تاکسی‌سواری آسان با پرداخت آنلاین

مهدی اسماعیل‌پور - روزنامه‌نگار

 نرخ جدید کرایه‌های تاکسی شهر تهران در سال 1401که به‌طور میانگین25درصد افزایش داشته است، از روز پنجشنبه اول اردیبهشت ماه با توزیع برچسب‌های جدید اعمال شد. با گذشت حدود یک هفته از اعمال نرخ جدید، براساس مشاهدات میدانی و گزارش‌های مردمی، برخی مشکلات و تخلفات و کاستی‌ها در بعضی از تاکسی‌ها و خطوط و ناوگان تاکسیرانی دیده می‌شود. در بخش‌هایی مسافران انتقادهایی به عملکرد رانندگان تاکسی دارند و در برخی دیگر هم این رانندگان تاکسی هستند که از رفتار بعضی از مسافران گلایه می‌کنند. در بخشی از این موارد شاید نه مسافر مقصر باشد و نه راننده تاکسی، بلکه روش‌های جدید پرداخت عادلانه کرایه تاکسی و حرکت به سمت اینترنتی شدن پرداخت‌ها باعث شده تا مشکلاتی به‌وجود آید. درباره عمده مشکلات موجود به‌طور کلی می‌توان به دریافت کرایه بالا‌تر از نرخ مصوب، نداشتن برچسب و هولوگرام جدید در برخی از تاکسی‌ها، رُند نبودن کرایه‌ها و مشکل پول خرد، نحوه پرداخت غیرنقد کرایه و درآخر نحوه فعالیت تاکسی‌های ون در خطوط تاکسیرانی اشاره کرد. در این بین نکته اینجاست که سرانجام باید در مسیر درنظر گرفته شده برای پرداخت عادلانه و اینترنتی کرایه‌های تاکسی کمی صبورتر بود تا به مرور هم ایرادات رفع شود و هم شهروندان و تاکسیرانان به روش‌های نوین عادت کنند؛ در غیراین‌صورت هیچ‌گاه نمی‌توان امیدوار بود که مشکل پول خُرد و جابه‌جایی پول نقد در تاکسی‌ها رفع شود. نکته مهم دیگر هم به همکاری شهروندان با سازمان تاکسیرانی برمی‌گردد؛ چنانکه می‌توانند با اعلام تخلفات به سامانه 1888، به سازمان برای نظارت بهتر، کمک کنند. از آنجا که سازمان تاکسیرانی درحال رصد و برطرف کردن مشکلات مربوط به فعالیت و خدمات‌رسانی تاکسی‌ها براساس مصوبات و ضوابط جدید در سال 1401است، این موارد را با هدف بررسی بیشتر از سوی ناظران و مدیران سازمان تاکسیرانی و برطرف شدن مشکل منعکس می‌کنیم.

