آوار سرما بر زلزله‌زدگان اندیکا

نادره وائلی‌زاده  - خبرنگار
زلزله‌زدگان اندیکا در شمال‌شرق خوزستان، همچنان بی‌سرپناهند. ده‌ها روستا ویرانه و بیشتر اهالی آنها آواره کوه‌ها شده‌اند، سرمای جانسوز پاییز در راه است و این همه در حالی اتفاق می‌افتد که هنوز برای اسکان زلزله‌زده‌ها چاره‌اندیشی نشده است. حالا 12روز از نخستین زمین‌لرزه اندیکا می‌گذرد؛ زمین‌لرزه 12مهر به بزرگی 5.7ریشتر مرز خوزستان و چهارمحال و بختیاری را لرزاند. 4زمین‌لرزه و 10پس‌لرزه بعد از آن از خانه‌های سنگی روستایی این شهرستان ویرانه‌هایی بر جای گذاشت.

امدادرسانی به 5240آسیب‌دیده
شهرستان اندیکا با حدود ۸۰هزار نفر جمعیت و 595روستا در کوهستان زاگرس واقع شده و 90درصد جمعیت آن در روستاها و مناطق عشایری زندگی می‌کنند که زلزله‌ها چهره محرومیت این شهرستان را بیش از پیش نشان داد. بیشترین خسارت به بخش چلوی این شهرستان وارد شد. به گفته بخشدار چلو حدود 60روستای بالای 20خانوار در این بخش آسیب دیده و 30روستا به کلی تخریب شده است. طبق برآورد اولیه 1500-1000واحد مسکونی و 20مدرسه بر اثر زمین‌لرزه‌ها آسیب جدی دیده و از جمعیت 9945نفری این بخش 7هزار نفر در معرض خسارت زلزله بودند و اکنون آواره هستند. این درحالی است که جمعیت هلال‌احمر خوزستان در آخرین گزارش خود اعلام کرده به 5240آسیب‌دیده از زلزله در شهرستان‌های اندیکا و ایذه امدادرسانی کرده است.

کپرسازی برای فصل سرما
روستاهای منطقه کمفه در بخش چلوی شهرستان اندیکا که شامل 5روستا با 125خانوار (750نفر جمعیت) است در زمین‌لرزه‌ها تخریب و بسیاری از دام‌های روستاییان تلف شدند. این روستا جزو دورافتاده‌ترین و مرتفع‌ترین مناطقی است که به همین دلیل امدادرسانی به آنها با تاخیر بسیار همراه بود.
یکی از اهالی روستای کمفه از فرارسیدن سرمای پاییز اظهار نگرانی می‌کند و به همشهری می‌گوید: این منطقه بسیار صعب‌العبور است و هوا رو به سردی می‌رود. همه خانه‌های روستا در زلزله خراب شده است و مردم سرپناهی ندارند. اهالی این منطقه عشایر کوچ‌نشین هستند که شهریور به اینجا می‌آیند. چند روز دیگر باران‌ها شروع می‌شود و مردم بلاتکلیف هستند. مسئولان وعده دادند مشکل مردم را حل کنند، چادر بیاورند یا امکاناتی بدهند که بتوانیم سرپناه موقتی بسازیم تا زمستان را در آن سر کنیم. گفتند برایمان «لوله و پلیت» می‌آورند تا بتوانیم با کاهگل، کپرهایی درست کنیم که از برف و باران در امان باشیم. ما هم قبول کردیم چون تا سرمای پاییز و زمستان چیزی نمانده و الان نمی‌شود خانه ساخت. البته هنوز این مصالح را نیاورده‌اند. مسئولان قول دادند بعدا برای ساختن منزل روستایی مناسب اقدام کنند.  کوروش حسنوند می‌افزاید: در روزهای گذشته هلال‌احمر و سپاه مقداری موادغذایی برای روستاییان آوردند. 40-30چادر هم دادند که برای جمعیت 80خانواری این روستا کفایت نمی‌کند. قرار بود چادرهای بیشتری به مردم بدهند، اما هنوز خبری نشده است. اگرچه چادرهای هلال‌احمر خیلی کوچک هستند و به هیچ عنوان مناسب این منطقه نیستند.
امدادرسانی به روستاهایی که نزدیک‌تر بودند بهتر بوده، اما این روستا چون راه مناسبی ندارد، کارشناسان هم به سختی به آن می‌آیند. قبلا از شرکت نفت مسجدسلیمان برای تامین خودرو کمک می‌گرفتیم، اما حالا این کمک هم قطع شده است. آب هم نداریم یک تراکتور هر چند روز یک‌بار برای ما آب آشامیدنی می‌آورد، اما برای آب دام‌ها با مشکل مواجه هستیم. محرومیت این منطقه فقط برای بعد از زلزله نیست. ما چهاردهه است که منتظر آب، برق، مسکن و مدرسه هستیم، اما هیچ‌کدام از این خدمات داده نشده است.

