مرا به خانه نبر!

شهنام صفاجو _ روزنامه‌نگار

خانم و آقای فروشنده! شما که جلای وطن کردید و روزگار خود ساختید؛ لطفا دست از سر ما بردارید و اینقدر زندگی سخت در سرزمین‌های حاشیه این کشور را تبلیغ نکنید. این خانه‌های از دم قسطی و پاسپورت خارجی و هوای آزاد ارزانی وجود مبارک خودتان؛ ما را به این خانه نبرید!
این حکایتی کوتاه خطاب به گردانندگان آژانس‌های تبلیغاتی خرید ملک در ترکیه، قبرس و امارات است که هر روز تبلیغات آنها روی ده‌ها شبکه خارجی فارسی‌زبان پخش می‌شود تا ایرانیان مشتاق زندگی در خارج از کشور را هوایی کنند؛ اما آیا درصدی از این وعده‌های تبلیغاتی تلویزیونی به کانال واقعی منتهی می‌شوند؟ لطفا چند دقیقه وقت بگذارید و این گزارش را تا پایان بخوانید.
1) بله؛ درست شنیده‌اید! خرید خانه شرط لازم برای دریافت اقامت است؛ اما شرط کافی نیست. قبلا برای گرفتن پاسپورت ترکیه نیاز به سرمایه‌گذاری ملکی 250هزار دلاری بود، اما چندی است این مبلغ به 400هزار دلار افزایش یافته و تأیید سازمان ثبت اموال و املاک یا اداره سند را هم می‌خواهد؛ یعنی اوراق معامله‌ای که در شهرداری محلی ثبت شده، توسط کارشناسان اداره سند هم ارزیابی می‌شود و درصورت ارزشگذاری درست ملک تا کف 400هزار دلار، امکان دریافت پاسپورت طی پروسه اداری 5،4ماهه میسر خواهد شد. نکته اینجاست که پیش از این، عزیزان هموطن خانه‌ای می‌خریدند، سپس همین خانه را پدر به داماد می‌فروخت، داماد به خواهر، خواهر به مادر، مادر به برادر و به همین شکل سند آن خانه دست به‌دست می‌چرخید و پاسپورت‌ها هم جلد به جلد صادر می‌شد؛ اما خب حضرات کشور همسایه فهمیدند و رقم مورد نظر را از 250 به 400هزار دلار افزایش داده و شرط هم گذاشته‌اند که این سند تا 3سال حق انتقال به غیررا ندارد.
2) این پرداخت 400هزار دلاری یادشده برای دریافت زودهنگام پاسپورت کشور مقصد است؛ اما شما با خرید خانه‌ای که حداقل 75هزار دلار ارزش دارد هم می‌توانید درخواست اقامت کنید که تا 5سال قابل تمدید است. اگر طی این مدت مشکل خاصی ایجاد نکنید، هزینه‌های زندگی خود را تامین نمایید، مالیات بدهید و 6ماه متوالی هم از خاک ترکیه خارج نشوید، آنگاه می‌توانید تقاضای پاسپورت کنید. این تقاضا تازه آغاز داستان شهروندی ترکیه است؛ نه پایان آن!
3) توجه داشته باشید که سازمان امور مهاجرت کشورهای همسایه به شکل قانونی حق چک کردن حساب بانکی شما به‌ویژه هنگام درخواست اقامت را دارد تا مطمئن شوند که شما به‌عنوان یک خارجی، از توانایی مالی لازم برای زندگی در کشور مقصد برخوردار بوده و سربار دولت محلی نخواهید شد.
4) دولت ترکیه تأکید دارد که انتقال پول برای سند زدن یک خانه مسکونی باید از طریق بانک عامل و مؤسسات اقتصادی رسمی صورت بگیرد؛ پس باید درنظر داشته باشید که اقدام از طریق صرافی‌های ثبت شده نیاز به پرداخت درصدهای زیاد و هزینه‌های جانبی برای انجام این امر قانونی دارد.
