مرزهای عراق بسته است

 حمیده پازوکی- خبرنگار

  همین 2هفته قبل بود که اعلام شد امسال امکان برگزاری آیین پیاده‌روی تا رسیدن به کربلای معلی وجود ندارد و با تفاهم صورت‌گرفته میان ۲کشور ایران و عراق و تصمیم ستاد مرکزی اربعین، مرزهای زمینی برای زائران عتبات عالیات بسته است.
سفر زائران در روزهای منتهی به اربعین حسینی آن هم با پای پیاده به‌سوی کربلا سنتی است که سال‌هاست اجرا می‎شود و هر سال بیش از ۲۰میلیون نفر در این راهپیمایی حضور می‌یافتند. با این حال به‌دلیل شیوع کرونا این شرایط تغییر کرد. سال گذشته بنابر اعلام آستان حرم حضرت عباس(ع) در عراق، بیش از ۱۴میلیون و ۵۰۰هزار نفر در مراسم پیاده‌روی اربعین در شهر کربلا شرکت کردند و رسانه‌های عراقی گزارش داده‌ بودند که این مراسم با حفظ تدابیر بهداشتی اجرا شده است. این آمار در شرایطی بود که دولت مرکزی عراق برای پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا، مراسم پیاده‌روی اربعین را به زائران داخل کشور خود محدود و ایران هم اعلام کرده بود که در مراسم اربعین حضور نخواهد داشت و مرزهای زمینی و هوایی را مسدود می‌کند. امسال اما حضور زائران ایرانی در مراسم اربعین قرار بود به‌صورت محدود و فقط با سفر هوایی امکان‌پذیر باشد، اما در 2روز گذشته هزاران نفر با مراجعه به مرزهای مهران و شلمچه و ایجاد ازدحام در این 2شهر تقاضای سفر زمینی به عراق را داشتند؛ سفری که بارها اعلام شد امکان وقوع ندارد مگر آنکه توافق جدیدی میان ایران و عراق اتفاق افتد.
ستاد مرکزی اربعین سازمان حج‌وزیارت اعلام کرده با توجه به سیاست‌های دولت عراق مرزهای زمینی برای زائران اربعین حسینی همچنان بسته است و امکان بازگشایی مرزها به هیچ وجه وجود ندارد. وزیر کشور هم جمعه 2مهر که همراه رئیس‌جمهوری به ایلام سفر کرده بود، اعلام کرد مرز زمینی فقط درصورت موافقت طرف عراقی بازگشایی می‌شود. به‌گفته احمد وحیدی، رایزنی ها توسط فرمانده مرزبانی و فرمانداری با طرف عراقی ادامه دارد و درصورت موافقت طرف عراقی مرز زمینی بازگشایی می‌شود.

مرز شلمچه بسته است
حضور انبوهی از زائران در پایانه مرزی شلمچه در روزهای گذشته موجب شلوغی، ازدحام و سرگردانی خود زائران شده بود. این در حالی بود که پیش از این ولی‌الله حیاتی، معاون امنیتی و انتظامی استانداری خوزستان از مردم درخواست کرده بود از مراجعه به 2پایانه مرزی شلمچه و چذابه در خوزستان خودداری کنند، زیرا هیچ موکبی در مرزها یا مسیر منتهی به مرزها مستقر نشده است و خدماتی ارائه نمی‌شود، زائران در شلمچه بدون خدمات رفاهی و جایی برای ماندن سرگردان می‌مانند. حضور زائران در پایانه مرزی، انتشار فیلم‌های متعدد از این حضور و انعکاس اخباری که از بازگشایی مرز خبر می‌داد موجب شد فرماندار خرمشهر با اعلام تکذیبیه‌ای رسما اعلام کند به زائران اجازه تردد داده نخواهد شد.
محمد حیدری در این‌باره به همشهری می‌گوید: همچنان مرزهای زمینی ازجمله شلمچه مسدود هستند و به مسافران و زائران اربعین اجازه تردد داده نمی‌شود.
وی با بیان اینکه هرگونه خبر بازگشایی مرز شلمچه به روی زائران تکذیب می‌شود، می‎افزاید: تا‌کنون هم وزارت کشور و هم ستاد مرکزی اربعین هیچ ابلاغیه‌ای برای خروج از مرز اعلام نکرده و خروج از مرزهای زمینی به‌سوی عراق غیرقانونی است.
فرماندار خرمشهر با اشاره به اینکه نیروهای مرزبانی و انتظامی با قدرت در حال کنترل مرز شلمچه هستند، می گوید: با اینکه از روزهای قبل مبادی ورودی به شلمچه بسته شده است اما اخبار نادرست منتشر شده در فضای مجازی موجب شده صدها خودرو و هزاران زائر به سمت شلمچه حرکت کنند و در اینجا منتظر بمانند.

