جاماندگان در قبله تهران

محمود مولایی ـ خبر‌نگار

هر سال در روزهای منتهی به اربعین حسینی، جاماندگان از سفر به کربلا حال و هوایی عجیب دارند و امسال با محدودیت‌های بیشتر ناشی از بحران کرونا تعداد جاماندگان اربعین افزایش یافته است. آنها که همه امیدشان به پیاده‌روی جاماندگان در تهران است. معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در این رابطه به همشهری گفت: «شهرداری وظیفه دارد که آماده باشد تا اگر رخداد فرهنگی به‌وجود آمد، از قبل آمادگی لازم وجود داشته باشد. در واقع ما آمادگی لازم را برای پذیرایی، کمک و هدایت جاماندگان اربعین در شهر تهران داریم. یعنی مواکب شهرداری و شهرداری‌های مناطق 22گانه، آتش‌نشانی، مترو، اتوبوسرانی، تاکسیرانی و... آماده هستند.» امین توکلی‌زاده ادامه داد: «به دستور آقای زاکانی تمام بخش‌های شهرداری تهران در حال آماده باش هستند و آمادگی خود را حفظ کرده‌اند. سعی می‌کنیم با همکاری دستگاه‌هایی دیگر مانند نیروی انتظامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان تبلیغات و غیره فضای مناسبی را برای شهروندان آماده کنیم.» او اضافه کرد: «در دوره‌های قبلی هر سال، تعداد زیادی از همکاران عزیز ما در شهرداری تهران برای کمک به برگزاری آیین بزرگ اربعین عازم کربلا می‌شدند. امسال اما به‌دلیل محدودیت‌هایی که وجود داشت، تعداد مسافران کربلا خیلی کم شده و مقرر شد از هر ناحیه شهرداری فقط 2نفر با قرعه‌کشی برای مراسم اربعین به کربلا سفر کنند.» سیدعلیرضا فاطمیان‌پور، معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز با معرفی مراسم راهپیمایی جاماندگان در تهران گفت: «پیاده‌روی جاماندگان اربعین حسینی(ع) دوشنبه (پنجم مهر) ساعت ۶صبح از میدان امام حسین(ع) تا حرم حضرت عبدالعظیم(ع) برگزار می‌شود، این مراسم با قرائت زیارت اربعین آغاز و در مسیر پیاده‌روی موکب‌های فرهنگی و پذیرایی از زائران با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برپا می‌شود. قطعه موسیقی «اربعین» با شعری از رضا یزدانی و خوانندگی سیدمحمد نبوی توسط مدیریت موسیقی سازمان فرهنگی هنری تولید و منتشر می‌شود.»

نمایشگاه رؤیای بهشت
مجموعه فرهنگی و گردشگری اراضی عباس‌آباد که در این روزها برنامه‌هایی را برای اربعین درنظر گرفته است، از امروز تا 15مهرماه نمایشگاه رؤیای بهشت را برگزار می‌کند. سیدمحمدحسین حجازی، مدیرعامل منطقه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد درباره جاماندگان اربعین به همشهری گفت: «در این ایام مقدس اربعین حسینی و سالار شهیدان ما سعی داریم جاماندگان اربعین را از زاویه دیگری تعریف کنیم.»
نمایشگاه رؤیای بهشت از امروز در باغ هنر اراضی عباس‌آباد برپاست. نمایشگاهی که با موضوع اربعین حسینی و نمایش هزاران پرتره سعی دارد حال و هوای کربلا و نجف را برای مخاطبان خود ایجاد کند. یک عضو شورای شهر تهران که روز گذشته از این نمایشگاه بازدید کرد، به همشهری گفت: «هنر چشمه زاینده و و گوهر پاینده‌ای است که اگر در خدمت ارزش مقدس یک جامعه قرار بگیرد، این مفاهیم والا و متعالی را در ذهن‌ها و قلوب آنچنان درونی می‌سازد که صدها سال سینه به سینه و نسل به نسل در نهایت امانت منتقل  شود و دست به‌دست به نسل‌های آینده برساند تا ستون‌ها و اساس جامعه صدیق و انقلابی را هر چه بیشتر مستحکم کند.» نرجس سلیمانی اضافه کرد: «در این میان عکس و عکاسی ابزاری چند سویه است که تسلط بر آن موجب تبیین خردمندانه اوضاع و احوال زمان معاصر برای آیندگان خواهد بود. واژه هنر به‌معنای عظمت، بلندی، استعداد و قابلیت است و در این میان هنر عکاسی در دامنه رشته ارتفاعات هنر قرار دارد. به‌خصوص عکاسی خبری که خود قله‌ای مرتفع از ابواب عکاسی است.» 
نمایشگاه رؤیای بهشت 4بخش متنوع دارد. در بخش نخست بیشتر از 3هزار پرتره از زائرین به نمایش گذاشته شده است. در بخش دوم یک عکس 8کیلومتری هوایی از جاده نجف-کربلا تولید شده که یک بخش از کل آن عکس به نمایش درآمده است. در بخش سوم و چهارم نیز چیدمان‌های عکسی هستند که مردم می‌توانند در کنار آن قرار گرفته و عکس یادگاری بگیرند.

