بازار 2 هزار میلیاردی خواندنیها
گزارش همشهری از گردش مالی صنعت نشر و بازار کتاب
محمدتقی حاجیموسی
اگر با ناشران و نویسندگان صحبت کنید احتمالا از بازار نشر و وضعیت صنعت چاپ ناراضی هستند و معتقدند دخل و خرجشان با هم نمیخواند. آمار و ارقامی هم که از تیراژ کتابها بیرون میآید چندان امیدوارکننده نیست. سرانه مطالعه مردم هم که به چند دقیقه در روز میرسد. همه اینها یعنی صنعت چاپ و نشر نباید شرایط خیلی خوبی داشته باشد. از آن طرف عدهای معتقدند صنعت چاپ و گردش مالی آن ارتباط خاصی با کتابخوانی و مطالعه ندارد و آنقدر محصولات کاغذی وجود دارد که میتواند جای آن را پر کند. آمارهای خانه کتاب نشان میدهد که سال گذشته 98 هزار و847 جلد کتاب فروخته شده که ارزش کل این بازار را به 2 هزار و 154 میلیارد تومان رسانده است.
صدای اصناف
رابطه نوسانات ارز و بازار کاغذ
سیدحسین میرباقریمهرآبادی، رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا در گفتوگو با همشهری درباره شرایط این روزهای بازار کاغذ میگوید:«80درصد کالاهای مربوط به صنف ما وارداتی است و در پارهای از موارد حتی میتوان گفت که 100درصد اقلام کالاهای ما وابسته به واردات است. در نتیجه نوسانات ارز و افزایش قیمت ارز تأثیر بسیار زیادی بر کار ما گذاشته است.» وی میافزاید:«از طرفی کاغذها و محصولات تولید داخل نیز بهشدت بیکیفیت هستند و این مشکلی در کار ما محسوب میشود چراکه این کالاها ابدا توان رقابت با محصولات خارجی را نداشته و معمولا تقاضایی نیز برایشان وجود ندارد مگر در مواردی که کیفیت کاغذ چندان مورد توجه نبوده و اهمیتی نداشته باشد.» میرباقری با اشاره به ارز 4200تومانی اعلام شده از سوی دولت تأکید میکند:«مهمتر از قیمت ارز بهنظر من، ثبات بازار است. بالاخره اگر من و همکارانم بدانیم که ارز در یک قیمت مشخص ثابت خواهد ماند میتوانیم برنامهریزی کرده و به کاسبیمان ادامه بدهیم. در این مواقع کسی که واقعا کاسب باشد و واقعا کارش هم کاغذ باشد، میتواند به طریقی به کاسبیاش ادامه دهد مگر اینکه جزو دلالانی باشد که برای استفاده از تفاوت نرخ ارز وارد این بازار شده است که اینها خود باعث آشفتگی در بازار میشوند. اما مشکل اینجاست که هماکنون این اطمینان به ثبات قیمت ارز وجود ندارد.» وی میافزاید:«برخی فکر میکنند که قیمت کاغذ تنها مربوط به مسائل داخلی است درحالیکه بخش زیادی از قیمت کاغذ بستگی به افزایش قیمت در کشورهایی دارد که محصولات از آنها وارد میشوند. مثلا امسال در قیاس با قبل از عید نزدیک به 10درصد افزایش قیمت داشتیم.» رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا میگوید:«بزرگترین مشکل صنف ما هماکنون رکود عمومی در کشور است. ما نیز مثل تمامی کسب و کارهای دیگر نظر به رکودی که در اقتصاد وجود دارد در حال ضرر کردن روزانه هستیم. وقتی صنعت رو به راه نباشد و رکود اقتصاد را فرا گرفته باشد دیگر تبلیغی هم کار نمیشود که نیاز به محصولات ما باشد.»