شرایط ممکن است تغییر کند
مهران گرچه به اندازه شلمچه شلوغ نیست اما به‌دلیل سابقه برگزاری راهپیمایی اربعین از این پایانه مرزی استان ایلام، امسال هم بسیاری از زائران به این شهر آمدند تا بلکه راهی برای عبور از مرز پیدا کنند.
مدیر پایانه مرزی مهران در استان ایلام به همشهری می‌گوید: از جمعه 2مهر پایانه مملو از زائرانی شد که قصد داشتند از مرز عبور کنند. حدود 2700نفر زائر در پایانه مهران حضور پیدا کرده‌اند و با وجود اطلاع‌رسانی‎های انجام شده می‎خواهند وارد عراق شوند.
مجتبی سلیمانی با بیان اینکه کسانی که ویزای هوایی دارند درصورت موافقت طرف عراقی می‎توانند از مرز رد شوند، گفت: پس از اعلام بسته بودن مرز، گروهی از زائران پایانه را ترک کرده‌اند و درصورت موافقت عراق و طی مراحل قانونی گروه دیگری که ویزا دارند، می‌توانند به عراق بروند. با این حال باید توجه داشته باشیم که هیچ فردی بدون ویزای معتبر نمی‎تواند وارد عراق شود و داشتن پاسپورت به تنهایی کافی نیست.
وی با بیان اینکه شرایط هر لحظه ممکن است تغییر کند و مرز باز شده یا به‌طور کلی بسته شود، ادامه می‎دهد: هم‌اکنون مرز بسته است و انتقال مسافر انجام نمی‌شود. ما تعیین‌کننده این شرایط نیستیم و طرف عراقی باید تصمیم بگیرد. به همین دلیل از مردم می‌خواهیم به سمت مهران نیایند، زیرا همین حالا هم زائرانی که آمده‌اند با مشکلات بسیاری مواجه شده‌اند.
مدیر پایانه مرزی مهران اضافه می‌کند: طبق اعلام ستاد مرکزی اربعین به‌دلیل سابقه مهران در انجام پیاده‌روی اربعین بازگشت زمینی برای مسافران امسال هم از مرز مهران انجام می‌‎شود. از سوی دیگر این مسیر کوتاه‎تر و امن‌تر است و زائران با خیال آسوده‌تری می‌توانند برای بازگشت به کشور از آن استفاده کنند.

مهران آماده پذیرایی از زائران نبود
حضور زائران در مهران نه فقط مسئولان این شهر که خود آنان را هم به دردسر انداخته است، زیرا امکانات موجود در این شهر مرزی برای همه این زائران کافی نیست.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی مهران به همشهری می‌گوید: به‌دلیل ممنوعیت عبور از مرزها و برگزارنشدن راهپیمایی اربعین، هیچ گونه امکانات پذیرایی از زائران در شهر پیش‌بینی‎نشده و این موضوع موجب ازدحام زائران در پایانه مرزی شده است.
محمد صدارت با اشاره به این موضوع که قرار بود مرز زمینی بسته باشد اما رفت‌وآمدهای قانونی ممنوع نشده است، ادامه می‎دهد: کسانی که برای سفر به عراق موافقت‎نامه دارند، اهل عراق هستند یا اقامت عراق دارند می‌توانند از مرز عبور کرده و وارد این کشور شوند. زائران این رفت‌وآمدها را می‎بینند اما به‌دلیل آگاهی نداشتن فکر می‎کنند خودشان هم امکان سفر خواهند داشت.
وی ادامه می‌دهد: درست است که زائران به اعلامیه‌ها توجه نکرده و در مرز حاضر شده‌‎اند اما بخشی از مشکلات اکنون در مرز مهران به دقیق نبودن اطلاع‎رسانی بازمی‌گردد.

 باوجود اینکه اخبار مدام تأیید و تکذیب می‎شود، اما آنگونه که مسئولان مرزهای جنوب غرب کشور می‌گویند امکان تغییر شرایط وجود دارد زیرا طرف عراقی ممکن است نظر خود را تغییر داده و ورود زائران را آزاد کند.  از سوی دیگر شهروندان خرمشهری حاضر در مرز شلمچه از باز بودن مرزها گزارش می‎دهند. خرمشهر شلوغ و خیابان‌ها پرترافیک گزارش می‌شود و تاکسی‌ها از جاده‌های خاکی و میانبر مسافران را به مرز می‌برند و حتی گروهی نیز پیاده به سمت مرز رفته‌اند. در فضای مجازی هم مدام خبر از عبور زائران از مرز داده می‌شود و همین، شرایط را بغرنج و زائران را سرگردان کرده است.

مکث
بازگشت زائران به ایران
به‌گفته محمد سلیمانی، مدیر پایانه مرزی مهران بازگشت از عراق برای زائران به شکل زمینی فقط از مرز مهران ممکن است، اما سفر از مهران به دیگر شهرها برای زائران هزینه بسیار در پی دارد، زیرا کرایه‌های اعلام شده برای سفر از مهران به دیگر شهرها با خودروهای سواری اصلا ارزان نیست. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای بازگشت زمینی زائران ایرانی به کشور از مرز مهران، نرخ کرایه سواری‌های پلاک عمومی بین‌شهری از این پایانه‌مرزی تا ۱۰مقصد مختلف اعلام شده است و این نرخ از روز اربعین تا زمانی که زائران به کشور بازگردند، اعمال خواهد شد. البته به‌گفته بابک طالبی، معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور براساس توافق صورت گرفته بین سازمان راهداری و انجمن‌های صنفی با توجه به یکسر خالی بودن این خودروها که باید تا مرز مهران بروند، نرخ کرایه آنها 2برابر محاسبه خواهد شد.