اما و اگرهایی برای یک بازگشایی بزرگ
نفیسه مجیدی‌زاده
بالأخره مهر از راه رسید. مهرماه باید آغازی برای بازگشایی مدرسه‌ها باشد و البته مثل همیشه اما و اگرهایی در این‌روزها در کار است! آن‌طور که قول داده‌اند از هفته‌ی اول مهر واکسیناسیون دانش‌آموزان ۱۲ تا ۱۷ سال آغاز می‌شود و بعد از اتمام واکسیناسیون، باید شرایط لازم برای بازگشایی مدرسه‌ها به‌صورت حضوری در آبان یا آذرماه فراهم شود.
بیست و سوم شهریورماه، «بهرام عین‌اللهی»، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اینستاگرام خود نوشت:«در دو هفته‌ی آینده، واکسیناسیون دانش‌آموزان را آغاز می‌کنیم تا بعد از انجام واکسیناسیون، شاهد بازگشایی مدرسه‌ها نیز باشیم.»
برای واکسیناسیون دانش‌آموزان، ۱۳ میلیون دز واکسن نیاز است که کارهای مقدماتی آن انجام شده است.»
وزیر بهداشت هم‌چنین در حاشیه‌ی نشست مشترک هیئت‌رییسه‌ی دانشگاه علوم پزشکی قزوین و اعضای ستاد استانی مقابله با کرونا گفت: «البته زمان بازگشایی مدرسه‌ها به وزارت آموزش و پرورش برمی‌گردد و فعلاً کار واکسیناسیون با ماست که برای معلمان انجام شده و والدین و دانش‌آموزان را هم در برنامه داریم.»
طبق آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی، واکسن‌های «فایزر» و «بیون‌تک»، واکسن‌های مناسبی برای گروه‌های سنی بالای ۱۲سال هستند. سؤال این‌جاست که آیا تهیه‌ی این واکسن‌ها مقدور است؟ گروه‌های ۱۲ تا ۱۷سال، گروه‌های پرخطر در مقابل بیماری کووید۱۹ به شمار می‌روند و نسبت به گروه‌های دیگر سنی در میان دانش‌آموزان در اولویت تزریق واکسن هستند. تاکنون در فرانسه، اسپانیا، امریکا، آلمان و ایتالیا بخشی از نوجوانان گروه سنی بالای ۱۲سال واکسینه شده‌اند. برخی کارشناسان گفته‌اند که استفاده‌ی یک دز واکسن سینوفارم هم می‌تواند مفید باشد.
بازی پرخطر کرونا
اما کرونا بازی خطرناکی دارد که قابل پیش‌بینی نیست. سویه‌های جدیدی دارد و رنگ‌بندی شهرها مدام تغییر می‌کند. بنابراین هیچ‌وقت اخبار قطعی و دقیقی درباره‌ی بازگشایی مدرسه‌ها و ادامه‌ی آموزش‌ها به‌صورت حضوری اعلام نشده است.
در آخرین گزارش‌های اعلام شده از سوی آموزش و پرورش، سال تحصیلی جدید از سوم مهرماه در اغلب شهرها به‌صورت غیرحضوری آغاز خواهد شد. آن‌چه از اخبار متعدد و بخش‌نامه‌های آموزش و پرورش می‌توان دریافت، این است که پس از واکسیناسیون دانش‌آموزان و اطمینان از سلامت آن‌ها، در صورت مساعدبودن شرایط کشور، بازگشایی مدرسه‌ها از آبان‌ماه آغاز می‌شود و حضور دانش‌آموزان و آموزش به روش‌های ترکیبی حضوری و غیرحضوری خواهد بود. البته روش‌های آموزشی پیشنهادی برای سال تحصیلی ۰۱-۱۴۰۰ با توجه به وضعیت و شرایط هراستان متفاوت خواهد بود. درواقع این بازگشایی به‌معنای واقعی و شبیه سال‌های قبل از کرونا نخواهد بود! خبری از آن شلوغی‌ها و زنگ‌های تفریح پرهیاهو نخواهد بود و فقط اگر شرایط مناسب فراهم شود، ساعت‌هایی محدود از روز، گروه‌های محدودی از دانش‌آموزان در مدرسه حضور خواهند داشت.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت آموزش و پرورش، دستورالعمل‌هایی برای رعایت شیوه‌ی فاصله‌گذاری و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مدیریت فضای بهداشتی مدرسه‌ها به ستاد کرونا ارائه داده‌اند که مهم‌ترین اقدامات آن عبارتند از: گسترش فضای برگزاری کلاس‌های درس، پراکنده‌سازی ساعات برگزاری کلاس‌ها برای کاهش تراکم دانش‌آموزان، هم‌چنین تأمین و توزیع اقلام بهداشتی نظیر ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی‌کننده در مدرسه‌ها.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی به بخشی از این برنامه‌ریزی‌ها برای رعایت فاصله‌گذاری و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و هم‌چنین هماهنگی‌های آموزشی اشاره می‌کند؛ به‌طور مثال گروه‌بندی مخاطبان که بر این اساس باید تعداد دانش‌آموزان و معلمانی که با هم در یک زمان و مکان، در تماس چهره به چهره هستند تا حد امکان به حداقل ممکن برسد. برای تحقق این امر، باید دانش آموزان به نحوی گروه‌بندی شوند که فاصله‌ی اجتماعی مورد تأکید در دستورالعمل‌های بهداشتی رعایت شود.
هم‌چنین دانش‌آموزانی که در یک روز در کلاس نیستند، باید به‌نحوی مدیریت شوند که مشغول به انجام کارهای مرتبط با برنامه‌ی درسی خود باشند. معلمان باید برنامه‌هایی را تهیه کنند که بتوانند از طریق آن متناسب با حضور دانش‌آموزان در کلاس و در فضای مجازی، فعالیت‌های یادگیری آن‌ها را پوشش دهند.
ماسک‌ها را برنداریم
با وجود همه‌ی تلاش‌ها برای تأمین واکسن یا برنامه‌ریزی برای گروه‌بندی حضوری دانش‌آموزان، در بازگشایی مدرسه‌ها، هم‌چنان استفاده از ماسک حرف اول را می‌زند.
به گفته‌ی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: «هم‌اکنون نه‌تنها مردم کشور ما، بلکه تمامی مردم دنیا منتظر هستند که ماسک را بردارند، ولی تا وقتی که ویروس کرونا در دنیا فعالیت دارد و دچار جهش می‌شود، باید از ماسک استفاده شود. کشورهایی که واکسن زده و ماسک را برداشته‌اند، دوباره دچار مشکل شده‌اند و میزان مرگ و میر آن‌ها بالا رفته است. بنابراین باید هم واکسن بزنیم و هم ماسک‌ها را نگهداریم تا مرگ و میر کم شود.»
به گزارش خبرگزاری ایسنا، تخمین زده می‌شود برای حضور دو روز در هفته‌ی دانش‌آموزان در مدرسه‌ها، یک میلیارد ماسک برای دانش‌آموزان نیاز هست، بنابراین لازم است دولت یا وزارت آموزش و پرورش، بودجه‌ای برای تهیه‌ی ماسک، مواد ضدعفونی‌کننده و هم‌چنین ارتقای امکانات بهداشتی مدرسه‌ها، به‌خصوص در مناطق محروم کشور اختصاص دهد.
