موج بازگشت زائران از مهران

سیده زهرا عباسی- روح‌الله کریمی- خبرنگار

طی روزهای گذشته، عراق فیلم‌ها و اخبار منتشر شده مبنی بر بازگشایی مرزهای زمینی ایران و عراق و اجازه ورود به زائران معطل‌مانده در پشت مرز شلمچه و مهران را رد کرد درحالی‌که پیش از آن سرلشکر عمر الوائلی، رئیس اداره گذرگاه‌های مرزی عراق به رسانه‌های داخلی این کشور گفته بود با دستور نخست‌وزیر به حدود 5هزار نفر که بیش از ۱۰روز بین ایران و عراق معلق بودند، اجازه ورود داده شد.
احمد محمدی‌فر، دبیر ستاد مرکزی اربعین در ایران هم تأکید کرد که مرزهای زمینی بسته است و علاقه‌مندان تحت هیچ شرایطی به سمت مرزهای زمینی حرکت نکنند. با وجود این، مشاهده‌های میدانی خبرنگار همشهری نشان می‌دهد از روز یکشنبه عراق در ساعت‌هایی مرزهای زمینی خود را باز کرد و به زائران حاضر در پایانه‌های مرزی اجازه خروج داد و حالا پایانه مرزی مهران با حدود 20موکب آماده بازگشت زائران شده.
 
   روایت یک زائر در خروج از مرز
یکی از زائرانی که صبح روز اربعین (دوشنبه 5مهر) بدون داشتن ویزا توانست از پایانه مسافربری ‌ در مهران از مرز خارج شود و خود را به کربلا برساند در این‌باره می‌گوید: یکشنبه غروب بعد از نماز مغرب از قم راه افتادیم و تا 30کیلومتر قبل از ایلام هیچ‌کس جلوی ما را نگرفت و ممنوعیتی برقرار نبود. اما تقریبا 30کیلومتر مانده به ایلام پلیس راهور یک ایستگاه داشت و مأموران جلوی ما را گرفتند و خیلی با تأکید گفتند برگردید. به محض اینکه از دوربرگردان برگشتیم جلوی چشم پلیس و در همان نزدیکی، نیروهای محلی و اهالی منطقه ما را از کوه و مسیر فرعی رد کردند و 5-4کیلومتر بعد از پاسگاه دوباره وارد جاده اصلی شدیم.
او با بیان اینکه راهنماهای محلی از هر ماشینی 100تا 150هزار تومان پول می‌گرفتند و زائران را در مسیر بیراهه 5-4کیلومتر بعد از پلیس راهور وارد جاده اصلی می‌کردند، می‌افزاید: نقطه دوم  بعد از خروجی ایلام به سمت مهران شاهد اتفاقی مثل صحنه قبلی بودیم. بار دیگر پلیس جلوی ما را گرفت و به محض اینکه از دوربرگردان برگشتیم، تعدادی از جوانان به‌عنوان راه بلد مردم را به سمت جاده قدیم هدایت می‌کردند و از هر ماشینی 100تا200 هزار تومان پول می‌گرفتند تا دوباره بعد از ایستگاه، آنها را به جاده اصلی برگردانند.
 بعد از این ایستگاه تا شهر مهران دیگر مشکلی نداشتیم.این زائر ادامه می‌دهد: مشکل اصلی ما از مهران تا پایانه مرزی بود. خیلی عجیب بود که در این مسیر، پل زائر را بسته بودند و دوباره یک‌سری از جوانان محلی مسافران را سوار و از مسیرهای بیابانی رد می‌کردند. آنها وعده می‌دانند زائران را قبل از پایانه مرزی پیاده می‌کنند درحالی‌که یک مقدار جلوتر پلیس، راه را بسته بود و در واقع زائران باید همان جا پیاده می‌شدند. این افراد از هر نفر 50تا70 هزار تومان کرایه می‌گرفتند. در همین نقطه دوباره رانندگان دیگری از مسیر دیگری می‌آمدند و مسافران را از اینجا سوار می‌کردند و تا 5کیلومتری مرز می‌بردند و دوباره کرایه دیگری می‌گرفتند. حتی پایانه مرزی مهران باز بود و زائران کم‌کم رد می‌شدند. خیلی‌ها گلایه داشتند وقتی به هر حال زائران به نقطه مرزی می‌رسند، چرا مسئولان اینقدر سختگیری بی‌مورد می‌کنند و مسیر اتوبوس‌ها و خودروهایی که از جاده اصلی می‌آیند را می‌بندند. این شهروند با بیان اینکه جزو آخرین گروه‌هایی بوده که توانسته است از مرز خارج شود، ادامه می‌دهد:‌ قبلا می‌گفتند امکانات نیست و مردم تشنه و گرسنه هستند، اما با راه‌اندازی موکب‌ها خدمات‌دهی فعال است و همه‌‌چیز به وفور وجود دارد.

