مناسب‌سازی‌ از محله‌ها انجام شود

 زهرا سادات سعیده زرآبادی- استاد طراحی و معماری شهری

 اصولا تجربیات موفق جهانی نشان می‌دهد که شهرهای بزرگ باید همه‌شمول باشند. یعنی برای تمام افراد جامعه دسترس‌پذیر باشند و این طبیعتا با عدالت فضایی ارتباط تنگاتنگی دارد. شناسنامه‌دارشدن معابر اقدام مهمی است که متأسفانه هنوز در گام‌های نخست به‌سر می‌بریم. ابتدا باید محدوده تردد افراد دارای معلولیت شناسایی و سپس مناسب‌سازی‌ لازم صورت گیرد و در گام‌های بعدی به منابع و قابلیت‌های متمرکز توجه شود. مشکل اصلی دیگر به طول دوره مدیریت‌ها برمی‌گردد و برای آنکه پروژه‌ها مسکوت نماند بهتر آن است که مدیریت جدید برنامه مدیریت قبل را دنبال کند تا به نتیجه برسد. اگر نگرش ما مسئله‌محور نباشد و صورت‌مسئله را به‌درستی صورت‌بندی نکنیم نتایج درستی هم حاصل نخواهد شد. برای شناسنامه‌دار کردن معابر، خصوصیات فیزیکی(جنس، عرض، طول و مصالح) و دسته‌بندی موانع فیزیکی(سطل‌زباله و ایستگاه اتوبوس) در تجارب جهانی در نظر گرفته شده است. بیشتر این مدنظر است که در حوزه هر کدام از طرح‌های موضعی که در قالب طرح موضوعی کلان مطرح می‌شود، این موضع‌ها شناسنامه‌دار شوند و هر منطقه باید شناسنامه مختص خود را داشته باشد. در این‌باره نمی‌توان نقش دولت را نادیده گرفت. کشورهای توسعه‌یافته سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیر دارند که کمک به حل مسائل در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت می‌کند اما ما چنین سیستم‌های پشتیبانی نداریم و برای مشارکت نیاز به این سیستم است. این سیستم عملیاتی‌شدن و تحقق طرح‌ها در آینده را امکان‌پذیر می‌کند. در اجرای طرح‌های مخصوص افراد دارای معلولیت اگر نیازسنجی و مدل‌سازی‌ داشته باشیم، بهتر می‌توان هزینه کرد. اولویت‌بندی طرح‌های موضوعی در موضع‌های خاص مدنظر است. اولویت مناسب‌سازی‌ باید براساس مقیاس‎های محلی باشد چون زندگی این افراد با محله‌ها بیشتر عجین است و اگر مناسب‌سازی‌ فضاهای شهری مهم شمرده نشود روزبه‌روز حضور آنها کمرنگ‌تر   و در نهایت از شهر حذف می‌شوند. این اولویت‌بندی در پروژه‌های شهری مهم است و مسئله دیگر، بودجه تخصیص داده شده است که با هزینه‌کرد درست می‌توان زمینه را برای حضور افراد در شهر مهیا کرد.