یک مرور سریع

برای آشنایی با حال‌وهوای جامعه هنری ایران در حد فاصل سال‌های 1353تا 1363 فقط نمی‌توان به رویدادهای هنری اکتفا کرد. هنر، متأثر از جامعه و رخدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است و هنرمند مدام نبض زمانه‌اش را در دست دارد و چشمش به پدیده‌های مختلفی است که در پیرامونش می‌بیند. از این‌رو آگاهی از مهم‌ترین رویدادهای این دوره 10ساله برای درک فضای هنری آن دوران ضرورت دارد.

1353
 حزب رستاخیز شروع به فعالیت کرد.
 ایران در هفتمین دوره بازی‌های آسیایی به میزبانی تهران به مقام دوم رسید.
 نخستین قرارداد انرژی اتمی بین ایران و فرانسه منعقد شد.
 تکنولوژی نوار کاست جایگزین صفحه پلاستیکی شد.
 نخستین نمایشگاه هنری بین‌المللی تهران برگزار شد.
 گروه آزاد نقاشان و مجسمه‌سازان تشکیل شد. فعالیت این گروه بازتاب جریان هنر مفهومی در هنر معاصر ایران است.
1354
 ارتش ایران به درخواست پادشاه عمان به جنگ ظفار رفت.
 قرارداد همکاری انرژی اتمی بین ایران و انگلیس منعقد شد.
 تمام احزاب سیاسی ایران منحل و در حزب واحد رستاخیز ادغام شد.
 نمایشگاه هنر ایران در بال سوئیس برگزار شد.
 مرتضی ممیز جایزه طراح شاعر را از نمایشگاه پوسترهای سینمایی جشنواره کن دریافت کرد.
 موزه نگارستان افتتاح شد.

1355
 تقویم ایران از هجری شمسی به شاهنشاهی تغییر کرد.
 در دهمین جشن هنر شیراز، تعزیه بسیار مورد‌توجه قرار گرفت.
دومین نمایشگاه هنر ایران در بال سوئیس برگزار شد.
نمایشگاه پنجاه سال گرافیک ایران به همت مرتضی ممیز برگزار شد.

1356
 امیرعباس هویدا پس از 12سال از نخست‌وزیری کنار رفت و جمشیدآموزگار، نخست‌وزیر شد.
 آیت‌الله سیدمصطفی خمینی، پسر ارشد امام (ره)، در نجف به شهادت رسید.
 موزه هنرهای معاصر تهران و موزه فرش و موزه رضا عباسی افتتاح شد.
 نمایش «خوک، بچه و آتش» در یازدهمین جشن هنر شیراز رسوایی به بار آورد.
 نمایشگاه «دورنمای هنر فرانسه» در نگارخانه مهرشاه برگزار شد.
 نمایشگاه «نمونه‌هایی از هنر ایران» در پکن و شانگهای برگزار شد.

1357
 در مردادماه، سینما رکس آبادان در آتش سوخت.
 17شهریور ماه، فاجعه کشتار جمعه خونین رخ داد.
 نمایشگاه‌های «هنر امروز اسپانیا» و «نقاشی معاصر هند» در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
 محمدرضا پهلوی به همراه خانواده‌اش از ایران رفت.
 22بهمن ماه، انقلاب پیروز شد.
 دی‌ماه، امام خمینی (ره) شورای انقلاب را تشکیل شد.
 امام خمینی (ره) به ایران بازگشت.
 29 اسفند ماه، حزب جمهوری اسلامی شروع به‌کار کرد.
 حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تأسیس شد.
 کانون فرهنگی نهضت اسلامی تأسیس شد.
 نمایشگاه آثار دانشجویان انقلابی در حسینیه ارشاد برگزار شد.
 اولین نمایشگاه پوسترهای سیاسی انقلاب در سالن دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، به کوشش امیر اثباتی و با تلاش دانشجویان و معلمان دانشکده هنرهای زیبا برگزارشد.

1358
 در همه‌پرسی، جمهوری اسلامی بیشترین میزان رأی را به‌دست آورد.
 آیت‌الله مطهری و مفتح به شهادت رسیدند.
 بنی‌صدر به ریاست‌جمهوری رسید.
 ایران به پیمان عدم‌تعهد پیوست.
 آبان ماه، سفارت آمریکا توسط انقلابیون اشغال شد.
 جهاد سازندگی شروع به‌کار کرد.
 قانون اساسی جدید تدوین شد.
 کتاب «اوج‌های درخشان هنر ایران» منتشر شد.

1359
 دفتر تحکیم وحدت تأسیس شد.
 انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها به وقوع پیوست.
 اموال ایران در آمریکا بلوکه شد.
 مرگ محمدرضا پهلوی در قاهره.
 گروگان‌های آمریکایی آزاد شدند.
 جنگ تحمیلی ایران و عراق آغاز شد.

1360
 بنی‌صدر عزل شد و رجایی به ریاست‌جمهوری رسید.
 با انفجار ساختمان حزب جمهوری اسلامی، آیت‌الله بهشتی و 72 تن از یارانش به شهادت رسیدند.
  ترور آیت‌الله خامنه‌ای نافرجام ماند.
 با وقوع انفجار در دفتر نخست‌وزیری، رجایی و با هنر به شهادت رسیدند.
 آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای به ریاست‌جمهوری رسیدند.
 مصطفی چمران به شهادت رسید.
 نهضت سوادآموزی تشکیل شد.

1361
 خرمشهر آزاد شد.
 دانشگاه آزاد اسلامی بنیان گذاشته شد و نخستین دانشگاه آن یعنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز شروع به‌کار کرد.
 امام خمینی(ره)، به‌منظور حفظ حریم خصوصی افراد، فرمان هشت‌ماده‌ای صادر کردند.
 برگزاری جشنواره فیلم و تئاتر فجر.

1362
 حمله موشکی عراق به مدرسه شهید پیروز بهبهان که به شهادت و زخمی شدن ده‌ها دانش‌آموز ایرانی انجامید.
 اولین مجلس خبرگان رهبری گشایش یافت.
 حزب توده منحل شد.
 بخش‌هایی از خاک کشور در عملیات‌های والفجر آزاد شد.
  محمدابراهیم همت به شهادت رسید.

1363
 جنگ نفتکش‌ها آغاز شد.
 تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر در دستور کار قرار گرفت.
سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) تاسیس شد.