پایان محدودیت کشت در خوزستان

یک‌ماه از پاییز گذشته است و آمارها نشان می‌دهد از ابتدای سال آبی جاری(ابتدای مهر) تا 7آبان، میزان کل ورودی آب به سدهای کشور، ۱۲درصد کاهش داشته و 1.05میلیارد مترمکعب است. شرایط خوزستان اما نسبت به سایر استان‌ها و میانگین کشوری بهتر است به‌طوری که حجم ذخیره زنجیره سدهای کارون نسبت به میانگین سال گذشته 11درصد و ذخیره سد دز 43درصد افزایش یافته است؛ هرچند اوضاع در کرخه همچنان مانند ماه‌های قبل بحرانی است و این سد با کاهش 43درصدی ذخیره مواجه شده است.
به‌گزارش همشهری، افزایش نسبی ذخیره سدهای خوزستان گرچه هنوز تا میانگین طبیعی در بلندمدت فاصله دارد، اما حداقل توانسته برای کشاورزانی که 2سال گذشته را با محدودیت یا حتی ممنوعیت کشت گذرانده‌اند، امیدوارکننده باشد. جهادکشاورزی خوزستان اعلام می‌کند کشت پاییزه این استان براساس الگو و بدون هیچ محدودیت یا ممنوعیتی اجرا می‌شود.

600هکتار کشت پاییزه
خوزستان به‌عنوان قطب کشاورزی کشور سالانه حدود 17.5میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌کند که با توجه به ظرفیت‌های موجود و در صورت استفاده از فناوری‌های روز امکان رساندن این میزان به ۵۰میلیون تن در سال نیز وجود دارد. با توجه به رتبه اول این استان در تولید محصولات استراتژیکی چون گندم و کلزا، شکر و ذرت سطح زیرکشت کشاورزی آن در کشت تابستانه و پاییزه اهمیت زیادی دارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خوزستان به همشهری می‌گوید: سطح کشت محصولات فصلی پاییزه استان 629هزار و 460هکتار و شامل گندم، جو، چغندرقند، کلزا، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، پیاز و سایر سبزی و صیفی‌جات چون شبدر و باقلاست که از نظر میزان تقریبا مشابه سال گذشته خواهد بود.
تورج نوروزی با بیان اینکه در کشت پاییز امسال هیچ محدودیت و ممنوعیتی اعمال نشده است، می‌افزاید: فقط به‌دلیل اینکه رهاسازی آب کرخه از 15آبان انجام می‌شود، تاریخ کاشت کلزا را از دست می‌دهیم. البته تأکید بر کشت محصولات کم‌آب‌بر به‌ویژه گندم، دانه روغنی کلزا و چغندرقند خواهد بود.
به‌گفته وی، سطح زیرکشت در حوضه‌های آبی خوزستان شامل 174هزار هکتار در حوضه کارون، 168هزار هکتار در حوضه دز، 128هزار هکتار در حوضه کرخه، 60هزار هکتار در حوضه مارون و مابقی سایر حوضه‌ها و چاه‌هاست.

‌گندم، کشت عمده پاییز 
گرچه کشاورزان خوزستانی این روزها کشت و کار خود را بدون محدودیت آغاز کرده‌اند، اما خشکسالی زمان کشت را با تأخیر همراه کرده به‌طوری که طبق گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی خوزستان، کشت کلزا از دست خواهد رفت.
سال زراعی گذشته هم حدود ۱۰۰هزار هکتار از گندمزارهای دیم خوزستان به‌دلیل خشکسالی و نبود بارش مؤثر در زمستان و بهار از بین رفت و کشاورزان دیم‌کار خوزستان متحمل خسارت زیادی شدند.
تورج نوروزی با اشاره به اینکه تأخیر در بارندگی‌های پاییزی و نبود آب کافی برای عقد قرارداد با کشاورزان به‌عنوان ۲چالش مهم بخش کشاورزی خوزستان است، ابراز امیدواری می‌کند با شروع بارندگی‌های پاییزی در نیمه نخست آبان، کشت گندم طبق برنامه هدف‎گذاری شده انجام شود. رئیس سازمان جهادکشاورزی خوزستان هم تأکید می‌کند کشت پاییزی گندم در ۵۶۷هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی استان از اول آبان آغاز شده است. به‌گفته سیدرحمت‌الله پریچهر، از این میزان سطح کشت، ۴۴۰هزار هکتار آبی و ۱۲۷هزار هکتار به‌صورت دیم خواهد بود و کشت گندم در خوزستان تا نیمه نخست آذر ادامه خواهد داشت و کشت دیم به بارندگی‌ها بستگی دارد.