توجه به موضوعات اجتماعی و فرهنگی
شهرداری تهران در دوره مدیریت جدید قصد دارد به موضوع  امور اجتماعی و فرهنگی  مناسبتی توجه بیشتری کند. موضوعی که معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری به آن اشاره کرده و گفت: «شهرداری در دوره جدید مدیریتی با دستور آقای زاکانی، شهردار، سعی دارد حوزه خدمات خود را در بخش اجتماعی و فرهنگی عمق و کیفیت ببخشد؛ طوری که فعالیت‌ها گسترده‌تر ازگذشته انجام شود. یکی از موضوعات مهم حرکت جدید نیز مناسبت‌هایی است که مخاطب گسترده دارد.» توکلی‌زاده ادامه داد: «با توجه به اینکه اربعین اهمیت زیادی برای محبان اهل‌بیت دارد، دایره محبان اهل‌بیت از شیعیان تا برادران اهل سنت و حتی ادیان و فرقه‌های مختلف را شامل می‌شود و مخاطب فرامذهبی و فرادینی خواهد داشت. لذا توجه به این رخداد عظیمِ مذهبی، فرهنگی و مردمی در دستور کار شهرداری تهران بوده و هست.» 
او عنوان کرد: «یکی از آیین‌هایی که امسال برگزار شد و مردم خیلی از آن استقبال کردند، آیین بدرقه نیروهای خدماتی شهرداری بود که در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی صورت گرفت. سال اولی هم بود که این آیین در حرم حضرت عبدالعظیم برگزار می‌شد و رسانه‌های مختلف که در واقع خادم رسانه‌ای آقا اباعبدالله حسین(ع) بودند، در این مراسم شرکت کرده و این مراسم را رسانه‌ای کردند.» معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری یادآور شد: «عزیزان ما در جاده کربلا و نجف چندین موکب را برگزار کردند و 300عزیزی که به نمایندگی از مردم ایران و تهران و به نمایندگی از همه همکاران ما در شهرداری نیابت داشتند  تا در این مراسم شرکت کنند. آنها سعی می‌کنند تا در تمام کارهای اربعین از ایمنی و خدمات ایمنی گرفته تا نظافت و خدمات شهری کمک کنند. در شهر تهران نیز با کمک سازمان زیباسازی شهرداری و همانطور که مشاهده می‌کنید ما با ترکیبی از دو مناسبت بزرگ هفته دفاع‌مقدس و اربعین حسینی که پیوستگی ذاتی هم با هم دارند،   سعی کردیم فضای شهر را اربعینی و دفاع‌مقدسی کنیم.» 

