عرضه 2میلیارد دلاری هلدینگ خلیج‌فارس

طبق اطلاعیه بورس تهران، چهارشنبه هفته آینده، 15درصد از سهام هلدینگ خلیج‌فارس به ارزش 2.2میلیارد دلار عرضه خواهد شد. این واگذاری بعد از واگذاری سهام مخابرات در سال1388 دومین واگذاری بزرگ تاریخ بازار سرمایه است. رئیس سازمان خصوصی‌سازی‌ در این‌باره به همشهری گفته است: بلوک سهام هلدینگ خلیج‌فارس مشتری دارد. به گزارش همشهری، چهارشنبه هفته آینده (6بهمن‌ماه) 43میلیارد و50میلیون برگ  از سهام هلدینگ خلیج‌فارس به حداقل قیمت پایه 1407تومان به ازای هر سهم واگذار می‌شود، یعنی خریدار برای خرید این بلوک 15درصدی از سهام هلدینگ خلیج‌فارس ‌باید 60هزار و 571میلیارد تومان، معادل 2میلیارد و 150میلیون دلار(با احتساب هر دلار 28هزار تومان) به دولت پرداخت کند.

دومین؛ بعد از مخابرات
به این ترتیب این واگذاری بعد از واگذاری جنجالی شرکت مخابرات در سال1388 دومین واگذاری بزرگ تاریخ بازار سرمایه خواهد بود. سازمان خصوصی‌سازی‌ پیش از این در تاریخ 6مهر ماه1388 بیش از 50درصد از سهام شرکت مخابرات را به ارزش 7هزار و 818میلیارد تومان، معادل 8میلیارد دلار، فروخت و این واگذاری بزرگ‌ترین واگذاری تاریخ اقتصاد ایران لقب گرفت. سهام این شرکت در آن زمان به کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین متشکل از شرکت سرمایه‌گذاری توسعه اعتماد، شهریار مهستان از شرکت‌های زیرمجموعه بنیاد تعاون سپاه در آن زمان و گسترش الکترونیک مبین ایران از شرکت‌های زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان امام واگذار شد.

تغییر مدیریت در آستانه عرضه
این واگذاری در شرایطی انجام می‌شود که ظرف روز‌های گذشته و در آستانه این عرضه بزرگ، مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس تغییر کرد و صندلی مدیریت آن به عبدالعلی علی‌عسکری رئیس‌ سابق سازمان صداوسیما سپرده شد. این انتصاب حاشیه‌های زیادی را در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرد. حالا این پرسش مطرح است که آیا بین تغییر مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس و فروش بلوک سهام آن رابطه‌ای وجود دارد؟

مشتری‌های احتمالی
هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس هم‌اکنون با ارزشی معادل 316هزار میلیارد تومان(11میلیارد دلار) بعد از فولاد مبارکه اصفهان دومین شرکت بزرگ بازار سرمایه ایران است. هنوز مشخص نیست خریدار احتمالی سهام این شرکت کیست؟ اما آن‌طور که حسین قربان‌زاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی‌ به همشهری خبر داده است، بلوک 15درصدی سهام هلدینگ خلیج‌فارس یک متقاضی خرید جدی دارد که در روز عرضه وارد رقابت برای خرید سهام این شرکت خواهد شد. قربان‌زاده اما درباره هویت و نام خریدار اطلاعاتی ارائه نکرد. با این حال بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد احتمالا در روز چهارشنبه هفته آینده خریدار جدیدی به ترکیب سهامداری این شرکت در کنار شرکت ملی صنایع پتروشیمی(دولت)، گروه پتروشیمی تابان فردا(صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت) و تاپیکو(تامین اجتماعی) به‌عنوان سهامداران اصلی این شرکت اضافه خواهد شد.