 نداشتن برچسب و بارکدخوان
با گذشت 5 روز از توزیع برچسب‌های جدید نرخ تاکسی سال 1401در خطوط تاکسیرانی شهر تهران بازهم در مواردی مشاهده می‌شود که تعدادی از تاکسی‌ها یا فاقد برچسب هستند یا همان برچسب‌های نرخ سال 1400را به شیشه جلو چسبانده‌اند. هرچند برچسب نرخ جدید روی تمام تابلوهای خطوط تاکسیرانی نصب شده و برای مسافران قابل مشاهده است. وحید سرلک، معاون نظارت و امور مناطق سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران در این رابطه می‌گوید:«فرایند نصب برچسب‌های بارکددار دو بعدی (۳برچسب) در داخل تاکسی‌های خطی در حال انجام است و برچسب‌های جدید علاوه بر اعلام نرخ کرایه از قابلیت پوشش دادن دیگر خدمات هم برخوردارند. مسافران می‌توانند با اسکن بارکدهای برچسب تعبیه شده داخل خودرو، علاوه بر اطلاع از میزان کرایه و پرداخت آن، به خدمات دیگری نظیر مشاهده اطلاعات راننده تاکسی، امکان ثبت پیام تقدیر و تشکر، انتقاد و پیشنهاد و دیگر موضوعات درنظر گرفته شده به این منظور نیز دسترسی داشته باشند.» اینطور که سرلک می‌گوید برچسب‌های جدید مقدمه تحقق نرخ شناور و پرداخت الکترونیکی را فراهم می‌آورد. او به همین منظور از شهروندان تهرانی درخواست کرد تا درصورت مشاهده تاکسی‌های خطی فاقد این برچسب‌ها با سامانه 1888تماس گرفته و اینگونه موارد را به سازمان تاکسیرانی شهر تهران اعلام کنند.» در بسیاری از خطوط و مسیرهای پرتردد ازجمله خطوطی که به مبدأ و مقصد میدان انقلاب است، برخی از تاکسی‌ها فاقد برچسب‌های جدید هستند. یکی از رانندگان خط میدان انقلاب- میدان تجریش در این رابطه می‌گوید: «هنوز به تمام تاکسی‌های خطی برچسب نرخ جدید را نداده‌اند. برچسب‌های جدید قرار بود روز پنجشنبه توزیع شود. زمانی که از تاکسیرانی برای توزیع برچسب آمدند فقط تاکسی‌هایی که در خط حضور داشتند این برچسب‌ها را گرفتند، اما تاکسی‌هایی که آن ساعت در مسیر بودند فعلا برچسب جدید را نگرفته‌اند. کسی هم به ما اعلام نکرده است که برای گرفتن برچسب باید کجا برویم و چه کاری انجام دهیم. البته نرخ جدید روی تابلوی خطوط چسبانده شده و مشکلی از این بابت وجود ندارد.»

ون تاکسی‌های خطی و نرخ دوگانه تاکسی‌ها 
یکی دیگر از گلایه‌های شهروندان در این روزها به تاکسی‌های ون خطی بر می‌گردد. برخی از مسافران شکایت دارند که تاکسی‌های ون در ساعت‌های اولیه صبح اغلب به‌عنوان سرویس مدارس و اداره‌ها فعالیت می‌کنند و در خطوط خودشان حضور ندارند. مشاهدات میدانی در برخی از خطوط پرمسافر هم این موضوع را تأیید می‌کند. نکته بعدی درباره تاکسی‌های ون دریافت کرایه بیش از نرخ مصوب است. خانم حسنی یکی از مسافران در این رابطه می‌گوید: «درخط میدان ونک- پل ستارخان به‌ویژه عصرها که ترافیک بیشتر می‌شود، تاکسی‌های ون 10مسافر را سوار می‌کنند اما کرایه مربوط به 7نفر را می‌گیرند و وقتی هم که معترض می‌شویم، می‌گویند اگر ناراحت هستید سوار نشوید، مسافر زیاد است؟!» در واقع دونرخی بودن کرایه‌ها به محل مناقشه میان مسافران ، برخی از تاکسی‌داران تبدیل شده است. جالب اینکه در بررسی‌ها و پرس‌وجوهایی که داشتیم بسیاری از رانندگان تاکسی ترجیح می‌دهند همان 3مسافر را سوار کنند و کرایه 3نفر را بگیرند. آنها معتقدند که در این شرایط استهلاک و خرج تاکسی کمتر می‌شود. بنابراین با توجه به عادی‌سازی شرایط پس از فروکش شدن کرونا، تک نرخی شدن کرایه‌ها می‌تواند راه‌حل مناسب برای این موضوع در شهر تهران باشد. هرچند اتخاذ چنین تصمیمی نیاز به کارشناسی و مطالعات دقیق‌تر دارد.

