درباره «ناهار خوردی»

محسن مهدیان- مدیر عامل

مدتی است گفت‌وگوی رئیسی با کارمند ریاست‌جمهوری بهانه استهزا در برخی رسانه‌ها شده است. البته از همان ابتدا رسانه‌های خارجی اصل ماجرا را وارونه روایت کردند؛ گویی رئیسی در پاسخ به گلایه‌های یک تولید‌کننده چنین گفته است.
اما اهمیت موضوع اینجا نیست.
نقدهای این چند ماه به رئیس‌جمهور را مرور کنیم. یک‌بار گفتند 6کلاس سواد دارد. چندین بار سهو لسان رئیس‌جمهور را به تمسخر گرفتند. برای استهزا بیشتر دروغ بافتند، مثل ماجرای سفر به روسیه و یا همین مورد اخیر.
آیا طبیعی است؟ پروژه نیست؟ اجازه دهید سادگی نکنیم.
دشمن 2پروژه ضدشناختی را رقم زده است. یکی ترور شخصیت با استهزا و دیگری کدگذاری ذهنی. اولی روشن است. انهدام یک فرد یا فیزیکی است یا هویتی. هویتی نیز گونه‌های مختلف دارد مثل هیولاسازی، انسان‌زدایی و بزرگ‌نمایی و غیره. اما چرا استهزا؟ چندسطر پایین‌تر جواب می‌دهیم.
اما روش دوم همزمان با ترور شخصیتی، کدگذاری ذهنی است. کدگذاری ذهنی چیست؟ میانبرشناختی. فرد با نظام تداعی‌هایش مسائل را تحلیل می‌کند. کدگذاری ذهنی، نظام تداعی فرد را درگیر می‌کند تا ارزیابی‌ها و پیش‌داوری‌ها‌ و نگرش فرد تغییر کند. کدگذاری ذهنی را با برچسب‌گذاری هم می‌شناسیم. مثل تروریست خواندن جمهوری اسلامی در رسانه‌های غربی.

اما چرا استهزا؟
ممکن است بگوییم به‌خاطر برخی خطاهای لسانی رئیس‌جمهور. همین؟ پس چرا دروغ می‌سازند؟ حتما کارکردی در استهزاست که با بهانه و بی‌بهانه برای ترور شخصیت به خدمت گرفته می‌شود.
رمز ناهار خوردی و مواردی شبیه به این در احساس خطر دشمن از «محبوبیت» است. رئیسی در این چند ماه برخلاف رؤسای جمهور گذشته کمترین تنش و حاشیه و نفرت‌پراکنی را در فضای سیاسی کشور داشته است. از سویی با سفرهای استانی مستمر، مدل مدیریتی جدیدی را رقم زده است که ثمره‌اش وحدت است. طبیعی است که محبوبیت جمع کند.
و اما هرجا دشمن احساس کند فردی در حال جمع کردن محبوبیت است از روش استهزا استفاده می‌کند. چرا؟ چون این روش برخلاف روش‌های دیگر مخاطبش خواص نیست و عموم مردم است. استهزا هم لذت و سرگرمی است و هم جنگ و مبارزه. به سرعت نیز همه‌گیر و اجتماعی می‌شود.
روشی که دشمن برای رهبری انقلاب هم هرازگاهی به‌کار برده اما چون از سوی مخاطب تودهنی می‌خورد زبان بسته است.
با این حال درباره رئیس‌جمهور، دشمن به تناسب ذاتش دشمنی می‌کند، اما برخی در داخل با ساده‌دلی متوجه نیستند تمسخر کردن مومن از گناهان نابخشودنی است، خاصه آنکه نماینده یک ملت و خاک ایران باشد.