گفت و گو
رئیس ستاد اربعین شهرداری تهران در گفت‌وگو با همشهری عنوان کرد
مدیریت بازگشت زائران با استقرار نیروهای تازه‌نفس
زینب زینال‌زاده- روزنامه‌نگار
4روز مانده به اربعین، اخبار و تصاویر متعددی از مرزها و شهرهای عراق منعکس می‌شود که برخی حکایت از کاستی‌ها دارند و بعضی هم بیانگر خدمت‌رسانی به زائران هستند. در تصاویری زواری که در مسیر قرار دارند از کمبود آب گلایه می‌کنند و در تصاویر دیگری وضعیت نامناسب اسکان زائران نمایش داده می‌شود. علاوه بر زائران ایرانی، زواری از کشورهای افغانستان، هند، پاکستان و... هم در راهپیمایی اربعین شرکت می‌کنند و برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر آن تمام دستگاه‌ها و سازمان‌ها ازجمله شهرداری تهران پای کار می‌آیند تا با ایفای یک نقش و مسئولیتی هر چند کوچک سهمی داشته باشند. براساس تقسیمات ستاد اربعین کشور، امسال شهرداری تهران مسئول خدمت‌رسانی در حوزه حمل‌ونقل و خدمات شهری است و در مرزهای چهارگانه و حتی مرز میرجاوه هم وظایفی را برعهده دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر از کم و کیف ارائه خدمات در مرزها و عتبات‌عالیات با محمدامین توکلی‌زاده، رئیس ستاد اربعین شهرداری تهران در نجف اشرف گفت‌وگو کردیم.
علاوه بر مرزهای چهارگانه، ضرورت حضور نیروهای شهرداری تهران در مرز میرجاوه چیست؟
زائران ایرانی عمدتا از مرزهای چهارگانه (مهران، خسروی، شلمچه و چذابه) تردد می‌کنند، اما زائران کشور افغانستان و پاکستان از مرز میرجاوه وارد کشور می‌شوند تا از مرزهای چهارگانه وارد عراق شوند و در راهپیمایی اربعین شرکت کنند.
اکنون مدیریت مرزهای چهارگانه چگونه است؟
طبق تقسیم‌بندی انجام‌شده در ستاد اربعین شهرداری تهران، نیروهای منطقه یک در مرز شلمچه، منطقه 3در مرز چذابه، منطقه 22هم در مرز خسروی مستقر هستند که علاوه بر ارائه خدمات در موکب‌ها، وظیفه نظافت مرزها را هم برعهده دارند. با توجه به اینکه 70درصد تردد زائران از مرز خسروی انجام می‌شود برای خدمت‌رسانی در این مرز نیروهای شهرداری مناطق 5و 11مستقر هستند که در روزهای اخیر به‌دلیل افزایش تعداد تردد زائران از این مرز، نیروهای شهرداری‌های مناطق 2و 15هم به این مناطق اعزام شده‌اند. اکنون براساس آخرین گزارش‌های دریافتی با تدابیر اندیشیده شده و بازگشایی مجدد مرزها، تردد زائران به روال عادی برگشته و مشکلی وجود ندارد.
خدمت‌رسانی در عتبات‌عالیات چگونه انجام می‌شود؟
در شهر نجف متولی اصلی سازمان، شرکت مترو و شهرداری منطقه 10است. در شهر کوفه شهرداری منطقه 19و در طریق‌الحسین شهرداری‌های مناطق 11و 13و سازمان بسیج، در شهر کاظمین سازمان زیباسازی و در شهر سامرا هم شرکت پیام‌رسا مسئولیت خدمت‌رسانی و نظافت را برعهده دارند. این روزها ازدحام زائران در شهر کربلا بیش از سایر شهرهاست؛ از این‌رو شهرداری مناطق 8 و 10مسئولیت نظافت شهر را برعهده دارند. همچنین امسال برای نخستین‌بار خیمه زینبیون در شهر کربلا برپا شده و مسئولیت آن بر عهده اداره کل امور بانوان شهرداری تهران است که به‌صورت ویژه به بانوان خدمات ارائه می‌شود.
باتوجه به پیش‌بینی حضور 5میلیون زائر در مراسم پیاده‌روی اربعین چرا در روزهای اخیر شاهد بروز مشکلاتی در خدمت‌رسانی به زائران بودیم؟
نکته‌ای که اشاره کردید درست است. هنوز تعداد زائرانی که از مرزها خارج شده‌اند به 3میلیون نفر نرسیده است؛ بنابراین با توجه به پیش‌بینی‌های انجام‌شده برای خدمت‌رسانی به 5میلیون زائر قاعدتا نباید شاهد چنین مشکلاتی می‌بودیم، اما خروج تعداد زیادی از زائران در روزهای پنجشنبه و جمعه سبب بروز مشکل در خدمت‌رسانی شد؛ چراکه مرزها ظرفیت پذیرش این حجم از زائران در یک بازه زمانی کوتاه را نداشت و از سوی دیگر گرمای هوا هم وضعیت نامناسب را تشدید کرد و در نتیجه تصمیم بر آن شد تا مرزها مسدود شوند.
آیا امکان دارد در روزهای آتی مشکلاتی پیش آید؟
اکنون شرایط خروج از مرزها و تردد در عتبات‌عالیات عادی است و مشکل خاصی هم وجود ندارد و به‌نظر می‌رسد باید روی مدیریت بازگشت زائران متمرکز شویم تا مشکلی بروز نکند؛ چراکه نیروها (خدمات شهری، آتش‌نشانی، سلامت و...) بیش از یک ماه است در مرزها و داخل کشور عراق مستقر هستند و قطعا نباید توقع خدمت‌رسانی در مسیر بازگشت داشت. برای مدیریت بازگشت زائران نیاز به نیروهای تازه‌نفس است که با استقرار آنها در مرزها می‌توان از زائران استقبال شایسته‌ای انجام داد.
برنامه خاصی برای بازگشت زائران پیش‌بینی کرده‌اید؟
در مسیر بازگشت قطعا تعداد موکب‌ها کم می‌شود؛ از این‌رو با مشارکت فروشگاه‌های شهروند، مجموعه اتکا و کمک خیرین بسته‌های موادغذایی آماده و بطری‌های آب تهیه شده تا در اختیار زائران قرار گیرد.
برخی زائران از کمبود آب گلایه داشتند. آیا تدابیر لازم برای رفع این مشکل اندیشیده شده است؟
اکنون که در شهر نجف در موکب‌ها بطری و لیوان‌های آب به اندازه کافی وجود دارد و هیچ مشکلی نیست. مواردی که زائران اشاره می‌کنند مربوط به بخش‌هایی از مرزها و مسیری است که برای رسیدن به مسیر اصلی و موکب‌ها طی می‌کنند یا در خودروها معطل می‌مانند. به هر حال این یک نقیصه است و برای رفع آن هم می‌توان از موکب‌های سیار یا خودروهای آب‌رسان سیار استفاده کرد که قطعا این کار انجام می‌شود.
