سقوط آزاد بوریس جانسون

استعفای 2 نفر از مهم‌ترین وزرای کابینه بوریس جانسون، ضربه کاری تازه‌ای به دولت بحران‌زده انگلیس وارد کرده است. «ساجد جاوید» وزیر بهداشت و «ریشی سوناک» وزیر دارایی انگلیس به فاصله چند دقیقه از یکدیگر استعفای خود را به جانسون اعلام کردند. استعفای این 2 وزیر در پی عذرخواهی مفتضحانه جانسون درباره رسوایی اخیر یکی از اعضای کلیدی حزب محافظه‌کار رخ داده است. 2 وزیر در نامه‌های استعفای خود به جانسون، ناتوانی او در اداره اصولی دولت انگلیس را هدف قرار دادند. به نوشته الجزیره، جاوید در نامه استعفای خود اعلام کرد که پس از وقوع مجموعه‌ای از رسوایی‌های متوالی، دیگر اعتماد و باوری به توانایی جانسون در هدایت و مدیریت دولت در راستای منافع ملی انگلیس ندارد. ریشی سوناک هم در نامه‌ای دیگر اعلام کرده که امکان ادامه کار با جانسون را ندارد.
در پی استعفای سوناک و جاوید، موجی از استعفا در لایه‌های مختلف دولت و حزب آغاز شده است. 2 عضو دیگر حزب محافظه‌کار، «بیم افولامی» نایب‌رئیس حزب محافظه‌کار و «اندرو موریسون» نماینده حزب در امور تجاری در اعتراض به نوع مدیریت جانسون از سمت‌های خود استعفا دادند. همچنین روز چهارشنبه «ویل کوئنس» وزیر امور کودکان و خانواده (زیرشاخه وزارت آموزش) دولت انگلیس هم به‌دلیل مصاحبه‌ای که روز دوشنبه در دفاع از جانسون درباره رسوایی اخیر در حزب محافظه‌کار انجام داده بود از سمت خود استعفا داد. «لورا ترات» دستیار وزیر حمل‌ونقل و «رابین واکر» وزیر امور مدارس هم روز گذشته به‌دلیل از بین رفتن اعتماد به حزب محافظه‌کار در انگلیس از سمت‌های خود کناره‌گیری کرده‌اند.

دولتی در آستانه فروپاشی
جانسون طی یک سال گذشته با بحران‌ها، ‌رسوایی‌ها و فشارهای سیاسی متعدد دست و پنجه نرم کرده است، از این‌رو بسیاری از تحلیلگران ازجمله جاناتان لیز، مفسر و تحلیلگر اتاق فکر «بریتیش اینفلوئنس» استعفاهای اخیر را ضربه‌ای کاری به دولت جانسون و آینده سیاسی او می‌دانند که ممکن است در نهایت به فروپاشی دولت منجر شود.
دومینوی رسوایی‌های جانسون و دولتش از افشاگری‌ها درباره برگزاری میهمانی در دفتر نخست‌وزیری در دوران قرنطینه کرونایی آغاز شد. جریانی از تکذیب‌ها، توجیه‌ها و عذرخواهی‌ها از سوی جانسون همزمان با آغاز بحران‌های اقتصادی ناشی از کرونا و جنگ اوکراین منجر به افت شدید محبوبیت او در میان مردم شده است. جانسون اواسط خردادماه از جلسه استیضاحی که توسط اعضای حزب محافظه‌کار در پارلمان انگلیس برگزار شد، با کسب 148رأی موافق و 211رأی مخالف، جان به در برد اما چند هفته بعد حزب 2کرسی کلیدی در پارلمان انگلیس را در انتخابات از دست داد تا شکست سنگین دیگری برای نخست‌وزیر رقم بخورد. استعفای «الیور داوودن» رئیس اجرایی حزب محافظه‌کار در پی این شکست دومین استعفای کلیدی بود که در حزب محافظه‌کار رخ می‌داد. چند ماه پیش از آن هم عضویت «نیل پریش» نماینده مجلس عوام انگلیس در پی رسوایی اخلاقی در حزب محافظه‌کار لغو شد و او از سمت خود استعفا داد. به بیانی دیگر، بار رسوایی‌ها و بحران‌هایی که دولت جانسون از قبل بر دوش می‌کشید بسیار سنگین‌تر از آن است که بتواند ضربه یک رسوایی جدید و دو استعفای مهم دیگر را هم تحمل کند.

یک عذرخواهی بی‌نتیجه
استعفای سوناک و جاوید ساعاتی پس از آن رخ داد که جانسون مجبور شد به‌خاطر سوءمدیریتش در ماجرای رسوایی «کریس پینچر» معاون رئیس حزب محافظه‌کار و مسئول نظارت بر عملکرد نمایندگان در پارلمان انگلیس، عذرخواهی کند. جانسون در این عذرخواهی اعلام کرد به او در گذشته درباره رفتارهای غیراخلاقی و نادرست پینچر تذکراتی داده شده بود، اما او این تذکرات را فراموش کرده بود. جانسون ابتدا ادعا کرده ‌بود اطلاعی از سوابق بی‌اخلاقی پینچر نداشته و پس از آن مدعی شد که از نظر او اتهامات پینچر فیصله یافته بوده است.
ماجرای پینچر از هفته گذشته آغاز شد. پنجشنبه گذشته پینچر درخواست استعفای خود را تسلیم جانسون کرد و همزمان هم‌حزبی‌های آقای جانسون خواستار اخراج او از حزب محافظه‌کار شدند. استعفای پینچر درپی افشاگری چندین رسانه انگلیسی درباره رفتارهای غیراخلاقی در یک باشگاه خصوصی رخ داده است. پینچر هم در نامه استعفایش به این رفتارها اعتراف کرده است. اما وقوع این رفتارهای غیراخلاقی آن بخشی از ماجرا نیست که دولت جانسون را با بحرانی جدید مواجه ساخته است. بحران از آنجایی شروع شد که مشخص شد پینچر در گذشته هم خطاهای مشابهی داشته و جانسون با اطلاع از این سوابق بی‌اخلاقی، به پینچر ارتقای سمت داده و او را از یک نماینده ساده به معاونت حزب محافظه‌کار منصوب کرده است. جانسون پیش از این اعلام کرده بود از اتهامات پیشین پینچر بی‌اطلاع است.
این رسوایی تاکنون برای جانسون به‌شدت گران تمام‌شده است، زیرا مشابه رسوایی‌های گذشته، علاوه بر هم‌حزبی‌ها، رهبران احزاب رقیب هم در واکنش به رویدادهای اخیر خواستار استعفای جانسون شده‌اند. «اد دیوی» رهبر حزب لیبرال و «کر استارمر» رهبر حزب کارگر ازجمله این سیاستمداران هستند. پیش از این، در روزهای استیضاح هم مشخص شده بود که جانسون حمایت اکثریت هم‌حزبی‌‌های خود را هم از دست داده است. از سوی دیگر، سوناک و جاوید درصورتی که فشارها برای استعفای جانسون کارگر بیفتند، هردو گزینه‌های جایگزینی او برای رهبری حزب محافظه‌کار به شمار می‌روند.