غولی به نام کالری

حسن موسوی

کالری یک واحد انرژی است و میزان یا سطح انرژی را نشان می‌دهد. بیشتر افراد، کالری را با غذا و نوشیدنی مرتبط می‌دانند اما این تفکر صحیح نیست و هر چیزی که حاوی انرژی باشد کالری دارد. با توجه به اینکه تب و تاب رسیدن به اندامی موزون و همچنین بدنی سالم بین افراد جامعه بسیار زیادشده است، شمارش کالری مواد غذایی مصرفی به یکی از مهم‌ترین بخش‌های سبک زندگی سالم تبدیل شده است. در ایران هم تقریبا همه مراکز علمی که در زمینه تغذیه و مدیریت وزن فعالیت دارند بر مبنای شمارش کالری و برنامه غذایی دقیق عمل می‌کنند. در کشورهای گوناگون از واحدهای متفاوتی برای تعیین میزان انرژی موجود در مواد غذایی استفاده می‌شودکه عبارتند از: کیلوکالری و کیلوژول که به‌دلیل همین تفاوت‌های موجود در واحدهای سنجش انرژی، ممکن است هنگام شمارش کالری موجود در یک غذا یا نوشیدنی دچار اشتباه شوید.

کالری و رژیم غذایی
با اینکه کالری واحدی برای اندازه‌گیری میزان انرژی در فیزیک و شیمی مطرح است ولی به‌علت کاربرد آن برای محاسبه انرژی خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها در میان مردم عادی هم بسیار کاربرد دارد. کاربرد فراوان کالری به این موضوع اشاره دارد که میزان کالری مورد نیاز هر فرد باید با میزان کالری که از تغذیه روزانه دریافت می‌کند متوازن باشد چرا که عدم‌ این توازن منجر به اضافه‌وزن و چاقی یا کمبود وزن می‌شود.بررسی‌ها نشان می‌دهد اغلب ما اندازه‌ پرس‌های غذایی خود را بسیار کمتر از حد برآورد می‌کنیم و متوجه نیستیم چرا وزنمان افزایش پیدا می‌کند یا چرا طبق برنامه غذایی وزنمان کم نمی‌شود. بهترین روش برای تعیین مقدار چیزی که می‌خورید اندازه‌گیری و وزن کردن آن است. بشقاب خود را با مقدار غذای عادی‌ای که می‌خورید پر کنید و بعد با استفاده از فنجان، قاشق یا ترازو اندازه بگیرید. سپس در پایان هر روز بنشینید و کالری‌هایی را که برای هر خوراکی خورده‌اید با برچسب مواد غذایی مطابقت دهید. البته می‌توانید از اپلیکیشن‌های مختلفی که این امکان را برای شما فراهم می‌کنند هم استفاده کنید.

کالری در چه غذاهایی است
وقتی می‌خواهیم بدانیم چه مقدار کالری در یک غذا موجود است، اساسا می‌خواهیم بدانیم یک غذا می‌تواند چه مقدار انرژی تولید کند.اما مواد غذایی خاصی کالری‌ها را ایجاد می‌کنند. درشت مغذی‌هایی که کالری ایجاد می‌کنند عبارتند از: پروتئین، چربی و کربوهیدرات. بنابراین یک گرم پروتئین ۴ کالری ایجاد می‌کند، ‌یک گرم کربوهیدرات هم ۴ کالری ایجاد می‌کند، ‌اما یک گرم چربی ۹ کالری ایجاد می‌کند.برای مثال فرض کنید غذایی شامل ۱۰ گرم پروتئین و ۵ گرم چربی باشد. بنابراین کالری کل این غذا ۴۰ + ۴۵ = ۸۵ کالری به‌دست می‌آید. مواد دیگری مانند آب، مواد معدنی و ویتامین‌ها، نه کالری فراهم می‌کنند و نه فیبر یا کلسترول.