دعوای حقوقی برای کشف قیمت خودروهای چینی

علی ابراهیمی- روزنامه‌نگار

مجوز قبلی شورای رقابت به شرکت‌های مونتاژکننده خودروهای چینی، برای قیمت‌گذاری محصولاتشان و توقف قیمت‌گذاری و فروش خودروی تیگو8پرو با دستور سازمان حمایت به دعوای حقوقی بین چینی‌سازها، سازمان حمایت و شورای رقابت منجر شده است.
گزارش چندی پیش روزنامه همشهری در مورد قیمت‌گذاری یک میلیارد و 750میلیون تومانی برای خودروی تیگو 8پرو که 2.5برابر قیمت آن در بازار جهانی است، موجب واکنش سازمان حمایت شد. سازمان حمایت در ابلاغیه‌ای به شرکت مدیران خودرو، فروش تیگو ۸ پرو را تا زمان بررسی و اعلام‌نظر درباره قیمت آن ممنوع کرد. این اقدام موجب شکل‌گیری دعوای حقوقی بین سازمان حمایت با خودروسازان خصوصی مونتاژکننده خودروهای چینی و شورای رقابت شده است.

 ابهامات تعیین قیمت خودروهای مونتاژی
اگرچه شورای رقابت در سال‌های اخیر قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی را تعیین و به‌ خودروسازان ابلاغ می‌کرد، اما این شورا در قبال خودروهای جدید عرضه‌شده به بازار، که اغلب محصولات مونتاژی چینی بودند، سیاست سکوت را پیشه کرده بود. با این سیاست، قیمت خودروهای مذکور را مونتاژکاران ایرانی، بنا بر ‌شرایط بازار و بدون هیچ نظارتی تعیین می‌کردند.
این شرایط موجب شد شورای رقابت از تیرماه امسال تلاش برای تعیین قیمت برخی محصولات مونتاژی خودروسازان داخلی، مانند k132 ایران‌خودرو و شاهین سایپا را با استفاده از شیوه «کلینیک تجاری قیمت‌گذاری» در دستور کار قرار دهد اما در این شیوه نیز قیمت پایه‌ای برای خودروهای مذکور استخراج نشد. حالا خودروسازان چینی با استناد به رویه قبلی کشف قیمت محصولاتشان معتقدند قیمت‌گذاری این خودروها تابع ضوابط سازمان حمایت نیست اما مسئولان این سازمان تأکید دارند اگرچه سازمان حمایت قیمت این نوع خودروها را تعیین نمی‌کند، اما باید بر ضوابط تعیین قیمت خودروسازان نظارت کند. به اعتقاد سازمان حمایت، تعیین قیمت‌های نجومی و عرضه محدود این خودروها، زمینه شکل‌گیری انتظارات تورمی در بازار خودرو را فراهم می‌کند.
سازمان حمایت، استدلال نادرست شورای رقابت را عامل تعیین قیمت یک میلیارد و 750میلیون تومانی تیگو8پرو قلمداد می‌کند. درحالی‌که قیمت تیگو‌8 در بازارهای جهانی و منطقه‌ای در محدوده 20هزار دلار نوسان می‌کند، قیمت این خودرو برای بازار ایران 76هزار دلار تعیین شده است. این شرایط به دعوای حقوقی برخی مونتاژکاران خودروهای چینی برای تعیین قیمت این خودروها منجر شده است، درصورتی که جلسات سازمان حمایت با شورای رقابت و خودروسازان چینی به راه‌حلی منجر نشود، امکان تدوین شیوه نظارت بر تعیین قیمت و فروش این خودروها تا 10روز آینده وجود دارد.
مسئولان این سازمان همچنین تأکید می‌کنند در برخی اقلام کالایی که مشمول قیمت‌گذاری دولتی نیست، با شکایت مشتریان‌ می‌توانند در فرایند تعیین قیمت و فروش این کالاها مداخله کرده و مستندات قیمت تمام‌شده را دریافت و تولید‌کنندگان را به فروش کالای مذکور با درنظر‌گرفتن میزان سود مصوب ملزم کنند، زیرا شیوه کنونی قیمت‌گذاری خودروهای چینی به شکل‌گیری انحصار قیمت‌گذاری و عرضه این خودروها منجر شده است.

جریمه مونتاژکاران متخلف
بالاگرفتن مناقشه تعیین قیمت خودروهای مونتاژی چینی و طرح دعوای حقوقی برخی شرکت‌های خودروسازی، موجب خودداری مسئولان سازمان حمایت از توضیح بیشتر در مورد این کشمکش شده است به‌نحوی که با وجود هماهنگی از طریق روابط‌عمومی این سازمان، پیگیری‌های خبرنگار همشهری از رئیس، برخی معاونان و مدیران کل مرتبط با این موضوع در سازمان مذکور برای پاسخ به برخی ابهامات قیمت‌گذاری این خودروها به زمان نهایی‌شدن نتایج بررسی‌ها و مذاکرات موکول شد.
 با وجود این، معاون بازرسی و نظارت بر کالاهای سرمایه‌ای سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان در گفت‌وگویی کوتاه با خبرنگارهمشهری، گفت: تعیین تکلیف قیمت‌گذاری برخی خودروهای مونتاژی چینی مانند تیگو8پرو به دریافت اسناد و مدارک از شرکت خودروسازی ذیربط موکول شده است. برای انجام این کار بازرس فرستاده‌ایم تا این اسناد را دریافت کرده و سپس با محاسبه قیمت تمام‌شده و سود مصوب، تکلیف قیمت فروش این خودرو مشخص شود. وحید منایی، در مورد اینکه آیا این خودروسازان پیش از تعیین قیمت به ارائه مستندات هزینه تمام‌شده تولید به سازمان حمایت ملزم نبوده‌اند، گفت: تعیین قیمت خودروهای تجاری مشمول این قاعده نیست و خودروسازان می‌توانند خودشان قیمت‌گذاری کنند. او افزود: در قیمت‌گذاری خودرو مذکور هنوز هیچ فعلی اتفاق نیفتاده است.
سازمان حمایت در نامه‌ای به مدیران خودرو، فروش این خودرو را ممنوع کرده است. منایی گفت: هرگونه فروش و تحویل خودرو مذکور تا تعیین تکلیف نهایی ممنوع شده است. در مورد قیمت‌های تعیین‌شده برای برخی دیگر از خودروهای مونتاژی چینی مانند تیگو7 نیز سازمان حمایت بعد از تعیین تکلیف تیگو8پرو اقدام خواهد کرد. این سازمان با دریافت اسناد هزینه تمام‌شده از شرکت‌های خودروسازی ذیربط، قیمت‌های تعیین‌شده برای همه خودروهای مونتاژی چینی را بررسی و نتایج آن را اعلام خواهد کرد. منایی در مورد برخورد با گرانفروشی این خودروها، گفت: هنوز فرایند فروش و تحویل برای خودرو تیگو8پرو ‌محرز نشده و خودروساز از مصرف‌کنندگان وجهی دریافت نکرده، اما درصورتی که با بررسی مستندات مشخص شود در تعیین قیمت سایر خودروهای مونتاژی چینی گرانفروشی اتفاق افتاده است، با متخلفان به اتهام گرانفروشی برخورد خواهد شد.