سیل‌های ویرانگر، دردسر تازه جهان

تا چند هفته پیش آتش‌سوزی‌های گسترده، نابودی منابع طبیعی و مرگ انسان‌ها در اثر موج‌های گرما مهم‌ترین اخبار جهان بودند و اکنون پدیده سیل، در نقطه مقابل خشکسالی و گرما، جهان را تحت‌تأثیر خود قرار داده است. اگرچه تشخیص دقیق عوامل تأثیرگذار بر ایجاد سیل‌ها به‌دلیل کمبود اطلاعات از سیل‌های بزرگی که در گذشته رخ داده‌اند کار دشواری است، اما به‌طور قطع گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی به واسطه افزایش دفعات و شدت بارندگی‌ها نقشی کلیدی در تشدید این پدیده دارند و سیل‎های بزرگ را به دردسری جدید برای جهان تبدیل ساخته‌اند.
وقوع سیل به عوامل مختلفی بستگی دارد. بارش باران، ذوب شدن توده‌های برفی، ساختار زمین یا توپوگرافی، و در نهایت میزان رطوبت خاک. هریک از این عوامل متناسب با نوع سیل می‌توانند در وقوع آن نقش مهم‌تری داشته باشند. برای مثال در سیل ناشی از طغیان رودخانه بارش شدید با ذوب شدن برف‌ها نقش مهم‌تری دارند و در سیلاب‌های ساحلی، وقوع توفان‌‎های شدید در تشکیل سیلاب‌ها تأثیرگذارند. عواملی که در جاری شدن سیل، حتی در مناطقی که در مجاورت منابع آبی بزرگ قرار ندارند نقش اساسی دارند که اثرات آن بالارفتن سطح آب دریاها، گرمتر شدن زمین و سرعت گرفتن ذوب ‌ یخ‌های قطبی و افزایش تعدد وقوع توفان‌های گرمسیری است.
همچنین گرمتر شدن هوا به معنی افزایش میزان تبخیر و افزایش رطوب هوا خواهد بود و هرچه رطوبت هوا بیشتر شود، احتمال بارش باران‌های شدیدتر و وقوع سیل‌هایی کوتاه‌تر اما با ش‌ بیشتر افزایش خواهد یافت؛ سیل‌هایی که سرعت بالا‌ و قدرت تخریب زیادی دارند.
باتوجه به تمامی این عوامل، افزایش دمای زمین به آن معنی است که تعدد وقوع توفان‌های کوتاه اما مخرب رو به افزایش است. پژوهش‌های محققان در «برنامه انعطاف‌پذیری اقلیمی» در انگلستان نشان می‌دهد اگر روند تغییرات اقلیمی همینطور ادامه پیدا کند، تا سال2080 قرار است تعداد وقوع توفان‌ها با قدرت بارش 30میلی‌متر در ساعت 5برابر شود. همچنین با توجه به عوامل ایجاد‌کننده سیلاب‌های شدید و آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای که در هفته‌های اخیر در اروپا و آمریکا رخ‌داده است، می‌توان انتظار وقوع سیل‌های مخرب بزرگی را در این مناطق داشت، مشابه آنچه سال گذشته شمال و غرب اروپا را درنوردید و منجر به مرگ صدها نفر در آلمان، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ و سوئیس شد. دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند درصورت تداوم تغییرات اقلیمی، تا سال2100 سیلاب‌ها می‌توانند سالانه 48میلیارد یورو به اروپا آسیب وارد کنند، یعنی حدود 6برابر مبلغ 7.8میلیارد یورویی خسارتی که امروزه سیل به اروپا وارد می‌کند. همچنین پیش‌بینی شده است در همین بازه زمانی آمار قربانی‌های سیل در اروپا به 350هزار نفر خواهد رسید.