تأثیر تغییر اقلیم بر محیط‌زیست و سلامت انسان‌ها

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

تأثیر تغییرات اقلیمی بر سلامت انسان و محیط‌زیست کم‌کم خود را نشان می‌دهد. افزایش نرخ بروز بیماری‌های ریوی، قلبی، گرمازدگی و بیماری‌های روان ازجمله این تأثیرات است. اخیرا نشریه معتبر و علمی «لنست» در گزارشی که با همکاری کارشناسان سازمان بهداشت جهانی و دانشگاه کالج لندن تهیه شده بر این گزاره تأکید مجدد کرده‌است.
افزایش مرگ‌ومیر ناشی از گرما، آنچنان که در تابستان گذشته، خبرهای آن از کشورهای اروپایی، هند، چین، پاکستان و... منتشر شد، بخشی از مستندات این تیم تحقیقاتی است. در سال‌جاری رکورد حداکثر دما در جهان شکسته شد و ساکنان اروپا دمای 40درجه سانتی‌گراد را نیز در ابتدای تابستان تجربه کردند.
سالمندان و کودکان بیشترین تأثیر را از گرمایش جهانی و بیماری‌های مرتبط با آن متحمل می‌شوند؛ به‌طور مثال درحالی‌که سازمان‌های هواشناسی پیش‌بینی کرده بودند کشور پرتغال گرمای زیادی را تجربه خواهد کرد، تیرماه امسال گرمای شدید هوا در پرتغال جان بیش از هزار نفر را گرفت. این فقط مربوط به کشورهای نزدیک‌تر به خط استوا نیست، به‌گفته صادق خان، شهردار لندن: «این، فقط تابستان نیست. این، یک وضعیت اضطراری
آب و هوایی است.»
در طول یک میلیون سال گذشته، زمین بین عصرهای یخبندان و دوره‌های گرم‌تر در نوسان بوده است، اما این تغییرات دمایی همیشه با روندی تدریجی در حدود نیم‌درجه و در بازه‌های زمانی 10هزار ساله رخ داده است. اما آنچه پیش‌بینی‌های دانشمندان به آن اشاره دارد، افزایش بیش از 2درجه دما در 80سال آینده است. تطابق با این نوسان دمایی برای هیچ‌ گونه‌ای در فرایند فرگشت، امکان‌پذیر نیست.
جانوران نیز مانند انسان‌ها توانایی تطابق سریع با شرایط جدید را ندارند؛ به‌طور مثال وقتی مارمولک‌ها مجبور می‌شوند به‌علت گرمای زیاد4ساعت یا بیشتر پناه بگیرند، عملا حشرات کمتری را شکار و کالری کمتری مصرف می‌کنند و تولید مثلشان به‌شدت کاهش می‌یابد.
با بروز نشانه‌هایی مشترک از بیماری‌های روانی در میان جمعیت ساکن در مکان‌هایی که متاثر از تغییرات اقلیمی هستند، اصطلاح اکواضطراب رایج شده است. اکواضطراب به‌عنوان «ترس مزمن از نابودی محیط‌زیست» تعریف شده است و با شیوع آثار مخرب تغییرات اقلیمی، در حال افزایش است.