«کنت برانا» و دو اقتباس از «آگاتا کریستی»

آرش نهاوندی- روزنامه‌نگار

فیلم «مرگ روی نیل» یکی از 2اقتباس سینمایی مشهور کنت برانا، بازیگر و کارگردان مشهور بریتانیایی، از آثار آگاتا کریستی است. برانا فیلم مرگ روی نیل را بر اساس فیلمنامه‌ای که مایکل گرین، با اقتباس از رمانی به همین نام اثر آگاتا کریستی، در سال 1937نوشته، ساخته است. کنت برانا، ریدلی اسکات، جودی هفلوند و کوین والش از تهیه‌کنندگان این فیلم هستند. در این فیلم تام بیتمن در نقش بوک، دوست هرکول پوآرو و پسر اوفومیا، آنت بنینگ در نقش مادر بوک که نقاشی شناخته شده نیز هست و کنت برانا در نقش هرکول پوآرو بازی می‌کنند. راسل براند، علی فضال، دان فرنچ، گال گادوت، آرمی هامر، رز لزلی، اما مک‌کی، سوفی اوکندو، جنیفر ساندرز و لتشیا رایت، نیز از دیگر بازیگران این فیلم هستند. کنت برانا و تام بیتمن که در فیلم «قطار سریع‌السیر شرق» نیز در نقش پوآرو و بوک بازی کرده‌ بودند، در مرگ روی نیل نیز نقش‌های خود را تکرار کرده‌اند. این سومین اقتباس تصویری از مرگ روی نیل اثر آگاتا کریستی است. در سال1978 نیز فیلمی به همین نام با بازی پیتر یوستینف در نقش هرکول پوآرو و در سال 2004 هم سریالی با با اقتباس از این رمان کریستی با بازی دیود ساچت ساخته شده بود. فیلمبرداری این فیلم در سپتامبر 2019 در استودیوهای لانگ‌کراس انگلیس آغاز شد و در دسامبر همان سال خاتمه یافت. اکران این فیلم چندین بار به‌دلیل شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاد. این فیلم در نهایت در ماه فوریه2022 به بازارهای جهانی راه یافت و در همین ماه در بریتانیا و آمریکا نیز اکران شد. فیلم مرگ روی نیل که با بودجه‌ای معادل 90میلیون دلار ساخته شد، 136.7میلیون دلار در گیشه فروش کرد. این فیلم تا به امروز دهمین فیلم پرفروش سال2022 لقب گرفته است. 63درصد از 260منتقدی که در سایت روتن تومیتوز، درباره این فیلم نظر داده‌اند، نسبت به فیلم مرگ روی نیل نظر مثبتی ارائه کرده‌اند. این سایت با اشاره به مجموع نظرات منتقدان درباره این فیلم نیز نوشته است: بازی ستارگان حاضر در فیلم مرگ روی نیل و علاقه ویژه کنت برانا به موضوع داستان این فیلم طراوت و سرزندگی بخشیده و به آن جنبه سرگرم‌کننده داده است. 50منتقد مراجعه‌کننده به متاکریتیک نیز از 100امتیاز به این فیلم 52امتیاز داده‌اند. در این سایت به دیدگاه‌ها و نظرات متفاوت منتقدان نسبت به فیلم مرگ روی نیل اشاره شده است. دیوید رونی، منتقد هالیوود ریپورتر، نیز درباره این فیلم نوشته است: در برخی از ما که در این فیلم به‌دنبال شکوه نسخه سینمایی سال1978فیلم مرگ روی نیل به کارگردانی جان گیلرمن بودیم، با دیدن فیلم اخیر برانا این احساس ایجاد شده که به‌رغم اینکه کنت برانا توانسته قواعد روایت داستان در فیلم را رعایت کند و فیلمنامه نیز انسجام داستانی خوبی دارد و طراحی صحنه هم بی‌اشکال است اما در نسخه جدید سینمایی مرگ روی نیل تا حد زیادی از جنبه‌های سرگرم‌کننده فیلم کاسته شده است. اوئن کلیبرمن، منتقد ورایتی نیز فیلم مرگ روی نیل برانا را به مثابه دسری نسبتا خوشمزه توصیف کرده که تا حد زیادی رضایت تماشاگران را به‌دنبال داشته است. با این حال منتقد ورایتی نیز بر این باور است که مرگ روی نیل احساس سرزندگی پس از تزریق سرم را به تماشاگر منتقل نمی‌کند.

 قطار سریع‌السیر شرق
قطار سریع‌السیر شرق نیز فیلمی رازآلود به کارگردانی کنت برانا در سال2017 است. کنت برانا این فیلم را نیز با اقتباس از فیلمنامه مایکل گرین، بر اساس رمانی به همین نام نوشته آگاتا کریستی در سال 1934ساخته است. در این فیلم بازیگرانی نظیر تام بیتمن، کنت برانا، پنه‌لوپه کروز، ویلم دفو، جودی دنچ، جانی دپ، جاش گاد، درک جاکوبی، لزلی اودوم جونیور، میشل فایفر و دیزی ریدلی نقش‌آفرینی کرده‌اند. در این فیلم نیز کنت برانا ایفاگر نقش هرکول پوآرو بوده است. این چهارمین اقتباس سینمایی ـ تلویزیونی از داستان قطار سریع‌السیر شرق است. در سال1974یک فیلم سینمایی با همین عنوان با بازی البرت فینی در نقش هرکول پوآرو، در 2001 نیز یک فیلم تلویزیونی با نام «قطار سریع‌السیر شرق» با بازی آلفرد مولینا در نقش پوآرو و در سال 2010 نیز یکی از سریال‌های هرکول پوآرو با بازی دیوید ساچت با اقتباس از رمان قطار سریع‌السیر آگاتا کریستی ساخته شده است. داستان این فیلم درباره هرکول پوآرو، کارگاه سرشناسی است که در حال تحقیق روی یک قتل رازآلود در قطار سریع‌السیر شرق در سال‌های دهه1930میلادی است. فیلمبرداری قطار سریع‌السیر شرق در نوامبر 2016 آغاز شد. این فیلم یکی از معدود تولیداتی است که در دهه‌های اخیر در بریتانیا با استفاده از دوربین‌های 65میلی‌متری فیلمبرداری شده است. قطار سریع‌السیر شرق در دوم نوامبر2017 در سالن بزرگ نمایش رویال آلبرت هال لندن اکران شد. تنها یک روز بعد نیز نمایش این فیلم در سینماهای بریتانیا آغاز شد. کمپانی فاکس قرن بیستم در 10نوامبر 2017پخش این فیلم در سینماهای آمریکا را آغاز کرد. قطار سریع‌السیر شرق که با بودجه‌ای معادل 55میلیون دلار ساخته شده بود، در مجموع 352.8میلیون دلار در گیشه فروش کرد. منتقدان درباره این فیلم عمدتا نظرات مختلفی ارائه داده‌اند، اغلب منتقدان بازی تیم بازیگران این فیلم و ارزش‌های تولید آن را مورد‌تحسین قرار داده‌اند و برخی نیز از فیلمنامه قطار سریع‌السیر شرق به‌دلیل اینکه چیز جدیدی به اقتباس‌های سینمایی قبلی اضافه نکرده انتقاد کرده‌اند.