5 هکتار از پارک ملی بوجاق هم سوخت

سیدمحمد فخار- خبر‌نگار

آتشی که در روزهای  اخیر به جان پارک ملی بوجاق در استان گیلان افتاد، 8هکتار از درختان و پوشش گیاهی پارک را درگیر آتش کرد. برآوردها نشان می‌دهد 5هکتار از این منطقه به‌طور کامل در آتش سوخته است.
مدیرکل مدیریت بحران گیلان در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها با اشاره به وقوع حریق‌ها در سطح منطقه بوجاق کیاشهر گفت: از ساعت11 روز جمعه چند حریق همزمان در منطقه آغاز شد، اما نیروهای یگان حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی شهرستان آستانه‌اشرفیه با همکاری آتش‌نشانی و هلال‌احمر اقدام به اطفای کامل حریق تا ساعت۱۷ کردند.
 امیر مرادی از شعله‌ور شدن مجدد حریق در منطقه بوجاق از عصر روز جمعه خبر داد و یادآور شد: متأسفانه وسعت آتش‌سوزی در این مرحله بسیار زیاد بود و فرماندار آستانه‌اشرفیه اعلام کرد که وضعیت حریق از کنترل شهرستان خارج شده است. مدیرکل مدیریت بحران گیلان با بیان اینکه استاندار خواستار ورود نیروهای حفاظتی و آتش‌نشانی شهرستان‌های همجوار جهت اطفای حریق پارک ملی بوجاق شد، تصریح کرد: با هماهنگی ستاد مدیریت بحران استان تمام عوامل امدادی و حفاظتی محیط‌زیست و منابع طبیعی استان در شهرستان‌ها و شهرداری‌های اطراف منطقه بوجاق ازجمله لاهیجان و منطقه آزاد انزلی را وارد عمل کردیم.
 آتش‌نشانان رشت نیز آماده‌باش بودند که درصورت افزایش حریق اقدام به اطفا کنند. مرادی با اشاره به ورود عوامل مردمی و بسیجی و دهیاران جهت اطفای حریق، خاطرنشان کرد: با آتش‌برهایی که اطراف منطقه ایجاد کردیم موفق به مهار آتش تا ساعت ۲۳ روز گذشته شدیم.
وی وسعت حریق رخ داده در پارک ملی بوجاق را 8هکتار دانست و ادامه داد: هم‌اکنون آتش‌سوزی کاملا مهار شده و 5هکتار کاملا سوخته است، اما با حضور به‌موقع نیروهای امدادی و آتش‌نشان از سرایت حریق به جنگل‌های منطقه جلوگیری شد و فقط مراتع و نیزارهای منطقه خسارت دید.
مدیرکل مدیریت بحران گیلان، عوامل دخیل در این حادثه را انسانی دانست که با نیات سوء دست به چنین اقدامی زدند و گفت: معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری گیلان نیز در منطقه حضور داشت و پیگیر موضوع است.

مشخصات بوجاق
پارک ملی بوجاق واقع در منطقه حفاظت‌ شده بندر کیاشهر شهرستان آستانه‌اشرفیه استان گیلان قرار گرفته است. این منطقه نخستین پارک ملی خشکی - دریایی ثبت‌شده در ایران است که ۳۲۶۰هکتار وسعت دارد. از این مقدار حدود ۱۶۰۰هکتار آن محوطه دریایی، حدود ۱۶۰هکتار محوطه تالابی و بقیه آن محوطه خشکی شامل زمین‌های ساحلی، جلگه‌ای و علفزار است. این منطقه در شمال به دریای خزر و از جنوب به بندر کیاشهر، از غرب به رودخانه اوشمک و شهر زیباکنار و از شرق به روستای امیرکیاسر می‌رسد و از شمال تا عمق ۶متری دریای خزر در منطقه کیاشهر ادامه پیدا می‌کند.
پارک ملی بوجاق شامل 3تالاب کیاشهر در شرق، بوجاق در غرب و ۲۲بهمن در مرکز همراه دلتای سفیدرود، جلگه‌ها و علفزارهای غرب دلتای سفیدرود و زمین‌ها و آب‌های ساحلی دریای خزر تشکیل می‌شود. این منطقه از سال۸۱ به‌عنوان پارک ملی ثبت شد. البته تالاب کیاشهر از سال۵۴ به‌عنوان تالاب بین‌المللی تعیین و براساس کنوانسیون رامسر مورد حفاظت قرار گرفت.

