تردد اتوبوس سازمان‌ها و نهادها در جاده‌ها ممنوع شد

وزارت راه و شهرسازی در واکنش به دو حادثه دردناک برای اتوبوس‌های حامل خبرنگاران در استان آذربایجان غربی ‌ سرباز معلمان در استان یزد، تردد در محورهای برون‌شهری را منحصر به داشتن پروانه فعالیت مجاز از سازمان راهداری دانسته و تردد اتوبوس‌های متعلق به سازمان‌ها و نهادها در این محورها را ممنوع کرده است.
به گزارش همشهری، وزیر راه و شهرسازی در بخشنامه‌ای که هفته گذشته به‌صورت آنی به وزارتخانه‌ها، استانداران، سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهادهای نظامی و انتظامی ابلاغ شده، تأکید کرده است: در محورهای برون‌شهری فقط تردد اتوبوس‌های دارای پروانه فعالیت مجاز از سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بلامانع است.
در بخشنامه‌ای که وزارت راه و شهرسازی روز 14تیرماه1400 به وزارتخانه‌ها، استانداران، سازمان‌ها، ‌ارگان‌ها و نهادهای نظامی و انتظامی ارسال کرده، آمده است: «به‌دنبال واژگونی اتوبوس حامل خبرنگاران در تاریخ 2تیرماه در محور روستایی بیگم قلعه شهرستان پیرانشهر در استان آذربایجان غربی با توجه به اینکه اتوبوس موردنظر بدون رعایت مقررات مربوطه به حمل‌ونقل جاده‌ای مسافر عمومی (بدون صورت‌وضعیت و به‌صورت غیرمجاز) ازجمله موارد زیر اقدام به جابه‌جایی مسافر در شبکه جاده‌ای برون‌شهری کرده است، ابلاغیه‌ای اعلام می‌شود.»
در این بخشنامه به ماده4 آیین‌نامه اجرایی سهم بهینه بخش‌های دولتی و غیردولتی در فعالیت‌های راه و راه‌آهن اشاره شده است که می‌گوید: هرگونه فعالیت در زمینه حمل‌ونقل عمومی بار و مسافر توسط دستگاه‌های دولتی، نظامی و انتظامی ممنوع است.
در قسمتی دیگر از این بخشنامه به ماده یک قانون الزام شرکت‌ها و مؤسسات ترابری جاده‌ای به استفاده از صورت‌وضعیت مسافری و بارنامه اشاره شده است که می‌گوید: شرکت‌ها و مؤسساتی که در حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌شهری مسافر یا کالا اعم از داخلی و بین‌المللی فعالیت می‌کنند موظفند برحسب نوع فعالیت برای هر جابه‌جایی از صورت‌وضعیت مسافری و بارنامه‌های داخلی و بین‌المللی موضوع این قانون استفاده کنند و به‌جای آن مجاز به استفاده از اوراق انحصاری- اختصاصی یا انواع دیگر نیستند. در ادامه این بخشنامه به ماده203 آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی نیز اشاره شده است که می‌گوید:‌ حمل مسافر با وسیله نقلیه‌ای که دارای پلاک شخصی است و بیشتر مجوز لازم برای جابه‌جایی مسافر از وزارت راه و شهرسازی یا شهرداری دریافت نکرده باشند ممنوع است، مگر در شرایط اضطراری و با اجازه پلیس‌راه یا راهنمایی و رانندگی. در قسمت پایانی این بخشنامه تأکید شده است: به‌منظور انتظام بیشتر و پیشگیری از بروز هرگونه حوادث مشابه بنا بر مصوبه نشست 118کمیسیون ایمنی راه‌های کشور مورخ 5تیرماه1400و بخشنامه تاریخ 7اسفند96 ابلاغ می‌شود که «در محورهای برون‌شهری صرفاً تردد اتوبوس‌های دارای پروانه فعالیت مجاز از سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بلامانع است ضمناً تردد اتوبوس‌های تحت مالکیت وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، ارگان‌ها، دانشگاه‌ها، بخش‌های خصوصی و نهادهای نظامی و انتظامی به‌منظور جابه‌جایی مسافر و کارکنان خود و خانواده آنها در مسیرهای بین‌شهری ممنوع است». نکته قابل‌توجه اینکه در این بخشنامه اعلام شده است که «ابلاغیه مذکور شامل اتوبوس‌های استیجاری در اختیار سازمان‌ها، ارگان‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای نظامی و انتظامی نیز می‌شود».

معاینه فنی سختگیرانه
نقص فنی خودرو به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز تصادف برای ناوگان حمل‌ونقل عمومی معرفی می‌شود و این عامل در دو تصادف اخیر برای اتوبوس خبرنگاران و سرباز معلمان نیز دخیل بود. حتی برخی رانندگان از باز بودن مسیرهای غیرقانونی برای دریافت معاینه فنی خبر می‌دهند اما مدیرکل دفتر آمار، ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای از بسته شدن همه راه‌های دریافت گواهی معاینه فنی صوری و بدون انجام تست‌های مربوطه خبر می‌دهد. فرهاد صالحیان به مهر می‌گوید: بسیاری از آیتم‌ها و شاخص‌ها در مراکز معاینه فنی به‌صورت کاملاً اتوماتیک، ماشینی و مکانیکی انجام می‌شود و مرکز مربوطه، دخل و تصرفی در اندازه‌گیری‌ها ندارد و نمی‌تواند تخلف کند؛ چون همه بررسی‌ها، رمزنگاری شده و عیناً در سیستم مربوطه ثبت می‌شود. به‌گفته او، بررسی‌های حساس مانند آزمایش نیروی ترمز چرخ‌ها، اندازه‌گیری وزن دینامیکی و استاتیکی چرخ‌ها، آزمایش شتاب ترمزگیری پایه محورهای خودرو، آزمایش عدم‌توازن نیروی ترمز محورها، آزمایش شتاب ترمزدستی، آزمایش لغزش جانبی چرخ‌ها و… به‌صورت کاملاً سیستمی انجام می‌شود و امکان دخل و تصرف مرکز در آنها نیست.