اروپا علیه انحصارطلبی غول‌های فناوری

ساسان شادمان منفرد -  روزنامه‌نگار

کشورهای عضو اتحادیه اروپا از تاخت و تاز و انحصارطلبی شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکایی  به ستوه  آمده‌اند و دیگر نمی‌خواهند آنها در کشورهای‌شان به‌صورت مجازی و آنلاین حکمفرمایی کنند. سال‌هاست که قانو‌ن‌گذاران اروپایی از مضرات آزادی‌های لگام‌گسیخته شرکت‌هایی همچون فیسبوک و گوگل خسته شده‌ و به‌دنبال راه‌هایی برای محدود کردن آنها بوده‌اند. سرانجام این مهم پس از سال‌ها تلاش به‌ثمر نشست. حالا به نظر می‌رسد که این غول‌های فناوری باید در چارچوب‌های خاصی عمل و اگر دست از پا  خطا کنند، با جریمه‌های سنگینی روبه‌رو خواهند شد.
گوگل، متا و دیگر پلتفرم‌های آنلاین بزرگ باید برای مقابله با محتوای غیرقانونی یا خطر جریمه‌های سنگین بر اساس قوانین جدید اینترنتی که دیروز (شنبه) بین کشورهای اتحادیه اروپا و قانون‌گذاران این قاره برآن توافق شده است، عمل کنند. 
به گزارش خبرگزاری رویترز، این توافق پس از 16 ساعت مذاکره به دست آمد. قانون خدمات دیجیتال (DSA) دومین عامل استراتژی «مارگرت وستاگر»، رئیس اتحادیه اروپا برای مهار گوگل، متا و دیگر غول‌های فناوری ایالات متحده محسوب می‌شود. این قوانین مهم به نام «قانون بازارهای دیجیتال» (DMA)، می‌تواند گوگل، آمازون، اپل، متا و مایکروسافت را مجبور به تغییر رویه‌های تجاری اصلی خود در اروپا کند. وستاگر در توییتی نوشت: «ما یک معامله در مورد DSA داریم: قانون خدمات دیجیتال اطمینان حاصل می‌کند که آنچه آفلاین غیرقانونی است نیز به عنوان غیرقانونی آنلاین تلقی می‌شود و با آن برخورد خواهد شد؛ نه به عنوان یک شعار، بلکه به عنوان واقعیت.» دیتا چارانزووا، قانونگذار اتحادیه اروپا که 8سال پیش خواستار چنین قوانینی شده بود، از این توافق استقبال کرد. او نیز در بیانیه‌ای گفت: «گوگل، متا و سایر پلتفرم‌های آنلاین بزرگ باید برای محافظت بهتر از کاربران خود اقدام‌هایی را انجام دهند. اروپا به صراحت اعلام کرده است که آنها نمی‌توانند به عنوان جزایر دیجیتال مستقل عمل کنند.» گوگل در بیانیه‌ای در این خصوص گفت: «با نهایی شدن و اجرای قانون، جزئیات مهم خواهند بود. ما مشتاقانه منتظر همکاری با سیاستگذاران هستیم تا جزئیات فنی باقیمانده را به درستی دریافت   تا اطمینان حاصل کنیم که قانون برای همه کار می‌کند.»
بر اساس DSA، شرکت‌ها به دلیل نقض قوانین با جریمه تا 6درصد از گردش مالی جهانی خود مواجه می‌شوند؛ در حالی که نقض مکرر آنها را از انجام تجارت در اتحادیه اروپا منع می‌کند. قوانین جدید، تبلیغات هدفمند با هدف کودکان یا بر اساس داده‌های حساس مانند مذهب، جنسیت، نژاد و عقاید سیاسی را ممنوع می‌کند. الگوهای تاریک که تاکتیک‌هایی هستند که افراد را گمراه می‌کنند تا داده‌های شخصی را به شرکت‌ها آنلاین بدهند، نیز ممنوع خواهند بود. پلتفرم‌های آنلاین بسیار بزرگ و موتورهای جست‌وجوی آنلاین باید اقدامات خاصی را در طول  بحران انجام دهند. این اقدام با بحران اوکراین و اطلاعات نادرست مرتبط با آن آغاز شد. این شرکت‌ها می‌توانند مجبور شوند، داده‌های مربوط به الگوریتم‌های خود را به تنظیم‌کننده‌ها و محققان تحویل بدهند. این شرکت‌ها همچنین با هزینه سالانه تا 0.05 درصد از درآمد سالانه جهانی برای پوشش هزینه‌های نظارت بر انطباق خود مواجه هستند. در عین حال، مارتین شیردوان، یکی دیگر از قانونگذاران اتحادیه اروپا از معافیت اعطا شده به شرکت‌های متوسط انتقاد کرده است. او در این خصوص گفت: «تحت فشار محافظه‌کاران، یک قانون استثنا برای شرکت‌های متوسط ادغام شد که از دید من، این یک اشتباه است. با توجه به تعداد زیاد شرکت‌هایی که در بخش دیجیتال تحت این تعریف قرار می‌گیرند، چنین استثنایی مانند یک خلأ است. «قانون خدمات دیجیتال» (DSA) در سال 2024 اجرا خواهد شد.

حرکت به سمت USB-C
اعضای پارلمان اروپا به‌صورت اولیه یک طرح پیشنهادی را به تصویب رسانده‌اند که شرکت اپل را مجبور به استفاده از درگاه USB-C در گوشی‌های آیفون خواهد کرد. پارلمان اروپا تقریبا یک دهه است که تلاش می‌کند استانداردی مشترک برای شارژ  دستگاه‌های الکترونیکی تدوین کند.  این طرح پیشنهادی که به‌عنوان یک دستورالعمل شناخته می‌شود، همه تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی مصرفی را که دستگاه‌هایی را در اروپا می‌فروشند، مجبور می‌کند اطمینان حاصل کنند  تمامی تلفن‌های جدید، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها، دوربین‌های دیجیتال، هدفون، هدست‌ها، کنسول‌های بازی ویدئویی دستی و بلندگوهای قابل حمل، دارای پورت USB-C هستند. صرف نظر از سازنده،  معافیت‌ها فقط برای دستگاه‌هایی اعمال می‌شود که برای ارائه پورت USB-C بسیار کوچک هستند، مانند ساعت‌های هوشمند، ردیاب‌های سلامتی و برخی تجهیزات ورزشی. این «درگاه مشترک» نخستین بار در جهان خواهد بود و به ویژه اپل را تحت تأثیر قرار می‌دهد، زیرا به طور گسترده از رابط لایتنینگ (Lightning) به جای USB-C در بسیاری از دستگاه‌های خود استفاده می‌کند.