گل به ‌خودی

مسعود پویا - روزنامه‌نگار

ترکیب ناقص اکران نوروزی. ادغام هنر و تجربه در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و ادامه واکنش‌ها به داریوش مهرجویی‌. اینها سکانس‌های پایانی سینمای ایران در آخرین روزهای سال۱۴۰۰ هستند.

1.  از ۷فیلم اکران نوروزی فعلا فقط ۴فیلم روی پرده آمده‌اند. «گل به خودی»، «قدغن» «موقعیت مهدی» و به تازگی «شادروان» پرفروش‌ترین فیلم اکران نوروزی موقعیت مهدی است که در ۳روز اول اکران 5۰۰میلیون تومان فروخته است. فروشی که ۱4هزار تماشاگر آن را رقم زده‌اند. با بلیت‌های ۴۵هزار تومانی، فیلم‌ها تماشاگر کمتری را جذب می‌کنند آنها که هنوز و همچنان به سینما می‌آیند انگار پول صندلی‌های خالی را هم پرداخت می‌کنند. در سانس ۷شب سینما فرهنگ در روز پنجشنبه تعداد تماشاگران موقعیت مهدی به‌زحمت به ۶۰نفر می‌رسید ولی همین هم حدود ۲‌میلیون‌و۷۰۰هزار تومان فروش برای گیشه به ارمغان آورده بود. با افزایش بهای بلیت سینماها از این به بعد فروش ریالی بیشتر با تماشاگر کمتر به‌دست می‌آید. بلیت سینما نسبت به خیلی چیزهای دیگر همچنان ارزان‌تر است ولی نکته این جاست که سینما نان شب نیست که نشود از آن گذشت. ۱4هزار تماشاگر برای فیلم برگزیده جشنواره، آن هم در ۳روز اول اکرانش، رقمی نیست. درباره تعداد تماشاگران دیگر فیلم‌های روی پرده هم بهتر است فعلا کمی صبر کنیم تا ترکیب نوروزی کامل شود و هم به تعطیلات برسیم. قاعدتاً کسی انتظار معجزه از مثلا گل به‌خودی ندارد. «مرد بازنده» در راه است و «روز صفر» و «سگ بند».
منتظر باشید که فیلم‌ها خیلی زود میلیاردی شوند. با بلیت ۴۵هزار تومانی این اتفاق زودتر از قبل رخ می‌دهد. تماشاگر کمتر، فروش بیشتر. این هم راهکاری است.

2. هنر و تجربه مهم‌ترین دستاورد سینمایی دولت اول تدبیر و امید بود. گروهی که حجت‌الله ایوبی رئیس وقت سازمان سینمایی آن را راه‌اندازی کرد؛ گلخانه‌ای بود که تا باغبانش حضور داشت پر رونق به‌نظر می‌رسید ولی با تغییر مدیریت سینما به مرور گل هایش پژمرد. گروهی که قرار بود محلی برای نمایش فیلم‌های متفاوت و هنری باشد (فیلم‌هایی که سینماداران رغبتی برای اکرانشان نداشتند) خیلی زود جولانگاه هر سیاه‌مشقی شد که چون راه به اکران عمومی نداشت با برند هنر و تجربه روی پرده می‌آمد. هنر و تجربه از سال‌های پایانی دولت سابق نفس هایش به شماره افتاده بود. سوگولی سازمان سینمایی حالا شده بود بچه سرراهی. مشخص بود که با تغییر دولت و مدیریت سینما، هنر و تجربه هم از حالت بلاتکلیفی خارج می‌شود. گروهی که البته از مدت‌ها قبل زمزمه ادغامش در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به گوش رسیده و می‌رسید و سرانجام در روزهای پایانی سال محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی به‌صورت رسمی خبرش را رسانه‌ای کرد. تصمیمی که به‌گفته خزاعی با هدف رشد و توسعه هنر و تجربه‌صورت گرفته ولی منتقدان این تصمیم اعتقاد دارند این کار یعنی پایان گروه هنر و تجربه. گروهی که حالا دیگر زیر مجموعه مرکز گسترش است و باید دید از این پس چگونه فعالیت خواهد کرد. با این اتفاق احتمالا در ساختار هنر و تجربه هم تجدید نظر خواهد شد. تغییراتی در راه است که چون جزئیاتش مشخص نیست نمی‌شود از الان درباره‌اش قضاوت کرد. در صحبت‌های خزاعی اشاره‌ای به خروج هنر و تجربه از انحصار شده که نکته مهمی است. احتمالا تغییرات از همین نقطه شروع خواهد شد.

3. هنوز واکنش‌ها به ۲ویدئوی داریوش مهرجویی درباره آخرین فیلمش «لامینور» ادامه دارد.مهرجویی هیچ وقت تا این حد در فضای مجازی موضوع بحث و گفت‌وگو نبوده است. تیتر یک شدن مزایایی دارد و خساراتی. به‌خصوص در فضای مجازی که تقریبا درباره هیچ موضوعی اتفاق نظر وجود ندارد. موجی به راه می‌افتد. موافق و مخالف به جان هم می‌افتند و گاهی هم در میانه دعوا جایشان را با هم عوض می‌کنند. در این مورد، داریوش مهرجویی نقش اول داستان است و بعدش رضا درمیشیان تهیه‌کننده فیلم لامینور قرار می‌گیرد. محمد رضا شریفی نیا هم بازیگر مهمان است که با خودش کلی حاشیه به انبوه حواشی اضافه کرده است. در این چند روز شاهد نمایش فیلم جنجالی‌ای بوده‌ایم که نه‌تنها بد کارگردانی شده که از میانه‌های داستان، کارگردانش هم تغییر کرده. شاید بهتر باشد به‌جای ادامه دادن، نقطه پایان بگذاریم و بگذریم.