«برادران لیلا» توقیف می‌شود؟

شهاب مهدوی - روزنامه‌نگار

جشنواره کن برای «برادران لیلا» فقط یک جایزه فیپرشی را به همراه داشت و انبوهی حاشیه که شاید به ضررش تمام شود.تنها نماینده سینمای ایران در بخش مسابقه، با واکنش‌های متفاوتی مواجه شد و در نهایت هم هیچ جایزه‌ای در بخش اصلی نبرد. در عوض عوامل سازنده فیلم در نشست خبری و گفت‌وگو با خبرنگاران حسابی خبرساز شدند. در این رابطه آنچه بیشتر جنجال آفرید حرکت منشوری نوید محمدزاده روی فرش قرمز بود که در کنار صحبت‌های سعید روستایی، ترانه علیدوستی و پیمان معادی بخشی‌اش درباره برادران لیلا بود و قسمت‌هایی هم پیرامون شرایط روز جامعه ایران. باعث شد خیلی‌ها ماجرای سریال «شهرزاد» را پیش بکشند که مدت‌هاست ثابت شده سرمایه‌اش محصول اختلاس از صندوق ذخیره فرهنگیان بوده است. تقریباً هر کنش و اظهارنظری از سوی عوامل سازنده برادران لیلا حاشیه‌ای آفرید. حاشیه‌ها حتی دامن سعید پورصمیمی را هم گرفت. و در نهایت سازمان سینمایی خواستار بررسی رفتارهای هنرمندان ایرانی حاضر در کن شد. هرچند این روزها بیشتر واکنش‌ها و انتقادات مربوط به فیلم «عنکبوت مقدس» بوده ولی از آنجا که این فیلم نه محصول سینمای ایران است و نه سازندگانش در اینجا زندگی و کار می‌کنند، قاعدتاً مخاطب اصلی بیانیه سازمان سینمایی، سازندگان برادران لیلا هستند. فیلمی که بدون پروانه نمایش به کن رفت و سازنده‌اش درباره اکران فیلمش در ایران اعلام کرد اجازه ممیزی برادران لیلا را نمی‌دهد.

فیلمی که در دولت قبل پروانه گرفت
برادران لیلا جزو فیلم‌هایی است که پروانه ساختش در دولت قبل صادر شد. البته این اتفاق درباره اغلب فیلم‌هایی که در جشنواره فجر سال گذشته به نمایش درآمدند یا این روزها در نوبت اکران هستند هم صادق است. مثل همه ادوار تغییر دولت‌ها، این بار هم وزارت ارشاد دولت رئیسی باید به فیلم‌هایی پروانه نمایش بدهد که در وزارت ارشاد دولت روحانی پروانه ساخت گرفته‌اند. آنچه در مورد برادران لیلا خبرساز شد حضورش در جشنواره کن بدون داشتن پروانه نمایش بود که البته این موضوع هم مسبوق به سابقه بود. جواد نوروز بیگی تهیه‌کننده فیلم در این‌باره به مهر می‌گوید:«در تمام این سال‌ها شرایط حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های خارجی به همین شکل بوده و بعد از پذیرش فیلم، برای دریافت پروانه نمایش آن اقدام می‌شده است. در دوره جدید اعلام کردند شرایط تغییر کرده و فیلم‌ها موظف هستند قبل از هرگونه حضور بین‌المللی، برای پروانه نمایش اقدام کنند. از آنجایی که ماجراهای مربوط به فیلم «برادران لیلا» مربوط به دوران تغییر دولت‌ها بوده، امیدواریم از این مرحله عبور کنیم. با شناختی که از مدیران سازمان سینمایی دارم بعید می‌دانم با فیلمی که به خارج از کشور رفته و جایزه هم گرفته است چنین رفتاری داشته باشند که بخواهند کل فیلم را آرشیو کنند.»

امیدواری به گرفتن پروانه نمایش
موضوع دیگر برخی اظهارات و واکنش‌های عوامل فیلم در جشنواره کن است؛ مهم‌ترینش درباره سرنوشت اکران فیلم شاید همان جمله سعید روستایی درباره تن ندادن به اصلاحات احتمالی فیلمش باشد. نوروزبیگی در این‌باره می‌گوید: «آقای روستایی در این فیلم علاوه‌بر نویسنده و کارگردان، در کنار بنده یکی از تهیه‌کنندگان فیلم هم محسوب می‌شود و از موضع تهیه‌کنندگی چنین اظهارنظری داشته اما زمانی که به ایران بیاید حتماً پای میز مذاکره حاضر می‌شود تا با تعامل این فیلم که سرمایه‌گذار خصوصی هم پای آن هست، به اکران برسد. مخاطبان سینما امروز منتظر تماشای این فیلم هستند و در شرایطی که سینما نیاز به چنین فیلم‌هایی دارد نباید فیلم تنبیه شود،» به این ترتیب به‌نظر می‌رسد نوروزبیگی به‌عنوان تهیه‌کننده به‌دنبال تعامل برای حل مشکلات و مدیریت کردن حاشیه‌هاست. به‌نظر او برادران لیلا در نهایت در ایران اکران عمومی خواهد شد.

مکث
احتمال صادر نشدن  پروانه نمایش

هرچند جواد نوروز بیگی به عنوان تهیه‌کننده فیلم سعی در آرام کردن فضا دارد اما به نظر می رسد موضوع به این سادگی ها هم نیست. از لحظه اعلام نام برادران لیلا به عنوان فیلم راه یافته به کن، عده ای به حضور فیلمی که پروانه نمایش ندارد معترض شدند. فیلم سعید روستایی در چنین شرایطی راهی کن شد و پس از آن هم صحبت از اصلاحیه های فراوانی به میان آمد که با توجه به اینکه برادران لیلا هنوز توسط اعضای هیات پروانه نمایش دیده نشده، مشخص نبود که منبع صدور این اصلاحیه ها کجاست. پس از نمایش فیلم در کن و صحبت ها و حاشیه های جنجالی عوامل سازنده‌اش، به نظر می رسد مشکل فیلم سعید روستایی پیچیده تر هم شده است. آن‌چه از صحبت های کارگردان برمی آید عدم تمایل به اکران داخلی فیلم در صورت اعمال ممیزی است. دیدگاهی که منطبق با نظر جواد نوروز بیگی تهیه کننده برادران لیلا نیست. در نهایت شواهد نشان از راه دشوار و پر سنگلاخ فیلم برادران لیلا برای گرفتن پروانه نمایش دارد.