در گفت‌وگوی همشهری با رئیس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور اعلام شد
پیش‌شرط‌های تثبیت یا افزایش قیمت گوشت
علی ابراهیمی- خبرنگار
تازه‌ترین آمارها از رشد تولید و کشتار دام پرواری، افت 20تا 30هزار تومانی قیمت دام زنده و رشد عرضه انواع گوشت گوسفندی، گاوی و گوساله در 2هفته اخیر حکایت دارد. تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از عملکرد کشتارگاه‌های رسمی در شهریور۱۴۰۰ در مقایسه با‌ماه مشابه سال۱۳۹۹ نیز نشان‌دهنده افزایش ۴۰درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز است. با این حال قیمت خرده‌فروشی گوشت قرمز در بازار همچنان بالا مانده است. با منصور پوریان، رئیس شورای تامین‌کنندگان دام کشور در مورد شرایط تولید و عرضه و بازار گوشت قرمز گفت‌وگو کرده‌ایم.
وضع تامین دام در نیمه دوم امسال نسبت به 6ماه نخست چه تغییری کرده است؟
شرایط تامین دام تغییری نکرده، فقط با اندکی رشد در زایش‌های پاییزی همراه بوده است. اما مشکلات دامداران در زمینه گران شدن نهاده‌ها، خشکسالی و کم‌آبی، نبود بازار مناسب برای تولید و تأثیر شیوع بیماری کرونا بر تولید و بازار گوشت قرمز همچنان ادامه دارد و دامداران را تحت فشار قرار داده است. از سوی دیگر میزان کشتار دام پرواری و مولد به‌دلیل شرایط بد اقتصادی دامداران افزایش یافته است. صنعت دامپروری از چند‌ماه پیش وارد مرحله زیان‌دهی شده، دامداران به جای کسب سود و داشتن انگیزه اقتصادی تنها به فکر رها شدن از گله خود حتی با کشتار دام‌های مولد به قیمت پایین هستند. قرار بود اقداماتی برای خروج دامداران از زیان مانند آزاد شدن صادرات دام زنده حمایتی گوشت مازاد انجام شود که اقدام درستی انجام نشده است.
چرا صادرات دام زنده با وجود مصوبه وزارت جهادکشاورزی اجرایی نشده، حتی اخیرا محموله دام صادراتی از روسیه برگشت خورده است؟
صادرات دام زنده از 17تیرماه امسال تاکنون متوقف مانده، مصوبه‌ای که چندی پیش برای آزادسازی صادرات دام زنده ابلاغ شد نیز در چرخه دیوان‌سالاری اداری گرفتار شده و هنوز اجرایی نشده است. در مورد علت برگشت خوردن محموله دام صادراتی از روسیه اطلاعات کافی ندارم. اکنون با مازاد 6تا 7میلیون راس دام سبک و 250هزار راس سنگین مواجه‌ایم که علت دام مازاد نیز آن است که دام باید در فصل‌های گذشته کشتار می‌شده اما به‌دلیل شرایط بد اقتصادی و افت تقاضای خرید در بازار این میزان دام سبک و سنگین روی دست دامداران مانده است.
چرا با وجود کاهش قیمت دام سبک زنده به 35تا 40هزار تومان، قیمت خرده‌فروشی گوشت گوسفندی همچنان بالا مانده است؟
متأسفانه در 3هفته اخیر به‌دلیل نبود تقاضا و افزایش عرضه دام و گوشت قرمز شاهد کاهش قیمت 15تا 20هزار تومانی قیمت هر کیلوگرم دام زنده بوده‌ایم. به‌نحوی که دیروز-سه‌شنبه- قیمت هر کیلوگرم بره نر زنده کشتاری به 53هزار تومان و نرخ هر کیلوگرم گوساله زنده کشتاری به 51هزار تومان رسیده است. این در حالی است که قیمت هر کیلوگرم دام زنده باید بیش از 60هزار تومان باشد. با قیمت کنونی دام زنده باید قیمت هر کیلوگرم گوشت لاشه گوسفندی و گوساله در محدوده 105تا 110هزار تومان باشد که نرخ خرده‌فروشی این دو نوع گوشت با احتساب سود خرده‌فروشی10درصدی توزیع‌کنندگان، حداکثر قیمت خرده‌فروشی گوشت لاشه گوسفندی و گوساله باید 130تا 135هزار تومان باشد.
