دیپلماسی
سفری برای گرهگشایی از مذاکرات برجامی
رایزنی‌های اخیر از سوی مقامهای اروپایی برای ازسرگیری گفتوگوهای احیای برجام در وین در شرایطی است که برخی کارشناسان معتقدند سفر مقام ارشد اتحادیه اروپا به تهران که برای نخستینبار در دولت سیزدهم انجام میشود، میتواند روزنههای جدیدی بهسوی دستیابی به توافق بگشاید.
بهگزارش همشهری، در شرایطی که پس‌از تصویب قطعنامه ضدایرانی در نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از سوی آمریکا و تروئیکای اروپایی تدوین شده بود و واکنش قاطع ایران و قطع همکاریهای فراپادمانی با این نهاد بین‌المللی را بههمراه داشت، چشمانداز توافق در وین مبهمتر از گذشته بهنظر میرسید، اما در روزهای اخیر تلاش‌های جدیدی برای ازسرگیری گفتوگوها به جریان افتاده است؛ رویکردی که سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران نمودی از آن ارزیابی میشود.
برهمین اساس هم بود که سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با اشاره به سفر جوزف بورل به تهران، از دیدار وی با وزیر امورخارجه و برخی دیگر از مقامهای جمهوریاسلامی خبر داد. سعید خطیبزاده همچنین تأکید کرده است در این سفر که در چارچوب رایزنی‌های جاری میان ایران و اتحادیه اروپایی انجام میشود، درباره مناسبات دوجانبه، برخی موضوعهای منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها بحث و تبادلنظر خواهد شد.
استمرار رایزنی‌های برجامی ایران و اروپا
این موضوع درحالی است که مقامهای ایرانی در روزهای اخیر بارها تأکید کردهاند که درصورت کنار گذاشته شدن زیادهخواهیها از سوی واشنگتن، حصول توافق مثبت و پایدار در گفتوگوهای هستهای میان ایران و 1+4کاملا در دسترس خواهد بود؛ موضوعی که نشان میدهد مذاکرات هنوز از ریل خارج نشده است و درصورت ارائه پاسخ مناسب از سوی آمریکا به ابتکارات مذاکراتی ایران، میتوان شاهد دستیابی به «توافق مثبت» در وین بود.
برهمین اساس هم هست که رایزنیها میان مقامهای اروپایی و مذاکرهکننده ارشد ایران در مذاکرات هستهای در روزهای اخیر ادامه داشته است؛ موضوعی که در نشست خبری اخیر وزیر امورخارجه ایران با همتای روس خود نیز مورد تأکید قرار گرفت؛ «طرف‌های مقابل، بهطورمشخص آمریکا و نماینده اتحادیه اروپا به تلاش‌های خود برای بازگشت همه طرف‌ها به مذاکرات و ادامه گفتوگوها ادامه می‌دهند. در ساعات گذشته هم مذاکرهکننده ارشد ما و همکارانم در تماس مستمر با مورا بوده‌اند. امیدواریم بتوانیم درآینده نزدیک ریل مذاکرات را که در مسیر درست خود قرار دارد، مجدداً روی ریل در جریان و حرکت نگه داریم»؛ موضوعی که بیش از هر چیز نیازمند واقعبینی واشنگتن است.
از سوی دیگر برخی منابع خبری معتقدند بورل درجریان سفر به تهران حامل پیامی از سوی آمریکاییها خواهد بود. روزنامه قطری «العربی الجدید» بهنقل از منابع خود که نامی از آنها نبرد، گزارش داد: «جوزف بورل و انریکه مورا، معاون او، طی چند ماه گذشته پیام‌‌هایی را میان تهران و واشنگتن رد و بدل کردهاند و برهمین اساس احتمالا او پیامی از طرف آمریکا برای ایران دارد.»
راه معکوس‌کردن تنشها
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در توییتی درباره سفرش به تهران، دیپلماسی را تنها راه بازگشت به اجرای کامل برجام و معکوس کردن تنش‌های فعلی دانست. جوزف بورل در این باره نوشت: «بهعنوان هماهنگ‌کننده برجام، برای دیدار با حسین امیرعبداللهیان، همتای خود و دیگر مقامهای ذیربط ایرانی به تهران سفر می‌کنم. دیپلماسی، تنها راه بازگشت به اجرای کامل توافق و معکوس کردن تنش‌های فعلی است.» سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا هم در بیانیه‌ای درباره این سفر اعلام کرد که جوزف بورل بهعنوان بخشی از تلاش‌های جاری برای احیای برجام، به ایران سفر میکند. این درحالیاست که در روزهای اخیر رایزنیها دراین باره میان اتحادیه اروپا و طرف آمریکایی نیز جریان داشته است. بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و معاون او انریکه مورا در روزهای اخیر با رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در بروکسل دیدار و درباره آخرین تحولات برجامی گفت‌وگو کردند. مورا دراین باره در توییتی نوشت: «شام در بروکسل با جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رابرت مالی. گفت‌وگوی عمیقی درباره برجام و چشم‌اندازهای منطقه‌ای در خاورمیانه در سطح وسیع‌تر داشتیم. مالی بر عزم راسخ آمریکا برای بازگشت به توافق تأکید کرد.» اکنون باید منتظر ماند و دید که رایزنی‌های بورل در تهران میتواند گرههای زده شده به گفتوگوها ازسوی واشنگتن را باز کند یا بار دیگر شاهد فضاسازی طرف‌های غربی پیرامون مذاکرات هستهای خواهیم بود.
توصیه برجامی چین به آمریکا
وزیر امورخارجه چین در گفت‌وگو با همتای ایرانی خود، با اشاره به وقفه ایجاد شده در مذاکرات رفع تحریم‌ها، تأکید کرد که طرف آمریکایی باید مسئولیت‌های خود را بشناسد و به خواسته‌های منطقی طرف ایرانی پاسخ مثبت دهد. وزارت امور خارجه چین در بیانیه‌ای با اشاره به محور گفت‌وگوی وزرای امورخارجه 2 کشور، اعلام کرد که وانگ‌ای دراین تماس تلفنی، با تأکید بر تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به بن‌بست فعلی در مذاکرات، از ایالاتمتحده خواست که به ایران در مورد ازسرگیری پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک پاسخ دهد. در بیانیه وزارت امور خارجه چین همچنین آمده است: حسین امیرعبداللهیان به وانگ گفت که رفتار قلدرانه آمریکا مانع اصلی مذاکرات کنونی است؛ «طرف ایرانی قاطعانه از منافع ملی خود محافظت خواهد کرد و همچنین قاطعانه متعهد به حل و فصل اختلافها از طریق مذاکره بهمنظور دستیابی به توافق در زودترین زمان است».
در همینه زمینه :