خسارت خشکسالی به خوزستان 
خوزستان یک‌میلیون ‌و ۲۵۰هزار هکتار سطح زیرکشت دارد که در صورت تامین پایدار آب، زهکشی و آبیاری، کشت گلخانه‌ای و بهره‌گیری از فناوری روز می‌توان سطح زیرکشت آن را تا 2.2میلیون هکتار افزایش داد.
با وجود این، کمبود منابع آبی در 2سال گذشته و اعمال محدودیت به کشاورزانی که در همان یک‌میلیون ‌و 250هزار هکتار کشت فعالیت می‌کردند، خسارت‌های زیادی وارد کرده است.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی خوزستان هم با بیان اینکه خسارت‌های کشاورزی در سال زراعی1401-1400 در بخش زراعی دیم 2.145.000 و در بخش زراعی آبی 8.540.000میلیون‌ریال بوده است به همشهری می‌گوید: این خسارت در بخش باغی 5.850.000 و مرتع و جنگل(درختان جنگلی و دست‌کاشت) 540.000 بوده است که در مجموع زراعی، باغی و جنگل و مرتع به عدد 36.380.000میلیون ریال می‌رسد. 
به‌گفته جواد سلطانی‌کاظمی، خسارت خشکسالی به بخش دام و آبزیان 1.291.771میلیون ریال بوده است و مجموع کل خسارت خشکسالی به همه بخش‌های کشاورزی خوزستان حدود 37.671.771میلیون  ریال می‌شود.

بیمه کشاورزان از نیمه دوم آبان
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی خوزستان توضیح می‌دهد که خسارت‌های بخش کشاورزی براساس بیمه کشاورزی و از سوی بانک کشاورزی به مرور پرداخت شده است.
با توجه به همین موضوع، بیمه محصولات کشاورزی هم در این استان مثل سال‌های گذشته در دستورکار است. رئیس کارگروه خدمات بیمه‌ای بانک کشاورزی خوزستان می‌گوید: تداوم تنش آبی و خشکسالی، بیمه محصولات کشاورزی را در خوزستان به‌تأخیر انداخت. محمد آلاله با بیان اینکه شروع بیمه محصولات کشاورزی به بارش‌های پاییزی و پیرو آن میزان سطح زیرکشت محصولات بستگی دارد، می‌افزاید: با توجه به پیش‌بینی هواشناسی مبنی‌بر کم‌بارشی در پاییز امسال و تأخیر اعمال شده در کشت، کار بیمه محصولات از نیمه دوم آبان شروع خواهد شد.
در 2سال خشکسالی و تنش آبی در خوزستان، تولیدات بخش کشاورزی استان 25 تا 30درصد کاهش یافته است. کشت زمستان خوزستان در سال1400، حدود یک‌میلیون ‌و 100هزار هکتار بود که این رقم در تابستان امسال به 250 تا 300هزار هکتار رسید درحالی‌که این اعداد در سال زراعی1399 به نصف این عدد کاهش یافته بود.
براساس مصوبه شورای امنیت ملی و شورای‌عالی آب، کشت برنج تابستان امسال در 4حوضه آبی خوزستان یعنی مارون، کارون، کرخه و دز ممنوع و در حوضه کرخه به‌دلیل کاهش شدید ذخیره آبی علاوه‌بر برنج همه کشت‌های تابستانه ممنوع شد.‌‌