پهپادهای آمریکایی؛ پهپادهای قاتل
اسناد فاششده از سوی نیویورکتایمز نشان میدهد خطای ارتش آمریکا حین حملات هوایی در افغانستان، عراق و سوریه منجر به هدفگیری نادرست و کشتهشدن هزاران غیرنظامی شده است
ارتش آمریکا از آن زمان که جنگ در افغانستان، عراق و سوریه را از زمین به آسمان منتقل کرد، یک وعده کلیدی داد؛ اینکه بمبها و پهپادهای آمریکایی با دقتی بالا دشمنان را هدف قرار دهند و خطرهای احتمالی برای غیرنظامیان به حداقل برسد. بررسیهای نیویورکتایمز اما نشان میدهد ارتش آمریکا، نه یک بار، بلکه بارها و بارها خلاف وعده عمل کرده و این خلفوعده منجر به مرگ هزاران غیرنظامی شده است.
نیویورکتایمز در اواخر تابستان تصاویر و اسنادی را منتشر کرد که نشان میداد نتیجه حمله پهپادی آمریکا در کابل با هدف منهدم کردن یک خودروی انتحاری متعلق به نیروهای داعش، کشته شدن 10عضو از یک خانواده شامل چندین کودک بوده است. ماه گذشته این نشریه در گزارشی دیگر، اسنادی را منتشر کرد که نشان میداد دهها غیرنظامی در بمباران سال 2019مناطق منتسب به داعش در سوریه جان خود را از دست دادهاند؛ واقعیتی که ارتش آمریکا آن را از افکار عمومی پنهان نگه داشته بود.
اکنون تحقیقات جدید نیویورکتایمز نشان میدهد نهتنها تلفات غیرنظامیان در حملات هوایی ارتش آمریکا پدیدهای غیرعادی بهحساب نمیآید، بلکه زمانی که تاکتیک جدید جنگی آمریکا دچار خطا میشود، چنین کشتارهایی تلفاتی بسیار عادی به شمار میروند. این حقایق از بررسی 1300سند طبقهبندی شده در آرشیو وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) بهدست آمده و نشان میدهد که نبرد هوایی آمریکاییها به واسطه اطلاعات غیردقیق، دچار خطاهای غیرقابل جبرانی شده است؛ خطاهایی که منجر به مرگ هزاران غیرنظامی ازجمله تعداد زیادی کودک شده است.
نیویورکتایمز در تحقیقات گسترده خود، ارزیابیهای ارتش آمریکا از گزارشهای تلفات مربوط به غیرنظامیان در جنگها را بررسی کرده است. این نشریه همچنین بهصورت مستقیم از 100منطقه مورد حمله ارتش آمریکا در عراق، سوریه و افغانستان بازدید کرده و با بازماندگان و فرماندهان کنونی و سابق ارتش آمریکا گفتوگوهایی انجام داده است.
خطاهای اطلاعاتی
براساس آمار ارتش آمریکا، 1417غیرنظامی در نبرد آمریکا علیه داعش در سوریه و عراق کشته شدهاند و از سال 2018به بعد در افغانستان 188غیرنظامی قربانی حملات هوایی آمریکاییها شدهاند. اما واقعیت نشان میدهد آمار واقعی تلفات بسیار بالاتر از اینهاست و واضحترین مورد مغایرت ادعای ارتش آمریکا با واقعیت، حمله به روستای توخار سوریه در سال 2016 است. در این حمله نیروهای ویژه ارتش آمریکا محوطهای که باور داشتند مناطق عملیاتی داعش است را هدف قرار دادند. پس از حمله، فرماندهان این عملیات مطمئن بودند تعداد زیادی از فرماندهان داعش کشته شدهاند. همان موقع ارتش آمریکا در گزارش خود مدعی شد که بین 7تا 24غیرنظامی به همراه نیروهای داعش کشته شدهاند. اما اسناد منتشر شده از سوی نیویورکتایمز نشان میدهد خانههایی که از سوی ارتش آمریکا هدف قرار گرفته، خانههایی بودهاند که مردم به آن پناه برده بودند. طبق اسناد، در نتیجه این حمله بیش از 120غیرنظامی، روستایی و کشاورز کشته شدهاند. نمونههایی از این دست کم نیستند. طبق گزارش ارتش آمریکا، در حملهای در سال 2015در رمادی عراق، مردی که «جسمی ناشناخته و سنگین» را به سمت مواضع داعش حمل میکرد مورد حمله موشک پهپاد قرار گرفت. براساس یافتههای نیویورکتایمز، آن جسم ناشناخته، کودکی بود که در نتیجه این حمله جانش را از دست داد.
