دست خالی آمریکا در شرق و جنوب‌شرق آسیا

دولت جزایر سلیمان که با چین معاهده امنیتی امضا کرده، به واشنگتن اعلام کرده از ورود کشتی‌های‌ نظامی آمریکایی به این جزیره جلوگیری خواهد کرد. 2ناو جنگی آمریکایی یکشنبه از آب‌های تنگه تایوان عبور کردند. چین که همواره حضور آمریکا در آب‌های اقیانوس آرام را مداخله‌گرایانه می‌داند و اخیرا نیز به‌دلیل سفر مقام‌های آمریکایی به تایوان روابطش با واشنگتن متشنج شده، در واکنش به ورود ناوهای آمریکایی به تنگه تایوان اعلام کرده بود آماده است هرگونه اقدام تحریک‌آمیز را در نطفه خفه کند. البته واکنش چین از این حد فراتر نرفت که دلیلش به اعتقاد کارشناسان، عدم تمایل پکن به تشدید تنش‌ها بوده است؛ امری که می‌تواند حوزه‌های مختلف همکاری چین و آمریکا را تحت‌تأثیر قرار دهد. با این حال آنچه توجه ناظران غربی را به خود جلب کرده، حمایت اغلب کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا (منطقه ایندوپاسیفیک) از چین در ماجرای تنش‌های اخیر پکن و واشنگتن بوده است. طی یک ماه گذشته با وجود هشدارهای صریح پکن، چند مقام‌ ارشد آمریکایی به تایوان سفر کردند و 2ناو این کشور وارد تنگه تایوان شدند. با اوج‌گرفتن تنش‌ها، اغلب کشورهای منطقه مجبور شدند موضع خود را نسبت به تقابل چین و آمریکا بر سر تایوان مشخص کنند؛ مواضعی که به نوشته نشریه فارن‌پالسی، برای طرف آمریکایی ناامیدکننده بوده است. گذشته از اقدام اخیر دولت جزایر سلیمان که اعلام کرده اجازه ورود کشتی‌های آمریکایی به این جزیره را نخواهد داد، بیشتر کشورهای منطقه نیز در جبهه چین قرار گرفتند. فارن‌پالسی نوشته: درست است که ژاپن و استرالیا به‌عنوان متحدان کلیدی واشنگتن در آسیا در صف مقدم حمایت از تایوان قرار گرفته‌اند اما کره‌جنوبی متحد دیگر آمریکا رفتار متفاوتی در پیش گرفته است. در سفر جنجالی نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به آسیا، پس از تایوان مقصد بعدی او سئول بود؛ جایی که این مقام آمریکایی قرار بود با «یون سوک‌یول» رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی دیدار کند. اما این اتفاق نیفتاد و دفتر ریاست‌جمهوری کره‌جنوبی اعلام کرد او با پلوسی تلفنی صحبت خواهد کرد. برخی ناظران این اقدام رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی را به اعلام انزجار او از سفر پلوسی به تایوان تعبیر کردند. یک هفته بعد وزیر خارجه این کشور با هدف توسعه روابط 2کشور به چین رفت. همچنین سفر پلوسی به تایوان همزمان با برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) در کامبوج بود و این گروه فورا با انتشار بیانیه‌ای بدون اشاره به تایوان، بر حمایت کشورهای عضو از سیاست «چین واحد» حمایت کردند. براساس سیاست چین واحد، پکن تأکید دارد که جمهوری خلق چین یگانه دولت قانونی چین به‌شمار می‌رود و جزیره تایوان هم بخشی از چین است. بسیاری از کشورهای عضو آسه‌آن ازجمله اندونزی، سنگاپور، مالزی و تایلند در حمایت از چین بیانیه‌هایی جداگانه منتشر کردند اما به تایوان اشاره‌ مستقیمی نکردند. برای آمریکایی‌ها جای تعجبی نداشت که کره‌شمالی و میانمار از چین حمایت کنند اما واکنش هند برای آنان غیرمنتظره بود. «سوبرامانیام جایشانکار» وزیر خارجه هند، در اوج تنش‌ها بدون اشاره به تایوان از نظامی‌سازی منطقه انتقاد کرد. هند گرچه هیچ اشاره‌ای هم به سیاست چین واحد نداشت اما از امضای بیانیه مشترک ژاپن، استرالیا و آمریکا در حمایت از تایوان نیز خودداری کرد تا نشان دهد که می‌خواهد سیاست حسن همجواری خود با چین را حفظ کند. در میان سایر کشورهای جنوب آسیا مانند پاکستان، بنگلادش، مالدیو، نپال و سریلانکا هم هیچ نشانه‌ای دال بر حمایت از تایوان دیده نشده است.