برای حل بحران اعتیاد همه پای کار بیایند

رهایی از اعتیاد و برگشت به زندگی سالم به‌طور قطع یکی از آرزوهای معتادینی است که سالیان سال درگیر این بیماری شده‌اند و برای رهایی از آن می‌کوشند. اما گاه موانع و مشکلاتی که سرراهشان قرار دارد مانع از آن می‌شود که به این آرزوی خود برسند. خیلی‌هایشان به‌خاطر همان اشتغال احساس سرخوردگی و یاس کرده و دوباره به سمت اعتیاد برمی‌گردند. خیلی‌های دیگر هم در پی عدم‌پذیرش اجتماعی ترجیح می‌دهند در لاک اعتیاد فرو روند. اجرای طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر که قرار است منجر به اشتغال و تعریف موقعیت اجتماعی جدید برای بهبود یافتگان شود امید تازه‌ای برای این قشر محسوب می‌شود. حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس معتقد است خوشبختانه امروز اغلب جامعه اعتیاد را به‌عنوان یک بیماری پذیرفته‌اند اما برای درمان این بیماری متأسفانه چاره‌ای اساسی اندیشیده نشده است.
او با بیان اینکه چالش اعتیاد امروز به یک قصه تکراری تبدیل شده معتقد است به جای تکرار گزارش‌هایی از وضعیت نابسامان اعتیاد در شهری مثل تهران بهتر است برای درمان این معضل، فکر چاره‌ای اساسی  بود.
جاجرمی، اعتیاد را حاصل شرایط اجتماعی نامساعد هر فرد می‌داند و می‌گوید در مطالعات صورت گرفته مشخص شده است اغلب افراد اعتیاد را جانشین روابط از دست رفته خود می‌دانند و در تلاشند تا خلأهای عاطفی‌شان را با مصرف مواد پر کنند.
او در ادامه اشاره‌ای به آمارهای افزایشی اعتیاد در جامعه می‌کند و می‌گوید: «آمارها حکایت از افزایش 110درصدی اعتیاد در 3سال اخیر دارد درست در برهه‌ای از زمان که ما با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنیم از شرایط سختی که حاصل شیوع کرونا بوده تا تورم‌هایی که عرصه زندگی را بر مردم سخت کرده است و همین مسئله باعث شده تا افراد به سمت و سوی اعتیاد و مصرف مواد‌مخدر پیش بروند. به‌گفته این کارشناس ارشد شهری، هرقدر تامین معیشت افراد سخت‌تر شود، احتمال درگیری آن جامعه با مواد بیشتر خواهد شد؛«متأسفانه امروز در پایتخت زمان دسترسی به مواد‌مخدر هر روز کمتر و کمتر می‌شود. و این زنگ خطر بزرگی برای جامعه است.» جاجرمی اجرای طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر مقابله با اعتیاد و حذف این چالش اساسی از زندگی اجتماعی مردم را مستلزم یک همگرایی جامع میان دستگاه‌های اجرایی مسئول می‌داند و معتقد است با تغییر هر مدیریتی برنامه‌ها و طرح‌های جدیدی برای ساماندهی جامعه و کاهش اعتیاد در جامعه اعلام می‌شود. اما همه می‌دانیم که اغلب این طرح‌ها با شکست مواجه شده است چرا؟ چون در اجرای این طرح‌ها هر دستگاهی‌ساز خودش را می‌زند.
باید بپذیریم حل این بحران نیاز به یک وحدت و همکاری همه‌جانبه دارد. شهرداری به‌تنهایی نباید سراغ حل این مسئله‌ برود؛ چرا‌که نه ساختار این نهاد، نه رویکرد آن و نه روحیه سازمانش برای این مسئله مناسب نیست.
به اعتقاد جاجرمی برای رفع معضل اعتیاد از جامعه نیاز به یک برنامه و اقدامی مشترک است؛« کارشناسان سلامت، سازمان بهزیستی، هنرمندان، جامعه‌شناس‌ها، روانشناس‌ها، انسان‌شناس‌ها و کارشناس‌های شهری باید جریان طرح را یاری دهند.»

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار
از همه ظرفیت‌های مردمی استفاده می‌کنیم 
بعد از اینکه قرار شد در سایه قرارگاه‌های اجتماعی موضوع جمع‌آوری معتادان متجاهر در تهران دنبال شود خیلی از فعالان مراکز کاهش آسیب‌ها به‌خصوص در حوزه زنان این نگرانی را داشتند که مبادا در این مسیر چراغ این مراکز خاموش شود البته شایعاتی هم پیرامون این موضوع در فضای مجازی پیچید اما معاون سیاسی و اجتماعی استاندار تهران با رد تمامی شایعات پیرامون تعطیلی مراکز کاهش آسیب زنان به همشهری می‌گوید:« به هیچ وجه قرار نیست مرکز جامع کاهش آسیب شوش تعطیل شود بلکه صرفا با توجه به قرار گرفتن برخی از این مرکز در دل محله‌های قدیمی مثل شوش و هرندی تصمیم برآن شده است نسبت به جابه‌جایی آنها اقدام کنیم.» سید عباس جوهری ادامه می‌دهد: «در طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر گرمخانه‌ها مراکز کاهش آسیب و حتی مراکز ماده 16همه و همه تبدیل به قرارگاه‌های اجتماعی شده و وارد چرخه درمان معتادان متجاهر و آموزش آنهامی‌شوند. بنابراین نه‌تنها نباید گرمخانه و شلتری تعطیل شود بلکه باید در راستای تحقق اهداف این طرح کلان به‌کار گرفته شود.».
به‌گفته جوهری در راستای فعالیت قرارگاه‌های اجتماعی از تمامی ظرفیت‌های اجتماعی موجود اعم از تشکل‌های مردم نهاد، داوطلبان و فعالیت حوزه اجتماعی در بخش‌های مختلف استفاده خواهد شد؛«براساس نخستین مصوبات قرارگاه اجتماعی استان تهران کار جمع‌آوری معتادان متجاهر از هجدهم دی ماه آغاز و تا جمع‌آوری کامل معتادان ادامه دارد. به این منظور تمامی ظرفیت‌های کمپ‌های فعال در تهران را بررسی و برای این کار آماده کرده‌ایم.»
جوهری تمرکز بر ایجاد بسترهای شغلی برای معتادان بهبود یافته را از اولویت‌های کاری قرارگاه‌های اجتماعی در بخش مقابله با اعتیاد برشمرده و معتقد است:« درمان ریشه‌ای اعتیاد مستلزم تکمیل زنجیره‌های درمان و بازگشت به زندگی این افراد است که اشتغال در این میان حرف اول را می‌زند.»