احتمال ارتباط متخلفان و آتش
یک روز پیش از آغاز آتش در پارک ملی بوجاق، برخی از متخلفان محیط‌زیست گیلان به مراجع قضایی معرفی شده بودند.
 آنگونه که ساسان اکبری‌پور، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست گیلان اعلام کرده بود، از ابتدای سال‌جاری تعداد این متخلفان در استان به 89نفر رسیده است که در زمینه‌های متعدد ارتکاب جرم ازجمله شکار غیرمجاز، برداشت غیرمجاز شن و ماسه و تصرف و تخریب اراضی ملی دستگیر شدند. از سویی طی ۱۰روز اخیر ۲۶قبضه انواع سلاح شکاری از متخلفان به‌دست آمده که مربوط به شکار غیرمجاز پرندگان بوده است. پارک ملی بوجاق زیستگاه بزرگ‌ترین کلنی‌های پرندگان است و ازاین‌رو، دستگیری متخلفان می‌تواند احتمال ارتباط آنها با آتش را قوی‌تر کند.
یگان حفاظت محیط‌زیست گیلان اعلام کرده که فصل مهاجرت پرندگان به تالاب‌های گیلان آغاز شده، اما شکار پرندگان مهاجر، زمستان‌گذران و دیگر گونه‌ها در مناطقی ازجمله پارک ملی بوجاق که منطقه حفاظت‌شده است، همچنان ممنوع است و درصورت بروز تخلف، مجوز شکار سال‌جاری برای متخلفان صادر نخواهد شد.

 خطر برای زیست جانوری و گیاهی
براساس تحقیقی که دهه80 در پارک ملی بوجاق انجام شد، درمجموع ۲۳۴گونه پرنده از ۴۹تیره مختلف در آن مشاهده شد که ۱۲گونه آن از جانوران در معرض خطر انقراض بودند. بدین‌ترتیب هر نوع آتش‌سوزی در این پارک حفاظت شده، خطری جدی برای زیست جانوری و گیاهی این پارک ملی محسوب می‌شود. انواع قو، غاز، مرغابی، فلامینگو، آنقوت، چنگر (پرلا)، پرستوی دریایی، بوتیمار، قار، خوتکا، مرغ سقا، گیلانشاه، گیلار، کشیم، لک‌لک، کاکایی، باکلان، حواصیل، درنا، قرقاول، بلدرچین، چاخ‌لق، زنگوله بال، سلیم، خروس کولی، آبچلیک، ابیا، پاشلک، تلیله، جغد، چکاوک، دارکوب، هدهد، سبزه قبا، زنبورخوار، ماهی‌خورک و پرندگان شکاری مانند انواع عقاب، کورکور، سارگپه، سنقر، عقاب دریایی، هما، قرقی، طرلان، پیغو، ترمتای، دلیجه، لیل، بالابان، لاچین و بحری، سسک، پپت، زرده‌پره، توکا، قمری، چرخ ریسک، مگس‌گیر، دم جنبانک، سنگ چشم، بلبل، سینه سرخ، کوکو و چلچله ازجمله پرندگان بوجاق هستند. البته تعداد پرندگان بومی ساکن این پارک، فقط ۲۰گونه است و بقیه از پرندگان مهاجر و عبوری هستند که بیشتر آنها فصل زمستان را در منطقه می‌گذرانند و سپس به زادگاه‌های خود بازمی‌گردند. شناگر بلوطی پرنده نادری است که تاکنون فقط ۲بار در ایران دیده شده که یک‌بار در بوجاق و بار دیگر در جنوب کشور بوده‌ است. پرندگان نادر دیگری عروس غاز، فالاروپ، غاز پازرد، و غاز پیشانی‌سفید کوچک هم در این منطقه دیده شده‌اند. همچنین حضور پرندگانی مثل طرقه کوهی و چکچک ابلق که معمولا در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند تعجب کارشناسان را برانگیخته است. بیش از ۵۰گونه از آبزیان مختلف هم در منطقه شناسایی شده که ماهی سفید، کپور، اردک ماهی، کلمه، ماهی کاراس، لای‌ماهی، سیم‌پرک و سرخ‌باله ازجمله آنها هستند. همچنین فک خزری، تنها پستاندار دریای خزر هم در این منطقه دیده می‌شود.
تعداد گونه‌های گیاهی شناسایی شده در این منطقه هم ۲۴۸گونه است.