کارگران؛ اسباب تعالی جامعه

سیدکریم محمدی، فعال ‌‌اجتماعی و کارگری

در موسم نو شدن جامه‌ مندرس روزگار و تجدید جلوه‌های حیات از مظاهر عطوفت و رافت خداوندگار و بزم آسمانی آفریده‌های هستی، ماه‌های آغازین سال نو، تقارن مبارکی با مناسبت‌ها ازجمله روز جهانی کار و کارگر دارد. این نامگذاری‌ها در زمینه‌های مختلف در راستای پاسداری از کرامت و حرمت انسانی است. بدیهی است که ذهن حق‌شناس و بیدار وجدان‌های آگاه، همواره قدردان کارگرانی‌ است که با پاک‌نهادی و صداقت در قلمروی فعالیت خود در راستای توسعه و تولید در جامعه کوشش می‌کنند. بدون تردید کارگران محوری‌ترین اصل پیشرفت و تولید در جامعه‌اند و همه مردم مرهون تلاش‌های آنان هستند، چون که آنان اسباب تعالی جامعه‌اند. 
در برابر این همه تلاش‌های کارگران آیا متولیان قدر زحماتشان را دانسته‌اند. تاریخ تامین اجتماعی از دوران ایران باستان حکایت از این دارد که دستمزد کارگران با میزان مهارت آنان تعیین می‌شده و در مشاغل یکسان، حقوق برابر داشته‌اند. 
حداقل‌بگیران آن دوران، برای جبران کسری زندگی‌شان اضافه دریافت و پاداش داشتند. اینها مواردی از ترجمه الواح کشف شده از تخت جمشید در سال1314 شمسی است. متولی تعیین دستمزد کارگران، سازمان تامین اجتماعی است که از دیرباز به مفهوم سنتی‌اش در جوامع بشری وجود داشته و شیوه سنتی تامین اجتماعی از نوع حمایتی بوده است.
 رفته‌رفته فضای تضاد طبقاتی، تعارض، عدم‌احساس تعلق کارگران به محیط تولید، باعث شد که متولیان امر، درصدد هنجارنمودن و متعادل‌کردن امور بین گروه‌های مختلف اجتماعی برایند و تلاش‌های گسترده‌ای صورت گرفت تا تعارض به تفاهم و ناهنجاری‌ها به هنجارهای پویا تبدیل شود. در ادامه این تلاش‌ها در کشورهای مختلف، نخستین اشکال خدمات عمومی پدید آمد و تداوم آن در بستر تکاملی خود، ضرورت تامین اجتماعی را باعث شد و برای نخستین‌بار در سال1869 میلادی در کشور آلمان، برنامه‌های برقراری بیمه اجباری در برابر بیماری، پیری و سوانح ناشی از کار به پارلمان ارائه شد و باعث شد که کارخانه‌داران، برای ایمن‌سازی محیط و افزایش تولید و بهره‌وری بیشتر از آن حمایت کنند و به‌تدریج این رویه به کشورهای دیگر تسری پیداکرد.
 در ایران نیز در سال1310 برای اولین‌بار صندوقی برای حمایت از کارگران احداث راه‌آهن ایجاد شد و نخستین قانون کار در 28اردیبهشت1325 رسید. اکنون نیز قوانین حمایت همه‌جانبه موجود است؛ آیا دستمزدهای مصوب برای کارگران با عنایت به بروز تورم لجام‌گسیخته روزافزون همخوانی دارد؟ در یادداشتی که 27فروردین‌ماه جاری در صفحه جامعه روزنامه همشهری به قلم نگارنده منتشر شد، مفصلا درباره عدم‌همخوانی دستمزدها با تورم افسارگسیخته نوشتم. 
حال به روز جهانی کارگر رسیده‌ایم. نامگذاری روز کارگر به این مفهوم نیست که سالی یک روز از کارگران قدردانی شود بلکه به مفهوم آن است که مجددا و مداوما به متولیان امر یادآوری و هشدار داده شود که کارگران را از فقر نجات دهید و دستمزدهایشان را با تورم بسنجید و رفاه نسبی و آرامش آنان و خانواده‌شان را برابر قانون اساسی و قوانین سازمان تامین اجتماعی، قانون کار و شورای‌عالی کار فراهم‌سازی قوانین را به نفع آنان تفسیر کنید. در کارگران آرامش ایجاد کنید تا آنان بدون دغدغه‌ خدمات طاقت‌فرسایشان را تا پایان ادامه دهند و به بازنشستگی برسند. 
بدون شک کارگران به‌عنوان محوری‌ترین بخش نظام بیمه‌های اجتماعی هستند و وقتی به سن بازنشستگی می‌رسند جوانی‌شان را از دست داده و دچار عارضه و بیماری‌ها می‌شوند و نیاز به حمایت و پشتیبانی مضاعف دارند تا بتوانند در سال‌های واپسین عمر، با آبرومندی، عزت نفس و فارغ از دغدغه‌های عدیده زندگی کنند. کارگران شاغل و بازنشسته بایستی ضمن ارتقای آگاهی‌های خود، پیوسته مطالبه‌گر باشند و در چارچوب قوانین موجود در ایجاد جامعه مبتنی بر دانایی و آگاهی کوشش کنند و با ایجاد تشکل‌ها، کانون‌ها و مراکز هم‌اندیشی، الگوی توسعه مبتنی بر آگاهی و دانایی شوند.
 فراموش نکنیم که جهان با شتابی فزاینده در حال تحول است و تحولات به‌صورت نور رخ می‌دهد. اکنون دیگر لحظه‌ها تعیین‌کننده‌اند و ارزش حیاتی یافته‌اند. همه ما به‌عنوان شهروندان کارآفرین و کارگر و بازنشسته وظیفه داریم که ضمن افتخار به پیشینه و ریشه تنومند فرهنگی‌مان، مطالبه‌گر باشیم و بدانیم که قدرت اجتماعی هر تشکلی در سایه مطالبه‌گری عادلانه و بحق و آگاهی و دانایی‌ است و متولیان امر نمی‌توانند قدرت اجتماعی مطالبه‌گران ‌بحق و چندمیلیونی را نادیده بگیرند. حافظ هرآنکه عشق نورزید و وصل خواست / احرام طواف کعبه دل بی‌وضو ببست.