    خروج 29هزار ایرانی از مرز مهران
فرماندار مهران هم گرچه صحبت‌های این زائر را رد نمی‌کند، اما تأکید می‌کند افراد خارج‌شده از مرز کسانی بوده‌اند که علاوه بر روادید، موافقتنامه رسمی از طرف عراق و برگه تزریق واکسن داشته‌اند. مجید کاکی با بیان اینکه ۴۲هزار مسافر اتباع ایرانی و خارجی از ۲۵محرم تا روز گذشته از مرز بین‌المللی ‌مهران (ورود و خروج) تردد کرده‌اند، می‌گوید: در این‌مدت (۲۵‌محرم تاکنون) ۲۹هزار نفر اتباع ایرانی تاکنون موفق به خروج از مرز مهران و 4هزار نفر نیز از این گذرگاه زمینی وارد کشور شده‌اند. همچنین در این مدت 6800تبعه عراقی از مرز مهران خارج و 1800نفر هم وارد کشور ‌ شده‌اند.
به‌گفته وی، با وجود رایزنی‌های متعدد و مکرر با دولت عراق مبنی بر خروج زائران حاضر در مرز اما دولت عراق با ورود این زائران به خاک کشورش به‌علت ویروس کرونا موافقت نکرد.این در حالی است که یکی از مسئولان مستقر در مرز مهران که نخواست نامش ذکر شود، تأکید می‌کند که عراق از روز یکشنبه مرز خود را باز کرد و برای زائرانی که در پایانه مرزی بودند، ویزا صادر کرد. خبرهای رسیده از مرز شلمچه در خوزستان هم گویای روایتی مشابه است.

    پیک بازگشت زائران
زائران به هر طریقی بود خود را به کشور عراق رساندند، اما معاون عمرانی استاندار ایلام تأکید می‌کند که رفت‌وآمد از مرز آن‌قدرها هم ساده نیست.
احمد کرمی با بیان اینکه حتی در زمان رفت هم ویزای کشور عراق الزامی بوده است به همشهری می‌گوید: هم کشور عراق و هم کشور ایران موقع بازگشت ویزا و مدارک قانونی را بررسی می‌کنند.
وی با بیان اینکه آغاز موج بازگشت زوار از طریق مرز مهران از روز گذشته (دوشنبه) شروع شده است، می‌افزاید: ما به‌طور رسمی چند روزی است که آماده بازگشت زوار هستیم، اما پیش‌بینی این است که امروز و فردا (سه‌شنبه و چهارشنبه) پیک برگشت زائران باشد و روزانه حدود 30هزار نفر از مرز وارد کشور شوند.

   استقرار روزانه هزار اتوبوس در مرز مهران
معاون عمرانی استاندار ایلام اتوبوس مورد نیاز برای ورود زائران را طی این چند روز 3500تا 4هزار دستگاه می‌داند و می‌گوید: روز گذشته هم حدود 700اتوبوس در پایانه مرزی مستقر بود، اما از امروز روزانه حدود هزار دستگاه در این پایانه حاضر خواهند بود. کرمی با تأکید بر اینکه بازگشت زمینی زائران امسال فقط از پایانه شهید سلیمانی انجام خواهد شد، می‌گوید: پیش‌بینی این است که 80درصد زوار از مرز مهران و به‌صورت زمینی به کشور بازگردند. وی با بیان اینکه زائران در زمان برگشت از نظر بهداشتی و بیماری کرونا کنترل می‌شوند، می‌افزاید: نیروهای انتظامی، امدادی، خدماتی، مواکب و نیروهای بهداشتی همه در مرز مستقر و همچنین با تامین غذا، آب آشامیدنی و حمل‌ونقل کاملا آماده بازگشت زائران هستیم.
معاون عمرانی استاندار ایلام توضیح می‌دهد که هم‌اکنون حدود 20موکب از سوی آستان قدس، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، سپاه، راهداری، استان‌های معین مثل اصفهان و قم در روز حدود 15تا 18هزار پرس غذا توزیع می‌کنند که از شب گذشته با توجه به موج بازگشت زائران این تعداد به 30هزار پرس رسیده است.

    بیماریابی در زمان ورود
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام هم با اشاره به تلاش برای شناسایی و کنترل افراد بیماری که از مرز مهران وارد کشور می‌شوند، می‌گوید: گیت‌های بیماریابی در ورودی مرز بین‌المللی مهران با توجه به موج بازگشت زائران اربعین از امروز به کشور فعال شدند.دکتر جمیل صادقی‌فر می‌افزاید: براساس نظام مراقبت، افرادی که از طریق مرز مهران وارد کشور می‌شوند غربالگری می‌شوند و از آن دسته از افرادی که مشکوک به بیماری باشند نمونه‌گیری به عمل خواهد آمد.

مکث
پرواز فوق‌العاده ایلام - تهران
گرچه احمد کرمی، معاون عمرانی استاندار ایلام پیش‌بینی‌ می‌کند که 80درصد زائران اربعین به‌صورت زمینی به کشور بازگردند، اما مدیر فرودگاه شهدای ایلام از برقراری پرواز فوق‌العاده ایلام - تهران با هدف انتقال زوار اربعین در بازگشت به کشور از روز گذشته خبر می‌دهد. محمد جواد یگانه با بیان اینکه 5تاکسی ویژه فرودگاه در پایانه مرزی مهران مستقر است، می‌افزاید: درصورتی که میزان متقاضیان بازگشت هوایی زیاد باشد به تعداد تاکسی‌های فرودگاه در مرز مهران اضافه خواهد شد. به‌گفته وی، پرواز فوق‌العاده ایلام- تهران در طول روز بسته به میزان مسافران یک یا ۲مورد خواهد بود که توسط شرکت آسمان انجام می‌شود. یگانه تأکید می‌کند که نرخ بلیت این پروازها همانند پروازهای عادی بین ۵۰۰ تا ۷۵۰هزار تومان شناور است و هیچ بهایی افزون بر نرخ معمول مصوب نشده. علاوه بر پرواز فوق‌العاده ایلام- تهران رایزنی برای ایجاد پرواز در مسیرهای مشهد و اردبیل هم در حال انجام است، زیرا میزان تقاضای مسافران به مقصد این شهرها بیشتر از سایر نقاط کشور است.