آهن‌آلات خریداریم

میثم قاسمی

 هر شهر برای خودش صدایی دارد؛ همانطور که رنگی و بویی و نمادی دارد. صداها در شهری مانند تهران آنقدر زیاد هستند که تبدیل به آلودگی صوتی شده‌اند. با این حال می‌توان گفت یک صدا از میان بقیه بلندتر است؛ آنقدر بلند که وقتی به شهر فکر می‌کنی، آن صدا به یادت می‌آید. از نظر من، صدای تهران همان متن یکدست و از پیش ضبط‌شده خریداران ضایعات است. «آهن‌آلات، آهن ضایعات، آبِ‌گرمکن، مشعل صنعتی، لوازم منزل و... خریداریم.»
مدتی به آن کسره اضافه بعد از «آب» در ترکیب آب‌گرمکن فکر می‌کردم. بعد وقتی دیدم همه صداها یکی است، به مالک صدا فکر کردم؛ یعنی همه این وانت‌پیکان‌های سفیدرنگ، هرچه در طول روز خریده‌اند را به یک نفر می‌فروشند؟ همانی که ما صدایش را از صبح تا شب در هر کوی و برزن می‌شنویم و هیچ‌وقت قیافه‌اش را ندیده‌ایم؟ اگر خریدار یکی نیست، پس چرا همه از یک صدای ضبط‌شده استفاده می‌کنند؟
قاعدتا پیداکردن خط و ربط این حرفه، کار دوستان و همکاران من در حوزه اجتماعی است. سوژه جالبی است که البته نگارش گزارش نهایی مدت‌ها زمان می‌برد و جنجال به‌دنبال خواهد داشت. مسئله من اما پیداکردن راهی بهینه است برای خلاصی از شر وسایل مازاد خانه‌ها و شرکت‌ها.
همه ما در خانه وسایلی داریم که دیگر به کارمان نمی‌آیند. از طرف دیگر آنقدر کهنه و مستعمل و خراب شده‌اند که امکان فروش یا بخشیدن به دیگران را هم ندارند. با این وسایل چه باید کرد؟ وقتی تعداد شاغلان در یک حرفه زیاد می‌شود، یعنی سود خوبی در آن وجود دارد. در این زمینه می‌توان نمونه‌های متعددی را در ذهن مرور کرد؛ مثلا جهش ناگهانی فروش محصولات پلاستیکی که با افزایش ظرفیت تولید پتروشیمی‌ها پس از جنگ شاهدش بودیم. حالا هم وقتی هر روز بر تعداد خریداران ضایعات خانگی اضافه می‌شود، معلوم است رونق خوبی در این حرفه وجود دارد و در روزگاری که کسب‌وکارهای مختلف در حال تعطیلی هستند، این کار پرسودی است.
در هر کسب‌وکار، مولفه‌های مختلفی بر قیمت تمام‌شده کالا یا خدمات تاثیر دارند. قیمت مواداولیه، هزینه نگهداری و حمل‌ونقل، دستمزد، مالیات و بیمه، قیمت ارز و... ممکن است بر هزینه تولید اثر بگذارند اما کاری که مستقل از این فاکتورها باشد، حتما سود بالایی دارد. خرید و فروش ضایعات، بیشتر مولفه‌های تأثیرگذار بر افزایش قیمت را ندارد و از آن‌سو با افزایش شهرنشینی و تغییر سبک زندگی، هر روز بر حجم مواداولیه آن افزوده می‌شود. این وسط تنها روان شهروندان است که لحظه به لحظه خراشیده‌تر می‌شود که آن هم اهمیتی ندارد.