نمایشگاهی در بلندای عباس‌آباد
در کنار برنامه‌های مختلفی که شهرداری تهران برای اربعین برگزار می‌کند، احتمالا نمایشگاه رؤیای بهشت با استقبال قابل توجهی برگزار می‌شود. مدیرعامل اراضی عباس‌آباد در این رابطه گفت:‌ «ما در اراضی عباس‌آباد یکی از شاخص‌هایی که مد نظرمان است و سعی می‌کنیم با آن در ارتباط باشیم، هنر تعاملی و از سوی دیگر هنر تخصصی است. در واقع تلاش می‌کنیم دین را از زاویه هنر معرفی کنیم و این مشخصه اراضی عباس‌آباد است. مسئله کرونا در همه محیط‌های هنری تأثیر منفی گذاشته است، اما این مکان (اراضی عباس‌آباد) توانست به این کار جلای دیگری دهد. بنابراین، ما توانستیم چیدمان و نمایشگاه عکس را در این مکان به‌مدت دو هفته برگزار کنیم. نگاه تخصصی که از زوایه هر عکاسی باید دیده شود، در اکثر کارهای این نمایشگاه دیده شده است. این کار می‌تواند به ماهیت آینده این سبک‌ها کمک جدی کند.» حجازی اضافه کرد: «اراضی عباس‌آباد بنا دارد در فضا و محدودیت‌هایی که بعضا در این محیط‌ها قائل می‌شود، پیشگام باشد و قدم‌های بزرگ بردارد و حمایت هم کند. امیدوار هستیم که جامعه تخصصی نیز از این زوایه به موضوع نگاه کند.»  همچنین توکلی‌زاده در این رابطه گفت: «نمایشگاه عکس را برپا کردیم که یک نمایشگاه خاص محسوب می‌شود. این نمایشگاه برای نخستین بار برگزار می‌شود و به‌نظر من، تاکنون تا این اندازه به هنر عکاسی پرداخته نشده است. دوستان عکاسی که در رخدادهای عظیم روایتگری مانند حوزه انقلاب اسلامی، دفاع‌مقدس و اربعین بسیار زحمت کشیده‌اند، سعی کردیم گوشه‌ای از این زحمات را با هنرمندی و دقت و به شکل جدیدی گردهم بیاوریم و به نمایش بگذاریم.» ‌او تأکید کرد: «بیشتر از 4هزار عکس در کنار هم قرار گرفته‌اند که هر کدام برای خودش یک داستان دارد و روایتگر یک قومیت، یک ملیت و یک فرهنگ است. در پسِ هر کدام از این عکس‌ها شاید بشود چند دقیقه و چند ساعت گفت‌وگو کرد. در واقع هر کسی در این فضا قرار بگیرد و قبلا سفر اربعین را رفته باشد، حتما به یاد اربعین خواهد افتاد. آنهایی هم که در مراسم اربعین حضور نداشتند، با این فضا و فرهنگ اربعینی آشنا می‌شوند.» 
 نمایشگاه رؤیای بهشت در باغ هنر که 800مترمربع مساحت دارد، برپا شده است. علاوه بر عکس، این نمایشگاه نمایش فیلم، مستند و ویدئو را هم دارد. سیداحسان باقری، طراح و مدیر هنری رؤیای بهشت درباره این نمایشگاه به همشهری گفت: «نمایشگاه عکس و چیدمان رؤیای بهشت معمولا در ایران کمتر برپا می‌شود. محور اصلی هنری نمایشگاه عکس‌ها هستند، اما تلاش شده از حجم، نور، موسیقی و هر آنچه می‌تواند به کمک عکس‌ها بیاید و حال و هوای بهتری را به مخاطب منتقل کند، استفاده شود.» 120عکاس از ایران، عراق، بلژیک و استرالیا آثار خود را در این نمایشگاه ارائه داده‌اند. بازدید از این نمایشگاه از امروز 4مهرماه تا 15مهرماه هر روز از ساعت 15تا 21برای عموم آزاد است. 



