اولاف شولتز؛ ماموریت بزرگ جانشینی مرکل
اولاف شولتز، بهعنوان صدراعظم آلمان، رهبر یکی از بزرگترین اقتصادهای دنیا خواهد شد؛ اتفاقی که نام او را در تاریخ جاودانه خواهد کرد. شولتز، وزیر اقتصاد کابینه آنگلا مرکل بود. او بعد از آنکه حزب سوسیال دمکرات آلمان، با اختلافی اندک به سالهای حکمرانی حزب محافظهکار دمکرات مسیحی به رهبری مرکل پایان داد، موفق شد جانشین رئیس خود شود. شولتز، که 3سال گذشته قائممقام مرکل هم بوده، سیاستمداری متمایز با دستاوردهای مشخص در آلمان است. در آلمان، او به شولتزومات (ترکیب شولتز و اتومات به معنای ماشین در زبان آلمانی) معروف بود اما بهعنوان نامزد پیشروی حزبش در انتخابات، موفق شد تصویر روبات مانند و تکنوکرات خود را پس بزند و باانعطافی که از خود نشان داد، حزب دوستدار تجارت، یعنی حزب دمکرات آزاد آلمان را همراه خود کرد. برگ برنده او در انتخابات این بود که توانست با ارائه چهرهای نو از خودش، رایدهندگان آلمانی را متقاعد کند که بیشتر از دیگر گزینهها، به آنگلا مرکل شبیه خواهد بود.
شولتز، پیش از اینکه تلاش کند خود را اشبه سیاستمداران به مرکل نشان دهد، سیاستورزی عملگرا شناخته میشد که چنان از راست به چپ و از چپ به راست میرفت که گاهی بهسختی میشد اردوگاه او را تشخیص داد. او در اوزنابرک در شمال آلمان متولد شده و در هامبورگ، شهری که بعدها شهردارش شد، بزرگ شده است. پدر و پدربزرگ او کارگر بودند و اولاف و برادرش، نخستین اعضای خانواده بودند که به دانشگاه رفتند. او وقتی که هنوز در دبیرستان بود به حزب سوسیال دمکرات پیوست. سپس بهعنوان یک وکیل جوان، بیش از یک دهه از کارگران در برابر تهدید اخراج توسط کارفرماهایشان دفاع کرد. وقتی که برای نخستین بار وارد پارلمان شد، از چپترینهای حزبش بود. اما به مرور زمان، به راست کشیده شد و حالا طیف میانه حزبش قرار دارد. با این حال، او بهخاطر طرحهای حمایتگرانهاش از طبقات کارگر و فرودست در آلمان، رقبای بهشدت چپ حزب خودش را هم مجبور کرده که ستایشاش کنند.
شولتز در آستانه انتخابات 12کیلو وزن کم کرد و مصرف الکل را هم قطع کرد. جاهطلبیهایش برای صدراعظم شدن به سال 2011برمیگرد و او در همه این سالها، هرگز از این آرزو دست نکشید. حتی مخالفان سیاسی شولتز هم ثبات قدم، غریزه سیاسی و اعتماد به نفس او را تمجید میکنند. او 3سال پیش، وقتی که حزب سوسیال دمکرات در نظرسنجیها افتی تاریخی را تجربه میکرد، به نیویورکتایمز گفته بود که حزبش انتخابات سال2020 را خواهد برد. بسیاری او را همچون مرکل، انسانی نجیب با نگاهی فراحزبی میدانند. به همینخاطر است که بسیاری امیدوارند او موفقیت مرکل در رسیدگی مؤثر به سیاستهای داخلی را تکرار کند.
بسیاری در آلمان و خارج از آن اما نگران این هستند که شولتز، بهخاطر درگیریهای شدید داخلی، نتواند به سیاستهای خارجی برسد. سیاست خارجی بهندرت در کارزار انتخاباتی او مطرح شد اما شولتز، ناگزیر از تعامل خارجی در همان مراحل اولیه دولتش است؛ آلمان 7ژانویه (یکماه دیگر) ریاست گروه هفت را عهدهدار خواهد شد و شولتز خیلی زود با حوزه سیاست خارجی درگیر خواهد شد. در آلمان بسیاری، ازجمله مشاوران نزدیک شولتز، معتقدند که جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا همچنان سیاست «آمریکا نخست» دونالد ترامپ را دنبال میکند. بنابراین شولتز، بهگفته مشاورانش، انرژی خود را صرف تقویت اتحادیه اروپا خواهد کرد. او در نخستین سفر خارجی، به فرانسه خواهد رفت تا با امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه ملاقات کند. مکرون که بهزودی باید برای انتخاب مجدد در انتخابات ریاستجمهوری شرکت کند، درماه ژانویه ریاست دورهای اتحادیه اروپا را تحویل خواهد گرفت. شولتز درباره اروپا گفته است:«یک اروپای مستقل، کلید سیاست خارجی ماست. بهعنوان پرقدرتترین اقتصاد و پرجمعیتترین کشور در قلب اروپا، این وظیفه ماست که مسیر رسیدن به این اروپای مستقل را هموار کنیم.» البته افراد کمی انتظار دارند او مسیری که مرکل شروع کرده است را تغییر دهد. با این حال تغییرات بنیادین در صحنه بینالمللی و تغییرات ژئوپلیتیک، احتمالا شولتز را مجبور خواهد کرد تا با تغییرات همراه شود. یکی از نخستین آزمونهای او، تعامل با لهستان است که برخی اصول دمکراتیک اتحادیه اروپا را زیر پا گذاشته و در عین حال، از سوی بلاروس که از مهاجران بهعنوان ابزار فشار بر اتحادیه اروپا استفاده میکند، تحت فشار است. سوسیال دمکراتها معمولا رویکردی غیرخصمانه به روسیه دارند و از پروژههایی مانند لوله خط انتقال انرژی نورداستریم 2حمایت کردهاند. اما اگر مسکو دوباره به اوکراین حمله کند، آزمون بزرگی پیش روی آنها خواهد بود. خیلیها در آلمان انتظار دارند که شولتز رویکردی سختتر هم در برابر چین در پیش بگیرد. با این حال نزدیکان او میدانند که شولتز یک شبه تغییر نخواهد کرد. شولتز و مشاوران او، به خوبی میدانند که او تنها وقتی میتواند در صحنه جهانی رهبری قدرتمند باشد که ائتلافی که در داخل ایجاد شده است را حفظ کند. شولتز در طول سالها فعالیت سیاسی نشان داده است که توانایی بالایی برای همکاری با طیفهای مختلف سیاسی از خود نشان داده است.