5) افرادی که در کشورهای همسایه دفتر املاک دارند، بیشترین سود را از این حجم متقاضی خرید خانه می‌برند. پس بی‌دلیل نیست که شما را به تهیه بلیت، ترانسفر فرودگاهی، اقامت چندروزه در کشور مقصد و صرف چای و نبات در لابی هتل مهمان می‌کنند. سود آنها از این نقل و انتقال خانه بسیار کلان است و شما دوست عزیز چرخ اقتصادی این دلالان بازار ملک را با دست خود می‌چرخانید.
6) دولت ترکیه 980نقطه در این کشور را مشخص کرده که به خارجی‌ها خانه‌ای اجاره نمی‌دهند و نمی‌فروشند. این قضیه به‌ویژه پس از جنگ سوریه شدت بیشتری پیدا کرده که دلیل آن درگیری‌های محلی در این مناطق بوده است. این تصمیم با وجود استاندارد بالای زندگی در این محله‌ها، باعث افت قیمت خانه‌های آن شده و اگر شما به‌عنوان یک خارجی اقدام به خرید اشتباهی خانه‌ای در این مناطق کنید، هم بیشتر از ارزش آن ملک پول خرج کردید و هم صاحب اول و آخر آن خانه خواهید شد.
7) توجه کنید که برای ادامه تحصیل در بیش از 90درصد دانشگاه‌های ترکیه، باید به زبان ترکی استانبولی تسلط داشته باشید. به این معنا که زبان رسمی دانشگاه‌های دولتی این کشور، زبان ترکی است، نه انگلیسی و برای این منظور حتما باید در کلاس‌های زبان شرکت کرده و مدرک Tomer بگیرید تا امکان ثبت‌نام اولیه شما فراهم‌ آید. برای تعیین رشته تحصیلی هم میزان توانایی و مهارت شما طی آزمون‌های متفاوتی سنجیده می‌شود تا شانس تحصیل در رشته‌ای که به شما پیشنهاد یا گوشزد می‌شود را پیدا کنید. تحصیل در کالج‌های خصوصی ترکیه به زبان انگلیسی هم به قدری هزینه بالایی دارد که جای صحبتی باقی نمی‌گذارد.
8) پیدا کردن شغل دلخواه در کشورهای مهاجرپذیر، یکی از سخت‌ترین کارهای ممکن است. جز اشخاص سرمایه‌دار که امکان راه‌اندازی یک واحد تولیدی و اقتصادی مورد نظر خود را دارند، سایر افراد در بیشتر موارد مجبور به انجام کار سیاه می‌شوند که منشأ غیرقانونی هم دارد. توجه داشته باشید که شما در ترکیه یک خارجی هستید و برای درخواست و انجام کار مورد علاقه خود اصلا اولویت ندارید.
9) امروزه هزینه حداقلی زندگی ساده یک خانواده 4نفره در ترکیه، جز پول اجاره خانه و شهریه مدرسه و دانشگاه، حداقل 10هزار لیر ترکیه معادل 17 تا 18میلیون تومان است که این مبلغ صرف پرداخت بهای برق، آب، گاز، تلفن، سوخت، اینترنت، حمل‌ونقل، خورد و خوراک و پوشاک می‌شود. پس به این اعداد و ارقام هم توجه کنید؛ ازجمله این نکته که هر لیتر بنزین در ترکیه 28لیر است، یعنی چیزی حدود 50هزار تومان!
10) دوست عزیز! تنها نکته‌ای که در تبلیغات بنگاه‌های خانه‌یابی کشورهای همسایه آمده و دروغ نیست، ترغیب شما به فکر کردن و تحقیق لازم قبل از هر تصمیمی است! این را هم فراموش نکنید که اگر درنهایت خانه‌ای خریدید و مهاجرت کردید، شما تحت هر شرایطی یک یابانجی yabanci هستید.