۴ سال بدون نخبه نامیرا

 شاید سال‌ها پیش از میان جمعیت دانشجو و جوان کشور خیلی‌ها با نام مریم میرزاخانی به‌صورت جدی آشنا نبودند. به گزارش همشهری، از ۲۳‌تیر ۱۳۹۶ و درگذشت این نخبه آرام او به اسطوره‌ای میان جوانان تبدیل شد و حالا به‌ویژه در میان زنان این سرزمین او تجلی دانش و تلاش بی‌حاشیه به‌حساب می‌آید. آن قدر بی‌حاشیه که تمام وجودش معطوف به هدف و تحقیقاتش بود.
تاریخ معاصر علم ایران را نمی‌شود بدون نام مریم میرزاخانی بازخوانی کرد. مریم میرزاخانی که او را با بزرگ‌ترین ریاضی‌دانان دنیا مانند «امی نوتر» مقایسه می‌کنند آن قدر آرام و بی‌حاشیه بود که شاید خیلی از ایرانی‌ها او را تنها پس از مرگش پس از ۴سال نبرد با سرطان شناختند.
مریم میرزاخانی نخستین زن و نخستین ایرانی است که موفق به کسب جایزه «فیلدز» شده بود. از این جایزه به‌عنوان عالی‌ترین نشان در علم ریاضیات یا نوبل ریاضیات یاد می‌شود. برای زنان دنیا، میرزاخانی یک الگو بود که موفقیت را در یک رشته مردسالار از آن خود کرده بود.
برنده شدن مدال فیلدز توسط مریم یک دستاورد منحصربه فرد است نه فقط برای اینکه او نخستین زنی بود که بدان دست یافت بلکه ازآن جهت که او یک ایرانی است و این تصور غلط که زنان ایرانی تحصیل نمی‌کنند درهم شکسته شد. به دست آوردن این جایزه، بانوی نخبه را تا حدی از شهرت رساند که می‌توانست برای او موقعیت‌های ممتاز غیرعلمی نیز به ارمغان بیاورد اما همدوره‌ای‌هایش و کسانی که او را از
نزدیک می‌شناختند، می‌گویند او حتی بعد از دریافت جایزه «فیلدز» (مشهور به نوبل ریاضیات جهان) از گوشه‌ای بیرون رفت تا در دسترس خبرنگاران نباشد؛ به جایش به محل کارش برگشت و به حل کردن مسائلی پرداخت که ذهن عادی بشر را سال‌ها درگیر کرده بود.
او حتی پس از مرگش هم همچنان اثرات جدی در دنیای ما به‌جا گذاشت؛ چه در جهان دانش، چه حقوق و قانون یا حتی در شرایط زنان جهان. ماجرای تابعیت فرزندانی که از مادران ایرانی به دنیا می‌آیند، بعد از مرگ مریم و سر زبان افتادن شرایط مشابه آناهیتا، دخترش در ایران مطرح شد و در نهایت به تصویب رسید.