علت تغییرکنونی فاصله 20هزار تومانی قیمت خرده‌فروشی قبلی گوشت گوساله به نفع گوشت گوسفندی چیست؟
تا 15روز پیش به‌دلیل رشد تقاضای ناشی از درصد کمتر چربی و استخوان گوشت گوساله قیمت این نوع گوشت نسبت به گوشت گوسفندی فاصله‌ای 20تا 30هزار تومانی داشت اما از 2هفته پیش به‌دلیل کاهش تقاضای گوشت گوساله این فاصله به نفع گوشت گوسفندی تغییر کرده و قیمت هر کیلوگرم گوشت ران گوساله با 20هزار تومان کاهش به 140تا 150هزار تومان و قیمت هر کیلوگرم گوشت شقه گوسفندی به 135هزار تومان و نرخ هرکیلو ران گوسفندی به 165هزار تومان رسیده است.
به‌نظر شما عامل اصلی کاهش نیافتن قیمت خرده‌فروشی گوشت گوساله و گوسفندی چیست؟
باید بپذیریم که بازار گوشت قرمز تابع شرایط خاص خود است، به‌نحوی که فاصله قیمت انواع لاشه گوشت قرمز گوسفندی و گوساله در مرحله قطعه‌بندی با افزایش چشمگیری مواجه می‌شود. فروشندگان قیمت‌هایی را برای قطعات مختلف گوشت تعریف می‌کنند که با قیمت لاشه گوسفندی و گوساله هیچ تناسبی ندارد با این قیمت‌ها مصرف‌کنندگان از خرید گوشت ناتوان و تولید‌کنندگان نیز زیان می‌بینند و فقط عده اندکی که همان سیستم‌های خرده‌فروشی قصابی است سودهای کلانی را به جیب می‌زنند. با این روند قیمت هر کیلوگرم گوشت ران گوساله پاک شده قطعه‌بندی به 170تا 180هزار تومان و گوسفندی ران گوسفندی به 160تا 170هزار تومان افزایش می‌یابد. متأسفانه بازار اقلام کالایی در ایران عادت بدی دارد؛ فروشندگان در مقابل کاهش قیمت‌ها مقاومت می‌کنند و قیمت‌های کنونی در بازار خرده‌فروشی گوشت واقعا اجحاف در حق مصرف‌کنندگان است. این فروشندگان سعی در بالا نگه‌داشتن قیمت‌ها دارند قیمت گوشت از مرحله تولید تا قطعه‌بندی‌های مختلف، افزایش بی‌رویه‌ای را تجربه می‌کند درحالی‌که باید گوشت به‌صورت قطعات کامل عرضه شود تا فاصله قیمتی لاشه و قطعه‌بندی گوشت کاهش یابد. قیمت تمام‌شده هر کیلوگرم گوشت شقه گوساله 110هزار تومان است که با احتساب سهم 20درصدی بی‌استخوان کردن گوشت گوساله، نرخ هر کیلوگرم گوشت ران گوساله بدون استخوان باید حداکثر 140هزار تومان باشد اما این نرخ در مرحله قطعه‌بندی به 170تا 180هزار تومان افزایش می‌یابد.
وظیفه برخورد با گرانفروشی و رفع فاصله قیمت تولید تا خرده‌فروشی گوشت با چه دستگاهی است؟
سیستم‌های نظارتی متعددی مانند سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان برای برخورد با اینگونه تخلفات وجود دارد اما متأسفانه اقدام قاطعی در این زمینه انجام نمی‌شود. بااین شرایط مردم بهترین ناظران بازار هستند و باید با پرهیز از خرید گوشت قطعه‌بندی و بسته‌بندی شده، از گرانفروشی جلوگیری کنند.
با این شرایط چشم‌انداز بازار گوشت در نیمه دوم امسال چگونه خواهد بود؟
درصورتی که برنامه‌های حمایتی وزارت جهادکشاورزی مانند صادرات دام زنده و خرید حمایتی برای رساندن گوشت قرمز با نرخ و کیفیت مناسب به‌دست مصرف‌کننده اجرایی شود نه‌تنها مشکلی در نیمه دوم امسال نخواهیم داشت بلکه مشکلات کنونی صنعت دامپروری نیز مرتفع خواهد شد اما اگر این برنامه‌ها اجرا نشود خیلی از دامداران از چرخه تولید خارج می‌شوند و اگرچه امسال مشکلی برای تامین گوشت نخواهیم داشت اما قطعا در سال آینده با کاهش تولید و عرضه و افزایش چشمگیر قیمت انواع گوشت قرمز مواجه خواهیم شد.
