دیپلماسی سایه کری

جان کری، یک سال بعد از پایان کارش به‌عنوان وزیر امورخارجه آمریکا، به‌صورتی سنگین و پنهانی برای حفظ برجام- بزرگ‌ترین دستاورد دوران کاری‌اش- لابی می‌کند و 2هفته پیش در دیداری سری با محمد‌جواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان ملاقات کرده است.

براساس گزارشی که بوستون گلوب از فعالیت‌های پنهانی جان کری و همکاران سابقش در راستای حفظ برجام منتشر کرده است، ‌کری علاوه بر دیدار با ظریف، به‌صورت گسترده تماس‌هایی را برای حفظ این توافق تاریخی برقرار کرده و حتی با سران کشورهای اروپایی به‌صورت حضوری و تلفنی در تماس بوده است.
با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل 12مه (22اردیبهشت)، روزی که دونالد ترامپ باید درباره سرنوشت برجام و تحریم‌های ایران تصمیم بگیرد، نگرانی‌ها از کناره‌گیری دولت ترامپ از این توافق بیشتر شده است.

براساس این گزارش، کری علاوه بر اینکه در 2‌ماه گذشته 2بار با ظریف دیدار کرده، با فرانک والتر اشتاین مایر، رئیس‌جمهور آلمان ملاقات و تلفنی با فدریکا موگرینی هم صحبت کرده است. او همچنین در نیویورک و پاریس، با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه ملاقات و بر سر حفظ برجام مذاکره کرده است.

علاوه بر کری، برخی دیگر از دیپلمات‌های همکار او از دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما در این زمینه فعالیتی پنهانی و غیررسمی داشته‌اند. کری و همفکرانش، به این دلیل فعالیت‌های خود را به‌صورت پنهانی دنبال می‌کنند که معتقدند هرگونه حمایت علنی آنها از برجام، نه‌تنها تأثیری بازدارنده روی تصمیم‌گیری ترامپ نخواهد گذاشت که او را برای کناره‌گیری از برجام، مصمم‌تر خواهد کرد. یک مقام سابق کاخ سفید درباره علت فعالیت‌های پنهانی این شبکه از دیپلمات‌ها و مقامات سابق گفته است: «هدف ما، دست‌کم در شبکه خودمان، ‌این نیست که به‌صورت مستقیم پیامی برای او (ترامپ) بفرستیم. این کار، غیرسازنده است. هر چیزی که نام ما بر رویش باشد، باعث می‌شود که ترامپ در مسیر مخالف حرکت کند.»
یک منبع به بوستون گلوب گفته است که یک شخصیت فعال دیگر در این کارزار پنهانی، ارنست مونیز، وزیر سابق انرژی آمریکاست که در مذاکرات منتهی به برجام حضور داشت.

کری، فعالیت‌هایش را با گروهی از دستیاران سابق خود در وزارت امورخارجه که به نام «دیپلماسی جواب می‌دهد» راه‌اندازی کرده‌اند، هماهنگ می‌کند. وندی شرمن، معاون سابق وزیر امورخارجه و همینطور جان فاینر، رئیس دفتر سابق وزارت امور خارجه و همینطور جین پساکی، سخنگوی سابق این وزارتخانه در این گروه هستند.

این گروه به این نتیجه رسیده است که باید روی اروپایی‌ها، اسرائیلی‌ها و کارشناسان فراجناحی تمرکز کند تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد. کری و مونیز، ‌ماه فوریه با پل رایان، رئیس‌جمهوری‌خواه کنگره ملاقات داشته‌اند. کری همچنین با اعضای سنا و کنگره، صبحانه‌کاری داشته و به سؤالات آنها درباره برجام پاسخ داده است.

دانیل کورتزر، سفیر سابق آمریکا در مصر و اسرائیل، به بوستون گلوب گفته است که با وجود سکوت سنگین باراک اوباما در این‌باره، حدس می‌زند که او هم تماس‌هایی با رهبران اروپایی داشته اما به این موضوع اشاره کرده است که هیچ‌کس نمی‌داند چطور باید با ترامپ رفتار کند.