یک خطا در 1311گزارش
پنتاگون طی این سالها نتوانسته به تعهدات خود در زمینه شفافیت و پاسخگو بودن عمل کند. تا به امروز تنها چند گزارش ارزیابی بهصورت عمومی منتشر شده که در هیچیک از آنها اشارهای به تخلفات یا اقدامات انضباطی نشده است. تنها در یکی از این گزارشها بهاحتمال تخطی از مقررات حمله و درگیری اشاره شده است؛ تخلفی که ظاهرا مرتبط با رعایتنکردن مقررات در شناسایی هدف بوده است. در این گزارشها بهخوبی مشخص است که ارتش آمریکا کوچکترین تلاشی برای شناسایی الگوی خطاهای رخداده نکرده است. در بیشتر موارد فرماندهی که دستور حمله را صادر کرده، مسئولیت ارزیابی آن را برعهده داشته و اغلب برای این ارزیابی به شواهد ناکامل و نادرست استناد کرده است. تنها در یک مورد محققان از محل اصابت بازدید کردهاند و تنها در 2مورد با بازماندگان مصاحبه انجام دادهاند. در مجموع 5هزار و 400صفحه گزارش نشان از آن دارد که پذیرش تلفات غیرنظامیان در ارتش آمریکا نهادینه شده است. در منطق نظامی، حمله تا زمانی قابل توجیه است که خطراتی که متوجه غیرنظامیان است بهدرستی در برابر دستاوردهای نظامی ارتش ارزیابی شود و در سلسله مراتب فرماندهی به تأیید برسد.
خطای محاسباتی
اسناد بهدست آمده نشان میدهد بیشترین کشتار غیرنظامیان، نتیجه خطای محاسباتی بوده است؛ خطایی که بهدلیل تعصب و غرضورزی در تصمیمگیری رخ داده است. در اغلب حملات، حتی افرادی که به سمت مناطق هدف بمباران میدویدند هم بهعنوان نیروهای داعش و نه غیرنظامیانی که قصد کمک به قربانیان را داشتند درنظر گرفته میشدند. همچنین در موارد بسیاری، موتورسواران اغلب بهعنوان عامل حمله انتحاری درنظر گرفته میشدند؛ نه افرادی که صرفا درحال تردد بودند.
نقص فنی
در تمام مدتی که ارتش آمریکا وعده دقت میداد، سلاحهای آمریکایی در حال خطا کردن بودند. در سال 2016ارتش آمریکا اعلام کرد در حملهای هوایی به خانهای در شرق موصل، «نیلپراکاش» یکی از تحتتعقیبترین اعضای داعش که متخصص جذب نیرو برای این گروه بود را کشته است. براساس گزارش پنتاگون، 4شهروند غیرنظامی در این حمله جان خود را از دست دادند. چندماه بعد، پراکاش در حال عبور از مرز سوریه دستگیر شد. گزارش نیویورکتایمز نشان میدهد که کمبود یا کمدقتی تصاویر تجسسی و جاسوسی اغلب به هدفگیریهای نادرست و مرگبار منتهی شده است. همین بیدقتی فرایند تلاش برای بازبینی و بررسی حملات را هم فلج ساخته است. از میان هزار و 311گزارش بررسی شده در نیویورکتایمز، ارتش آمریکا تنها 216اتهام را موثق درنظر گرفته است. گزارشهایی که از تلفات غیرنظامیان ثبت میشدند معمولا بهدلیل اینکه در تصاویر ویدئویی جسدی دیده نمیشده، نادیده گرفته شدهاند.
تلفات انفجارهای ثانویه
اهدافی مانند انبارهای سلاح یا نیروگاهها اهدافی هستند که خطر انفجار ثانویه در آنها بالاست؛ انفجاری که فراتر از شعاع انفجاری محاسبه شده را تخریب میکند. این انفجارها عامل یکسوم از تلفات غیرنظامیانی است که ارتش آنها را تأیید کرده است. اما تحقیقات نیویورکتایمز نیمی از کشتار غیرنظامیان را ناشی از انفجارهای ثانویه میداند. یکی از حملاتی که در سال 2015 کارخانهای در حویجه عراق را هدف قرار داد، یکی از مرگبارترین مثالهایی است که میتوان برای این خطای محاسباتی نام برد. در برنامهای که برای حمله شبانه به این کارخانه مشکوک به بمبسازی نوشته شده بود، نزدیکترین نگرانی برای اجرای حمله تخریب احتمالی یک سوله بود. اما این منطقه با آپارتمانهای زیادی محصور شده بود. همچنین دهها خانواده آواره از جنگ که توان مالی اجاره کردن خانهای را نداشتند هم به ساختمانهای متروک اطراف این کارخانه پناه برده بودند. تحقیقات ارتش نشان میدهد حمله به این کارخانه منجر به کشته شدن 70غیرنظامی شده است.
حملات مرگبار پهپادها
آمریکا از سال 2014، شیوه حملات خود را تغییر داد. باراک اوباما، رئیسجمهور وقت آمریکا، در آن سال اعلام کرد که نیروهای آمریکایی دیگر در افغانستان درگیر جنگ زمینی نخواهند بود. حملات به پهپادها سپرده شد. در همان دوران بود که اوباما دستور مجموعهای از حملات مشابه هوایی علیه نیروهای داعش در عراق و سوریه را هم صادر کرد. طی 5سال پس از آنکه شامل دوران ریاستجمهوری ترامپ هم میشود، نیروهای ارتش آمریکا بیش از 50هزار عملیات حمله هوایی در عراق، سوریه و افغانستان انجام دادند. اسناد منتشر شده از سوی نیویورکتایمز نشان میدهد تعداد قابلتوجهی از این حملات درست در میانه درگیریها برنامهریزی و انجام شدهاند؛ بهعبارت دیگر، فرماندهان میدانی اختیار تصمیمگیری داشتهاند و تحت فشار درگیری اغلب تصمیمهای اشتباه گرفتهاند.