دریافت کرایه بالاتر از نرخ مصوب
طی چند روز گذشته دریافت کرایه بالاتر از نرخ مصوب از سوی شهروندان گزارش شده؛ موضوعی که گزارش‌های میدانی هم آن را تأیید می‌کند. این موضوع اغلب در ساعت‌های عصرگاهی و در زمان سنگین شدن ترافیک و تراکم مسافر رخ می‌دهد. برخی از رانندگان تاکسی بدون محاسبه کرایه شناور و افزایش 30درصدی در ساعت‌های اوج ترافیک، خودشان چند هزار تومان به نرخ درج شده روی برچسب قیمت اضافه می‌کنند. در توجیه این موضوع هم رانندگان به قانون افزایش 30درصدی نرخ کرایه در ساعت‌های اوج ترافیک اشاره دارند، این در شرایطی است که اولا نرخ شناور براساس برچسب‌های جدید و بارکد درج شده روی آن تعیین می‌شود و ثانیا از ساعت 10شب تا 6صبح، نرخ‌ها 20درصد افزایش می‌یابد. سوار کردن مسافر به تعداد 4نفر و دریافت کرایه 3نفر از مسافران هم تخلف دیگری است که در برخی از موارد دیده شده است. این موارد اغلب از ساعت 6عصر به بعد تا ساعت‌های اولیه شب اتفاق می‌افتد. سهیل یکی از مسافران خط پارک وی- نوبنیاد به همشهری می‌گوید: «ساعت 9شب یک تاکسی خطی در ایستگاه بود، اما برای رساندن من به مقصد پیشنهاد دربستی داد که قبول نکردم. در ادامه همان تاکسی به مقصد میدان هفتم‌تیر مسافر سوار کرد و رفت. همان موقع در مسیر پارک وی - هفتم‌تیر هم تاکسی خطی دیگری فقط به‌دنبال مسافر دربست بود و پیشنهاد داد با دریافت 80هزار تومان من را به مقصدم در حوالی نوبنیاد برساند!»

 رند نبودن کرایه‌ها و نبود پول خرد 
در این روزها یکی دیگر از مشکلات تاکسی‌ها با مسافران پرداخت پول خرد است. هنوز در برخی از مسیرها مانند میدان انقلاب - تجریش کرایه‌ها رند نیست و نرخ 16800تومان برای آن تعیین شده است که راننده به‌دلیل نداشتن پول خرد نمی‌تواند 200تومان باقیمانده را به مسافران برگرداند. در برخی از موارد هم مسافران مبالغ کمتری یعنی 16500تومان را پرداخت می‌کنند. در شرایطی که هنوز پرداخت کرایه به‌صورت نقدی رواج دارد این موضوع برای تاکسی‌ها و مسافران دردسرساز شده است. یکی از رانندگان خط میدان انقلاب- میدان هفتم‌تیر پیشنهاد می‌دهد که تاکسی‌ها به کارتخوان مجهز شوند: «یکی از مشکلات اصلی ما رند نبودن کرایه‌هاست و اغلب 200تومان یا 500تومان از پول کرایه باقی می‌ماند. مسافر انتظار دارد تا بیشتر از نرخ مصوب ازآنها کرایه دریافت نکنیم و چون پول خرد نداریم که باقی پول را برگردانیم، مجبوریم تا از مسافران کرایه رند بگیریم. بارکدی برای پرداخت کرایه مشخص کرده‌اند، اما کمتر مسافری از این نرم افزار استفاده می‌کند. به جای این برچسب و بارکد بهتر است به رانندگان تاکسی دستگاه کارتخوان بدهند. امروز 300هزار تومان پول خرد را 30هزار تومان بالاتر خریدم.» 
با این اوصاف نیاز به اطلاع‌رسانی و آموزش بیشتری احساس می‌شود. یکی از رانندگان تاکسی دراین رابطه می‌گوید: «اکثر مسافران حاضر نیستند از اپلیکیشن و بارکدخوان برای پرداخت کرایه تاکسی استفاده کنند و به‌صورت نقدی یا کارت به کارت این کار را انجام می‌دهند. در ساعت‌هایی که ترافیک زیاد است اگر از طریق بارکدخوان کرایه ما پرداخت شود حدود 2تا 3هزار تومان افزایش کرایه اعمال می‌شود، اما مسئله اینجاست که مردم حاضر به انجام این کار نیستند و ما هم نمی‌توانیم مسافران را مجبور کنیم و در این میان حق ما نیز ضایع می‌شود چون کسی حاضر نیست پول بیشتری از نرخ درج شده روی برچسب پرداخت کند. بدون استفاده از این بارکد هم نمی‌توانیم کرایه شناور را از مردم دریافت کنیم و در واقع این 30درصد افزایش کرایه شناور عملا پرداخت نمی‌شود. خیلی از مسافران هم می‌گویند در این اپلیکیشن حساب ندارند و نمی‌توانند با آن کار کنند.»