وزن سنگین محافظه‌کاران در پارلمان جدید کویت

در کشورهای جنوبی خلیج‌فارس، انتخابات چیزی شبیه کیمیاست. ساختار سلطان‌نشینی بومی در بیشتر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس در عمل جایی برای برگزاری انتخابات نمی‌گذارد، اما در این میان وضعیت کویت با دیگر همسایگان خود کمی متفاوت است. با آنکه سیستم سیاسی کویت به نوعی «مونارشی» یا همان «پادشاهی» است و قدرت اول در آن امیر نامیده می‌شود، اما این کشور همزمان به‌صورت تاریخی و حداقل از سال1963 دارای قوه قانونگذاری بوده است. مجلس شورای ملی یا آنگونه که خود کویتی‌ها آن را «مجلس الأمه» می‌نامند، دارای 50کرسی است که به‌مدت 4سال این سمت را در اختیار دارند. این پارلمان صلاحیت نظارت بر کار کابینه و دولت را دارد.
کویتی‌ها تجربه اصلاحات در قوانین انتخاباتی خود را نیز دارند و تا‌کنون در چند نوبت قوانین انتخابات پارلمانی در این کشور عربی تغییر کرده است. جنجالی‌ترین تغییرات در قانون انتخابات در سال‌2005 با فرمان امیر و تأیید پارلمان برای ورود زنان به پارلمان صورت گرفت. زنان در سال‌2009 و 4سال پس از اصلاح قانون، رأی لازم را برای نخستین ورود به مجلس هم به‌دست آوردند.
تا سال‌2012 هر کویتی می‌توانست به 4نامزد انتخاباتی رأی دهد، ولی از آن سال امیر وقت کویت فرمان «هر کویتی یک رأی» را صادر کرد. براساس تقسیم‌بندی انتخاباتی فعلی در کویت، این کشور به ۵‌حوزه انتخابیه تقسیم شده‌است که هر حوزه ۱۰‌کرسی در مجلس دارد و رأی‌دهندگان فقط در یک حوزه می‌توانند مشارکت کنند.
روز پنجشنبه مجلس ملی کویت هفدهمین انتخابات خود را تجربه کرد و از دل نتایج این انتخابات، شگفتی‌های غیرمنتظره‌ای نمایان شد. واشنگتن‌پست در این ارتباط گزارش داده که رأی‌دهندگان کویتی در انتخابات اخیر تصمیم گرفتند چهره پارلمان را تغییر دهند و نامزدهای‌‌ محافظه‌کار را راهی مجلس کنند. رویترز نیز وجه غالب پارلمان جدید کویت را وزن سنگین‌تر گروه‌های محافظه‌کار عنوان کرده است. در این انتخابات، همچنین 2زن لباس نمایندگی پارلمان را در این کشور عربی به تن کردند.
أنور الروقی در گزارشی در العربی الجدید، تعداد شرکت‌کنندگان در انتخابات پارلمانی اخیر را 730هزار نفر از جمعیت 4.2میلیون نفری کویت اعلام کرده و گفته که رأی‌دهندگان برای انتخاب نمایندگان خود فهرست 305نامزد را در اختیار داشتند که در میان نامزدها، نام 22زن نیز به چشم می‌خورد. انتخابات اخیر، دومین انتخابات پارلمانی کویت طی 2سال گذشته در دوره شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح، امیر جدید کویت است که پس از درگذشت صباح الاحمد الجابر الصباح، جانشین او شد. این انتخابات، در نتیجه انحلال پارلمان قبلی کویت برگزار می‌شود که طی یک‌سال فعالیت خود برای انتخاب کابینه با بن‌بست روبه‌رو شد و در نهایت شیخ نواف فرمان انحلال آن را صادر کرد.
الجزیره در گزارشی راهیابی نمایندگان محافظه‌کار به پارلمان کویت را نتیجه نارضایتی فزاینده کویتی‌ها از فساد اداری در این کشور دانسته است. اپوزیسیون اسلامگرای کویت دولت این کشور را به اختلاس و سوءمدیریت متهم می‌کند و حال همین اپوزیسیون توانسته نمایندگان خود را وارد پارلمان کند. براساس گزارش‌ها، حداقل 17نفر از نامزدهای پیروز اکنون در چارچوب محافظه‌کاران وارد پارلمان شده‌اند و بخشی از اهداف خود را در کنار مقابله با فساد اداری، جداسازی جنسیتی در مدارس کویت و ممنوعیت مهمانی‌‌های مختلط عنوان کرده‌اند. از میان 50نامزد انتخاباتی، 27نفر جدید و دیگر نامزدهای پیروز، همان نمایندگان دوره قبلی مجلس هستند.
در این انتخابات همچنین برخی از احزاب سیاسی کویت که طی چند سال گذشته هرگونه مشارکت سیاسی را تحریم کرده بودند، به صحنه سیاسی بازگشتند. «جنبش مردمی» به رهبری مسلم البراک و «مجمع دمکراتیک کویت» از طریق تنها نماینده خود در رقابت‌های سیاسی این دوره حضور یافتند.
با این حال، نتایج انتخابات حکایت از تغییر چهره عمده پارلمان دارد. محافظه‌کاران که از آنها به اپوزیسیون یاد می‌شود، حدود 60درصد از کرسی‌ها‌ را در اختیار گرفتند. 30نامزد اپوزیسیون ازجمله «احمد السعدون» رئیس پیشین مجلس در این انتخابات پیروز شده‌اند. همچنین شیعیان کویت موفق شدند 10کرسی را به‌دست آور‌ند که بی‌سابقه بوده است. شیعیان در انتخابات پارلمان پانزدهم و شانزدهم تنها 6کرسی را در اختیار داشتند.
نکته جالب دیگر در این دوره از انتخابات کویت راهیابی 2نامزد از زندان به پارلمان بود که یکی از آنها محکوم به 2سال زندان است. در میان نتایج انتخابات، همچنین نام 2نامزد جریان سلفی نیز دیده می‌شود و این 2نامزد سلفی بی‌تردید در تقویت جایگاه محافظه‌کاران در پارلمان تأثیرگذار خواهند بود. همچنین گروه اخوان‌المسلمین که در کویت به جنبش مشروطه اسلامی (حداس) موسوم است، در این انتخابات به مانند انتخابات قبلی 5 کرسی را به‌دست آورد.
اگرچه وزن محافظه‌کاران در پارلمان کویت سنگین‌تر از گذشته است، اما برخی با دیده تردید به آینده این دوره پارلمانی نگاه می‌کنند و معتقدند که شاید پارلمان جدید هم ‌مانند پارلمان گذشته نتواند به بن‌بست سیاسی که اکنون 2سال است دامن کابینه کویت را گرفته‌، پایان دهد.