آتش درون

آیت‌الله جوادی‌آملی(حفظه‌الله):
در عصر خلافت عثمان یک کسی آمده، از یک گورستانی که می‌گذشت، جمجمه سر یک کافری را - مثلاً - از کنار گور برداشت، آورد، به عثمان گفت: شما می‌گویید کسی که کافر بمیرد و در برابر اسلام مقاومت کند و اسلام نیاورد، قبرش مشتعل است؛ (القبر امُا روضه من ریاض الجنّه او حفره من حفر النّیران)، کافر بعد از مرگ در عذاب است؛ گفتند: بله. گفت: این جمجمه سر فلان کافر است و این استخوان سرد است، گرم نیست؛ نشانه حرارت و سوخت‌وسوز در این جمجمه سر نیست!  اینها هم در جواب ماندند چه بگویند؛ از یک طرفی قبر کافر مشتعل است، از این طرف این بدن سرد است، نشانه حرارت در آن نیست. گفتند: از وجود مبارک علی بن ابیطالب (سلام‌الله‌علیه) کمک بگیرید، از حضرت بخواهید که تشریف بیاورند و مشکل را حل کنند. وقتی حضرت حاضر شد، عثمان به این شخص سائل گفت: (اعد المسئله)، آن سؤالت را تکرار کن. آن سؤال خودش را بازگو کرد، گفت: این سر کافر است و این استخوان سرد است. حضرت فرمود: (زند) و (مسعار) را حاضر کنید. (زَند) و (مِسعار) قبل از اینکه مسئله کبریت و امثال کبریت اختراع بشود، این‌چنین بود؛ این سنگ چخماق، دو جِرم بودند؛ اینها را وقتی به هم می‌زدند جرقه درمی‌آمد. حضرت فرمود به اینکه: دست به این (زند) بزن، این سرد است. دست به این (مسعار) بزن، این سرد است. این دو تا که با هم برخورد می‌کنند، آتش از درون این می‌جوشد نه از بیرون! فرمود: اینها را به هم بزن، وقتی به هم زدند دیدند از درونش شعله درآمده! فرمود: کسی که در قبر آتش نمی‌برد! اینکه می‌رود به همراه خود می‌برد؛ تو که نمی‌دانی او چه دارد می‌کشد، تو یک سر سردی را می‌بینی! آتش همان (نار‌الله الموقده. الّتی تطّلع علی الافئده) است، از درون سر می‌زند! مگر بیرون گناه می‌کند؟ این اندیشه است که خلاف درمی‌آید، این انگیزه است که خلاف درمی‌آید!
منبع: بخشی از سخنرانی آیت‌الله جوادی در هفتمین همایش آموزشی - فرهنگی دانشجویان سراسر کشور (کوثر) مورخ مرداد1380