فرودگاه مهرآباد منتشر می‌شود که جمع و تفریق این اعداد نشان می‌دهد ماهانه حدود 100تن آلاینده اعم از دی اکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن توسط این فرودگاه در هوای پایتخت منتشر می‌شود که همسایه‌ها از این میزان آلایندگی بی‌بهره نیستند.

 صدای بلند پرنده‌های آهنین
آلودگی صوتی فرودگاه مهرآباد 2برابر بیش از سایر مکان‌هاست. در روز آلودگی صوتی به 55تا 77دسی بل می‌رسد که 5تا 27برابر، بیش از حد استاندارد برای واحدهای مسکونی است و شب‌ها هم به 45تا 70دسی‌بل یعنی 5تا 30دسی بل بیش از حد مجاز می‌رسد. گرچه این آمارها مربوط به سال‌های اخیر است و به‌دلیل اعمال محدودیت از سوی سایت فرودگاه مهرآباد در دسترسی به ترازهای صوتی و آلودگی هوا، به آن استناد شده است اما نمی‌توان تأثیر این آلاینده روی سلامت جسم و روان شهروندان را انکار کرد. امروز اهالی محله‌های اکباتان، هاشمی، استاد معین، دکتر هوشیار، مهرآباد و... که با باند فرودگاه 250تا 500متر فاصله دارند، درگیر عارضه‌هایی چون افت شنوایی، وزوز گوش، اختلال در کیفیت خواب، مشکلات قلبی و عروقی و... هستند.

محدودیت‌هایی که مشکل گشا نبودند
وجود این حجم از آلایندگی برای انتقال فرودگاه مهرآباد کافیست اما نبود فضای مناسب و اعتبارات لازم و... مانع از این کار شده است. در چنین شرایطی، توقف پروازهای شبانه تنها راهکاری بود که در راستای کاهش آلودگی صوتی، در دستور کار قرار گرفت. ساعت‌های اوج پرواز در این فرودگاه روزها 8تا 9و شب ها 21تا 22 است؛ بنابراین تصمیم برآن شد تا پروازهای 23:55تا 5:15 بامداد متوقف شود که ظاهرا این کار عملیاتی هم شد اما به‌دلیل تأخیر پروازها، عملا محقق نشد و تأثیری هم در کاهش آلودگی‌های صوتی شبانه نداشت.

حل مشکل با بهره گرفتن از تجارب موفق
 فرودگاه هیترو در غرب شهر لندن، با 1700پرواز در روز، میزان آلایندگی منواکسیدکربنش، یک سوم فرودگاه مهرآباد است  یا در فرودگاه چانگی سنگاپور استفاده از پوشش گیاهی متفاوت و طراحی‌های زیبا در خلق فضاهای باغی، آن را به یک مکان گردشگری زیبا تبدیل کرده است.

مکث
مدیریت شهری پیگیر مطالبات شهروندان
  سیدرحیم مرتضوی، شهردار منطقه 9 گفت:  فرودگاه مهرآباد بیش از نیمی از مساحت منطقه را اشغال و آلودگی‌های صوتی و محیطی و مشکلاتی برای ساکنان غرب تهران ایجاد کرده که پیگیر رفع آنها هستیم. علاوه بر آن احقاق حقوق شهروندان و اخذ مطالبات شهرداری از مجموعه فرودگاهی در راستای ارائه خدمات به مردم را هم در دستور کار داریم. در چشم‌انداز آینده شهر تهران، تلاش می‌شود تا فرودگاه دیگر در مرکز شهر جایی نداشته باشد و انتقال این فرودگاه هم یکی از مطالبات جدی شهروندان است؛ گرچه انجام این کار سخت و دشوار به‌نظر می‌رسد ولی با توجه به مخاطراتی که می‌تواند در طولانی مدت روی سلامت مردم داشته باشد، وجود آن در میان بافت مسکونی توجیهی ندارد و حتماً باید به حاشیه شهر منتقل شود؛ کاری که در صورت انجام آن، سبب فراهم شدن توسعه شهری در غرب تهران خواهد شد.