مهارتآموزی به زنان، رؤیای من است
مریم بخشی*
از کودکی عاشق شیرینیپزی بودم. 9ساله بودم که برای نخستینبار بهتنهایی زولبیا پختم و با تشویقهای پدر و مادرم، به پخت شیرینیها و دسرهای دیگر ادامه دادم. بیش از 14سال است در برنامههای تلویزیونی ازجمله «به خانه برمیگردیم» آموزش تهیه دسر و شیرینی میدهم، اما هنوز یادم نرفته که در کودکی رؤیای این را داشتم که یک روزی در تلویزیون پخت کیک و شیرینی را آموزش دهم. من به اغلب رویاها و آرزوهایی که برای کارآفرین شدن، آموزش دیدن و آموزش دادن داشتم، رسیدهام و حالا بهعنوان یک زن کارآفرین این رؤیا را در سرم دارم که چطور زنان، بهخصوص زنان سرپرست خانوار را به یک کارآفرین تمام و کمال تبدیل کنم؟ راهی که خودم بهصورت تجربی طی کردهام و میدانم که همه شانس این را ندارند که از آن گذر کنند.
مدتها پیش خانمی پیش من آمد که سرپرست خانواده بود و درآمدی نداشت. با استیصال به من گفت: چشمهای به من نشان بده تا بتوانم از آن برای خودم درآمدی داشته باشم. او را به کارگاه سوسیس و کالباس خانگی دعوت کردم و مدتی بعد، وقتی دیدم نخستین تولید در حجم زیاد خود را در فضای مجازی تبلیغ میکند از شوق گریه کردم. هرکدام از شاگردهایم در هر گوشهای از کشور میخواهند کارگاه خود را افتتاح کنند، من حتما در مراسم افتتاحیهشان شرکت میکنم و به هنرجوهای خودم میبالم. زنان و دخترانی در هر دوره از کلاسهای آموزشی من شرکت میکنند که انگیزه فراوانی برای کار کردن و استقلال مالی دارند. اغلب این زنان حیات اقتصادی خانواده را زنده نگه داشتهاند؛ درحالیکه تا چند سال پیش جامعه انتظار کسب درآمد جدی از آنها نداشت و زندگی خانوادگیشان متکی بهکار کردن آنها نبود. همین موضوع فرصت جدی برای یادگیری برخی مهارتها را از این زنان میگرفت. حالا که به دلایل مختلف نیاز به کسب درآمد و فعالیت اقتصادی دارند، خودشان بیش از هر فرد دیگری به جای خالی این مهارتها واقف میشوند. وقتی چند دهه دیرتر از معمول سراغ یادگیری مهارتی میروی، احتمال دارد که اعتماد به نفس کافی برای شروع کار را نداشته باشی و بدتر از آن، فرصت کافی برای آزمون و خطا و اشتباه کردن در اختیارت نباشد.
همه اینها و سختیهایی که خودم با وجود حمایت خانواده در راه رسیدن به رویاهایم طی کردهام، باعث شد تا عزمم را برای پرورش زنان کارآفرین آغاز کنم. از زمان آغاز به کار تا به حال 1360نفر از هنرجوهای من توانستهاند برند خود را داشته باشند و کسبوکار خودشان را آغاز کنند و درآمد خوبی داشته باشند. ما فقط تولید محصول را به این افراد آموزش ندادیم، بلکه آنچه برای توانمند شدن نیاز داشتند را در اختیارشان گذاشتیم؛ مثل توجه به بستهبندی و تبلیغ کردن محصولشان در گروههای مختلف و استفاده از فضای مجازی و... ؛ مهارتهایی که ممکن است هر جایی بهراحتی به آنها آموزش ندهند و درصورت فقدان این مهارتها، چرخه کسبوکارشان هم با مشکلات زیادی روبهرو شود.
دوست دارم همه آنچه در طول این سالها با عشق و علاقه و البته تلاش زیاد بهدست آوردهام را به دیگران آموزش بدهم. زنان زیادی به من پیام میدهند که از هرمزگان و بوشهر و استانهای دیگر پیگیر برنامهام هستند و تنها وسیلهای که به آن دسترسی دارند همین برنامه تلویزیونی است. علاوه بر کسانی که از روی علاقه وارد این حوزه میشوند، من هنرجویان زیادی داشتم که صرفا بهخاطر داشتن مهارت و کسبوکار به من مراجعه کردهاند. هر دو گروه وقتی عشق و علاقه من را دیدهاند به این کار علاقهمند شدهاند و در کارشان موفق. این بزرگترین دستاورد من در این سالها بوده است.
وقتی وارد ماجرای کارآفرینی شدم، پیچیدگیهای زیادی سر راهم بود که هر کدام به تنهایی میتوانست بهانهای برای پایان دادن به این ایده باشد. یکی از مهمترین چالشها، تدریس به شاگردانی بود که از شهرهای مختلف به تهران میآمدند. این افراد به جایی برای اقامت چند روزه نیاز داشتند که نزدیک کارگاه باشد. من این مشکل را با تبدیل بخشی از ساختمان خانه شخصیمان به کاربری سوییت و خوابگاه کارآموزان برطرف کردم که کار سادهای نبود. یا حتی نیاز داشتیم که برای کم شدن هزینههای آموزش، تا جای ممکن دورهها را بهصورت فشرده برگزار کنیم. امروز میدانم که انجام این کارها و برداشتن تکتک این قدمها چقدر کار سختی بود و من با انگیزه و امید و البته همراهی خانوادهام توانستم آن را پشت سربگذارم. حالا این تجربهها را با کمال میل، با عشق و علاقه به کارآموزها یاد میدهم و آرزو دارم آنها هم در ارائه این تجربهها به دیگران سخاوتمند باشند.
بیش از 800برنامه زنده و تولیدی در صدا و سیما در زمینه آشپزی و آموزش کیک و دسر تهیه کردهام. با این حال هنوز هم وقتی در محله قدیمیمان قدم میزنم یاد دوران کودکی و نوجوانیام میافتم که آرزوی شرکت در برنامههای تلویزیونی را داشتم. خیلی خوشحالم که هنوز هم وقتی به این دوران فکر میکنم همان حس در من زنده میشود و من همچنان عاشق این حرفه هستم.
*کارآفرین، مربی و مجری برنامههای آموزش آشپزی