امدادرسانی ناعادلانه
رئیس شورای روستای «آبچندار» در بخش چلو نیز به همشهری می‌گوید: همه خانه‌های روستا که حدود 65خانوار است در این زلزله‌ها آسیب دیدند. خانه‌های روستایی با سنگ، گل و چوب است و استحکام ندارد. حدود نیمی از آنها کاملا تخریب شده و مابقی ترک خوردند؛ به‌طوری‌که دیگر قابل سکونت نیستند. بعد از چند زلزله‌ای که اتفاق افتاده، می‌ترسیم در خانه‌ها بخوابیم و همه بیرون از خانه شب و روز را سر می‌کنیم. از فرمانداری درخواست کردیم برای اسکان اهالی یا تعمیر خانه‌های آسیب‌دیده چاره‌ای بیندیشند، اما هنوز اقدامی نکرده‌اند و ما نمی‌دانیم وقتی سرمای پاییز و زمستان برسد باید چه‌کار کنیم.  جمعه شهبازی، توزیع کمک‌ها به روستاهای زلزله‌زده را ناعادلانه توصیف می‌کند و از این بابت گلایه‌مند است و می‌گوید: هلال‌احمر به بعضی از روستاها امدادرسانی کرده، اما تاحالا به روستای ما هیچ کمکی نداشته و حتی آذوقه و چادر هم نداده است.

درخواست‌های بی‌پاسخ
عضو شورای روستای فرگه در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: روستاهای اندیکا از محروم‌ترین و دورافتاده‌ترین روستاهای کشور هستند و این زلزله موجب شد مردم بیشتر با محرومیت روستاییان و سختی‌های زندگی در این منطقه آشنا شوند و ببینند اهالی این روستاها با چه مشقتی بدون آب، بهداشت و مسکن مناسبزندگی می‌کنند.
رحیم صالحی می‌گوید: 70درصد خانه‌های روستا کاملا تخریب شده و بقیه به خاطر شکاف‌های بزرگی که در آنها به وجود آمده دیگر قابل سکونت نیستند. این روستا با 55خانوار آب ندارد و هفته‌ای 3روز برق می‌آید که 18خانوار هم به کلی برق ندارند. مسئولان چند نوبت از روستا بازدید کردند، وعده داده‌اند که مشکلات مردم را حل کنند، اما هنوز هیچ اقدام خاصی نشده است.
وی با ابراز نارضایتی از نحوه امدادرسانی، ادامه می‌دهد: بعد از پیگیری‌ها تعدادی بسته حمایتی برای روستاییان آوردند که به تعداد همه نبود. 12-10 چادر هلال‌احمر نیز تحویل داده شد که بسیار کوچک و نامناسب هستند و با وزش باد بلند می‌شوند. اگر تصور می‌کنند این روستا خسارت ندیده، نمایندگان خود را برای بازدید اعزام کنند تا با چشم خود ببینند. اگرچه فرماندار، بخشدار، امام جمعه اندیکا و امام جمعه اهواز آمدند و خرابی‌ها را دیدند.  صالحی می‌گوید: مردم زلزله‌زده در حال حاضر در چادرهای عشایری خود سکونت دارند، اما نگرانی زیادی بابت فصل سرما داریم و نمی‌دانیم تکلیف این مردم و دام‌های آنها چیست. تاکنون هیچ‌کس به ما پاسخگو نبوده است. همه اهالی از ما سوال می‌کنند، ولی جوابی نداریم به آنها بدهیم؛ چون شورا پول و امکانات و اختیاراتی ندارد که به مردم کمک کند.

تصمیم‌گیری برای حل مشکلات اندیکا
سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری در پی زمین‌لرزه‌ها در تماس‌های جداگانه با استاندار خوزستان و فرماندار اندیکا، دستوراتی برای تسریع در امدادرسانی و بازسازی اماکن خسارت‌دیده صادر کرد.  با این حال فعالان اجتماعی انتقاداتی به محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری که از اهالی این منطقه است، داشته‌اند که با وجود تبلیغات انتخاباتی در زمان نامزدی ریاست جمهوری، توجهی به مشکلات زلزله‌زدگان نداشته است.
رضایی در پاسخ به این انتقادها، پنجشنبه در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «‏فردا به خوزستان می‌روم و از مناطق زلزله‌‌زده ‎اندیکا بازدید می‌کنم. زلزله عمق محرومیت این منطقه و همچنین شهرستان ‎کوهرنگ در چهارمحال و بختیاری را نشان داد. پیگیر حل مشکلات مردم صبور و غیور مناطق زلزله‌زده هستم.»  معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری روز گذشته، جمعه (23مهر) بعد از بازدید از مناطق زلزله‌زده اندیکا نشستی برای رسیدگی به وضعیت زلزله‌زدگان و خسارت ناشی از این رویداد برگزار کرد.