امنیت عمومی، قربانی گسترش حاشیه‌نشینی

 سردار حسین رحیمی- رئیس پلیس تهران

«حاشیه‌نشینی» با رشد «شهرنشینی» و افزایش بی‌رویه مهاجرت به شهرهای بزرگ رخ می‌دهد و آسیب‌ها و معضلات اجتماعی زیادی نیز به همراه دارد که مهم‌ترین آن به خطر افتادن بستر امنیت عمومی و برقراری نظم، ثبات و آرامش در جامعه است؛ به‌طور حتم کوچ افراد مختلف که فرهنگ‌ها و البته آسیب‌های اجتماعی متنوعی را با خود به همراه می‌آورند، موجب می‌شود امنیت عمومی و نظم اجتماعی شهرهای بزرگ و ساکنان آنها، نخستین قربانی این به‌هم‌ریختگی اجتماعی و مهاجرت‌های بی‌رویه باشد. برای مهاجرت‌ها و ظهور پدیده حاشیه‌نشینی دلایل مختلف زیادی ذکر شده که مهم‌ترین آن بیکاری، فقر و معضلات اقتصادی است. مهاجران گمان می‌کنند با نقل مکان به شهرهای بزرگ و قرار گرفتن در حاشیه شهری با امکانات اجتماعی بیشتر، می‌توانند از مشکلات خود کاسته و تغییری در زندگی‌شان ایجاد کنند؛ درحالی‌که با ظهور و گسترش حاشیه‌نشینی، مناطق حاشیه‌ای تبدیل به مناطقی جرم‌خیز و مشکل‌زا شده و به تهدیدی برای امنیت اجتماعی ساکنان این مناطق و همچنین ساکنان شهرهای بزرگ مبدل می‌شود.
می‌توان گفت بیشترین حاشیه‌نشینی در اطراف تهران وجود دارد و این مساله امنیت عمومی را به مخاطره انداخته و موجب تسری جرایم به داخل شهرهای بزرگ نیز می‌شود.
برقراری نظم و امنیت در شهرها بر عهده نیروی انتظامی است و گسترش پدیده حاشیه‌نشینی موجب می‌شود پلیس برای ایجاد، حفظ و ارتقای نظم اجتماعی و امنیت عمومی توان بیشتری را صرف این مناطق کند.
پلیس  همواره در تلاش است با اقدامات مناسب انتظامی و هماهنگی با مراجع قضایی، آمار جرایم و آسیب‌های اجتماعی موجود در این مناطق را به حداقل برساند. اما باید دانست پدیده حاشیه‌نشینی و آسیب‌های مرتبط با آن تنها با برخوردهای سلبی و صرفا قهری نیروی انتظامی حل‌شدنی نیست، بلکه نیازمند هم‌افزایی تمام دستگاه‌های مسئول در حوزه آسیب‌های اجتماعی است؛ چراکه پلیس تنها وظیفه برخورد با جرایم و برقراری نظم و امنیت عمومی و جلوگیری از تسری جرایم و گسترش آنها را برعهده دارد درحالی‌که مهم‌ترین علت مهاجرت و کوچ سرزمینی حاشیه‌نشینان، فقر اقتصادی، بیکاری و نبود امکانات شهری در محل زندگی‌شان است. برخی حاشیه‌نشینان که در آرزوی رسیدن به یک زندگی ایده آل از شهر و دیار و خانواده خود جدا شده و به حاشیه شهرهای بزرگ پناه آورده‌اند، وقتی نتوانند به این‌رؤیا دست یابند ممکن است به سمت و سوی ارتکاب جرایم رفته و تبدیل به بزهکارانی شوند که روزانه در شهرهای بزرگ نیز حضور یافته و جرایم خود را تسری می‌دهند.
کوتاه سخن آنکه، پدیده حاشیه‌نشینی و ساخت شهرک‌های اقماری و شهرهای جدید در کنار شهرهای بزرگ ازجمله تهران به‌عنوان پایتخت کشور، موجب افزایش ترافیک‌های روزانه و افزایش جمعیت روز نسبت به شب، و حتی افزایش تصادفات جاده‌ای و آلودگی هوا و مشکلات دیگر شده و از همه مهم‌تر، این پدیده، امنیت عمومی را به مخاطره انداخته است؛ تا جایی که با وجود تلاش‌های شبانه‌روزی پلیس، باز هم شاهد بزهکاری و جرایم در میان ساکنان مناطق حاشیه شهرها هستیم. از سوی دیگر خطر سرایت و پیوستن جرایم حاشیه‌نشینان به ساکنان داخل شهرها نیز مسئله‌ای مهم است که می‌تواند آسیب‌های اجتماعی را افزایش دهد که اگر هرکدام از دستگاه‌ها مسئولیت خود را به‌درستی انجام داده بود، بار افرایش آسیب‌های اجتماعی بر دوش پلیس وارد نمی‌شد.