ترکیب سهامداران فعلی
هم‌اکنون 17.7درصد از سهام هلدینگ خلیج‌فارس، به نمایندگی از دولت، در اختیار شرکت ملی صنایع پتروشیمی است که با فروش 15درصد از سهام در هفته آینده، سهم دولت به 2.7درصد کاهش خواهد یافت. همزمان 21.5درصد از سهام هلدینگ خلیج‌فارس در اختیار گروه پتروشیمی تابان‌فردا است؛ 6درصد در اختیار تاپیکو و بقیه سهام متعلق به مشمولان سهام عدالت است.  شرکت تاپیکو متعلق به تامین اجتماعی و پتروشیمی تابان فردا از طریق سرمایه‌گذاری اهداف متعلق به صندوق‌های بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت است. بررسی ترکیب سهامداری این شرکت نشان می‌دهد با توجه به محدودیت‌های مالی تامین اجتماعی، احتمالا شرکت تاپیکو به نمایندگی از تامین اجتماعی وارد عرصه رقابت برای خرید سهام این شرکت نخواهد شد اما به‌نظر می‌رسد شرکت پتروشیمی تابان فردا انگیزه لازم برای خرید سهام این شرکت را داشته باشد تا از این طریق کنترل سهام این شرکت را در اختیار بگیرد؛ ضمن اینکه با خروج دولت، پتروشیمی تابان فردا می‌تواند بخش اصلی صندلی‌های هیأت‌مدیره این شرکت را در اختیار بگیرد. به‌ویژه آنکه به‌نظر می‌رسد تغییر مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس ظرف روز‌های گذشته هم بر همین اساس انجام شده تا تصمیم‌های مدیرعامل جدید مطابق با خط‌مشی‌های سهامدار اصلی باشد که ظاهرا با این سهامدار هم‌سوست. چنان‌که برخی شایعات حاکی است مدیرعامل جدید هلدینگ خلیج‌فارس با اعمال نظر وزیر نفت منصوب شده است.

مخالفت‌ها برای عرضه
همزمان با طرح واگذاری 15درصد از سهام شرکت هلدینگ خلیج‌فارس و حواشی ایجاد شده بر سر تغییر مدیرعامل این شرکت، برخی کارشناسان با عرضه سهام این شرکت مخالفند. به‌زعم آنها احتمالا همان اتفاقی برای هلدینگ خلیج‌فارس خواهد افتاد که در سال1388 برای مخابرات افتاد. این در حالی است که شرکت هلدینگ خلیج‌فارس ازجمله شرکت‌هایی است که برای افزایش رقابت با شرکت سابیک عربستان شکل گرفته و عرضه‌های غیردقیق می‌تواند به عملکرد رقابتی این شرکت ضربه بزند. ضمن اینکه به‌عقیده برخی دیگر از کارشناسان این شرکت یکی از ارزآورترین شرکت‌های ایران است که هر نوع خلل در فعالیت این شرکت روند ارزآوری این شرکت را کاهش می‌دهد. کاهش ارزآوری هلدینگ خلیج‌فارس در شرایطی که کشور تحت‌تأثیر تحریم‌ها با محدودیت‌های ارزی زیادی مواجه است حتی می‌تواند به تلاطم‌های ارزی منجر شود. بر همین اساس هفته قبل ۱۰۰نفر از نمایندگان مجلس در این‌باره به رئیس‌جمهوری نامه نوشته‌اند و از سیدابراهیم رئیسی خواسته‌اند که جلوی این واگذاری را بگیرد. هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس در این‌باره گفت: روشی که دولت بنا دارد در این‌باره انجام دهد پرابهام و مورد نقد جدی ۱۰۰نفر از نمایندگان مجلس است. نگرانی ما در این‌باره بسیار جدی است و بر همین اساس سؤال از آقای خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی پرسیده شده است. میزان درآمد‌های ارزی هلدینگ خلیج‌فارس در سال گذشته بیش از 3.5میلیارد دلار بود؛ برآورد می‌شود صادرات غیرنفتی هلدینگ خلیج‌فارس امسال به 5میلیارد دلار برسد. این منابع ارزی در سامانه نیما عرضه و صرف خرید کالاهای اساسی می‌شود. بنابراین هر نوع کاهش عرضه محصولات این شرکت در این سامانه می‌تواند جریان مبادلات حواله‌های ارزی را که صرف تامین کالاهای اساسی می‌شود، با مشکل مواجه کند. جمع کل درآمد هلدینگ خلیج‌فارس در سال گذشته ۴۵هزار میلیارد تومان بوده و انتظار می‌رود این میزان در سال1400 به 70هزار میلیارد تومان افزایش یابد. از سوی دیگر قرار است روند تامین مالی این شرکت در سال‌های آینده سرعت بیشتری بگیرد که به تزریق منابع بزرگی به این شرکت منجر خواهد شد. این شرکت فقط در سال‌جاری 4هزار میلیارد تومان منابع مالی از طریق انتشار اوراق اجاره تامین مالی کرده و هم‌اکنون مجوز انتشار 6هزار میلیارد تومان اوراق بدهی دیگر را نیز دریافت کرده است که احتمالا در بهار سال اینده منتشر می‌شود. همچنین حجم بدهی‌های ارزی این شرکت در طول چند سال گذشته به کمترین میزان رسیده و از 4میلیارد دلار به 209میلیون دلار رسیده که برای شرکت بزرگی با اندازه‌های هلدینگ خلیج‌فارس بسیار مناسب است. این ارقام به‌معنای آن است که خریدار احتمالی سهام هلدینگ خلیج‌فارس سود سرشاری از خرید این میزان سهام به‌دست خواهد آورد.