   ویژه‌برنامه‌های فرهنگی به مناسبت اربعین حسینی
   سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران ۱۰۹عنوان برنامه با ۳۳۰اجرا را با رویکرد محتوایی تعظیم و ترویج آیین پیاده‌روی اربعین حسینی برگزار می‌کند.
   پویش «آقا من جا ماندم» از دیگر برنامه‌های ویژه اربعین است که در این پویش از عموم مردم و افراد معروف دعوت می‌شود تا حرف دلشان را از طریق فضای مجازی و سایت شهرداری به امام حسین(ع) بزنند.
    در پویش «سلفی من و دوست اربعینی‌ام» از افرادی که توفیق حضور در پیاده‌روی اربعین عراق یا مراسم جاماندگان اربعین را داشتند، دعوت می‌شود تا عکس سلفی خود با دوست اربعینی‌شان را در فضای مجازی و با هشتگ پویش منتشر کنند، در پایان به تصاویر برگزیده توسط هیأت داوران جوایزی اهدا می‌شود.
   برنامه «سوگواره ملی عکس آیینی اربعین ۱۴۰۰» هم در دو بخش تک‌عکس و مجموعه عکس از آیین‌های عزاداری مردم ایران در اربعین برگزار می‌شود. آیین اختتامیه این مراسم نهم ربیع‌الاول و با اهدای جوایز به آثار برگزیده برگزار می‌شود.
   در ایام اربعین حسینی مناطق ۲۲گانه و فرهنگسراهای خاص با شناسایی و مشارکت گروه‌های مردمی و جهادی تحت عنوان «عشاق‌الحسین» فعالیت‌هایی را برای کمک به نیازمندان انجام می‌دهند.
    در قالب برنامه «حب‌الحسین(ع) یجمعنا» نیز از ۴۶ عنوان برنامه فعالیت‌های کانون‌های مردمی شهر تهران برای اجرای فعالیت‌های مجازی و میدانی با موضوع اربعین حمایت می‌شود.



پخش زنده مراسم اربعین حسینی از نمایشگرهای متروی تهران
معاون امور فرهنگی و اجتماعی شرکت بهره‌برداری متروی تهران از پخش زنده مراسم راهپیمایی جاماندگان اربعین و آیین سنتی دمام‌زنی از نمایشگرهای ایستگاه‌های مترو خبر داد.
به گزارش همشهری، همزمان با فرارسیدن اربعین حسینی و با هدف ترویج فرهنگ اربعین و ارتقای سطح آگاهی و افزایش شناخت شهروندان ویژه‌برنامه‌های فرهنگی در ایستگاه‌های مترو اجرا می‌شود. به‌گفته سیدمجتبی تقوی‌نژاد، نمایشگاه عکس بوی پیراهن حسین، مسیر جاوید و روایت جنون، راه‌اندازی پایگاه مشاوره مذهبی نور هدایت و مشاوره خانواده شعور حسینی، مسابقه کتابخوانی مشی خورشید و... اهم برنامه‌های پیش‌بینی‌شده هستند که در ایستگاه‌های پر‌تردد مانند امام خمینی(ره)، مصلی، ولیعصر و میرداماد اجرا می‌شوند. همچنین با توجه به اهمیت نشر و ترویج پیام نهضت حسینی در جامعه مسابقه‌ای در 5 رشته کتابخوانی، نقاشی، پویش شعرخوانی و دکلمه شعر، معرفی کتاب و داستانک‌نویسی در 2 بخش کودک و نوجوان و بزرگسالان برگزار می‌شود که به‌گفته تقوی‌نژاد، علاقه‌مندان می‌توانند تا 15مهر‌ماه در سامانه مسابقات الکترونیک کتابخوانی به نشانی www.samakpl.ir  ثبت‌نام و آثار خود را ارسال کنند.

اجرای برنامه‌های فرهنگی در موکب‌های سیار شهربان
در راستای تحقق شعار «تهران، کلانشهر الگوی جهان اسلام» شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران نیز اقدام به برپایی موکب سیار کرده است. مدیرعامل شهربان تهران با بیان اینکه سبک زندگی سیدالشهدا(ع) زیباترین و الهی‌ترین سبک زندگی جهادی است، گفت: «اجرای ویژه برنامه‌های فرهنگی برای پاسداشت مکتب امام حسین(ع) و گرامیداشت دفاع‌مقدس، با هدف تبیین آرمان‌های این مکتب الهی و جهان‌بینی زندگی جهادی یک ضرورت است.» سیدامیر فتاحیان تأکید کرد که در نقاط پرتردد پایتخت موکب‌هایی با هدف اجرای ‌برنامه‌های فرهنگی و توزیع بسته‌های سلامتِ ضدکرونایی، برپا شده است.