رشد عجیب مصرف برق

آمار‌ها نشان می‌دهد صرف‌نظر از خشکسالی و کاهش تولید برق که منجر به کمبود برق شده است، حجم مصرف برق هم به شکل عجیبی در سال‌جاری افزایش یافته و با یک شیب صعودی غیرمتعارف که به‌نظر نمی‌رسد ناشی از گرمای هوا یا استخراج رمز ارزها باشد مواجه شده است. 
به گزارش همشهری، مقامات مسئول می‌گویند خاموشی‌ها به این دلیل است که تولید برق کاهش پیدا کرده و مصرف هم افزایش یافته است. هرچند سخنان مقامات مسئول غلط نیست اما آمار‌ها این سخنان را به طور کامل تأیید نمی‌کنند و به‌نظر می‌رسد حلقه گمشده‌ای از اطلاعات پشت پرده وجود دارد که مقامات مسئول آنها را فاش نمی‌کنند.
ابهام‌ها و علامت سؤال‌های بزرگ، به شایعات هم دامن زده و منجر به افزایش گمانه‌زنی‌ها در مورد خاموشی‌های اخیر و مشکلات صنعت برق شده است، به‌طوری که ظرف چند روز گذشته شایعاتی در مورد خرابکاری در صنعت برق و حتی حملات سایبری مطرح هم شد حتی گفته شد به‌دلیل خرابکاری سه تن از پرسنل نیروگاهی در سیستم توزیع برق این افراد دستگیر شده‌اند که توسط مقامات رسمی تکذیب شد. اما آمار‌ها اطلاعات تازه می‌دهند که نشان می‌دهد مشکل کمبود برق فراتر از خشکسالی و افزایش مصرف است و احتمالا همین‌ها به ابهام‌ها دامن زده است.

رشد غیرعادی مصرف
آمار‌ها نشان می‌دهد میزان مصرف برق هر سال با وجود افزایش دما بین یک تا 3درصد رشد می‌کند درحالی‌که میزان مصرف برق در سال‌جاری به شکل عجیبی تا 14درصد رشد کرده است. این اطلاعات نشان می‌دهد سالانه به‌طور متوسط بین 500تا1500 مگاوات بر میزان مصرف برق کشور اضافه می‌شود و در بسیاری از سال‌ها به‌طور میانگین فقط 500مگاوات به برق مصرفی کشور اضافه شده است، حتی به‌گفته سخنگوی صنعت برق ایران هر درجه افزایش دمای هوا باعث بالا رفتن ۱۵۰۰‌مگاوات مصرف برق می‌شود، اما در رویدادی عجیب امسال بیش از 8هزار مگاوات به مصرف برق کشور اضافه شده است و این رویداد نمی‌تواند ناشی از استخراج بیت‌کوین یا افزایش دمای هوا و کاهش منابع آبی سد‌ها به‌دلیل خشکسالی باشد. این اطلاعات نشان می‌دهد در سال‌های98و99 به‌طور میانگین در حدود یک درصد به مصرف برق اضافه شده است و تفاوت روز‌های اوج مصرف به‌ترتیب 537و619 مگاوات بوده است.
 بیشترین میزان افزایش مصرف برق در طول چند سال گذشته مربوط به سال1397 بود که مصرف برق در روز‌های اوج 3درصد رشد کرد و برقی که در اوج مصرف در20تیر ماه1397 مصرف شد 1656مگاوات بیشتر از سال1396 بود. این اطلاعات نشان می‌دهد که حجم تقاضای مصرفی برق که اکنون به بیش از 66هزار مگاوات رسیده است هیچ تناسبی با مصرف برق در سال‌های آینده ندارد. به این معنا که حتی اگر گرمای هوا منجر به فعالیت مداوم خنک کننده‌ها هم شده باشد باز هم افزایش مصرف برق تا این حد طبیعی نیست.

علت، خشکسالی و بیت‌کوین نیست
برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد علت افزایش تقاضای برق نمی‌تواند ناشی از استخرج بیت‌کوین یا خشکسالی باشد و احتمالا عوامل دیگری منجر به رشد مصرف برق تا سطح 8هزار مگاوات شده‌اند. برای اینکه متوجه شویم افزایش سطح مصرف برق در سال‌جاری تا چه حد زیاد است باید به این نکته توجه کنیم که این میزان مصرف اضافه، معادل برق مصرفی برخی کشور‌های کوچک جهان است. هم‌اکنون میزان تولید برق در 90کشور جهان کمتر از 8هزار مگاوات است.
نتایج یک بررسی تحقیقی از روند افزایش تقاضای مصرف برق در سال ‌جاری نشان می‌دهد که علت افزایش تقاضای برق ناشی از استخراج بیت‌کوین یا خشکسالی نیست. بهمن اجدری و علیرضا کدیور در این بررسی تحقیقاتی استدلال می‌کنند: مجموع برقی که برای استخراج بیت کوین صرف می‌شود ۱۲۱تراوات ساعت تخمین زده شده است. همچنین گفته شده ۴٫۵درصد از بیت‌کوین دنیا در ایران استخراج می‌شود. این مقدار معادل ۵٫۴ تراوات ساعت مصرف برق است. اگر مصرف برق ایران را با توجه به روند سال‌های گذشته کشور ۲۸۰تراوات ساعت درنظر بگیریم، نتیجه می‌گیریم تقریبا ۲درصد مصرف برق ایران صرف استخراج بیت‌کوین می‌شود.
آنها همچنین استدلال می‌کنند مقایسه میانگین دمای سه ‌ماه اول سال۱۴۰۰ با سال۱۳۹۹ نشان می‌دهد میانگین دما در شهرهای پرجمعیت ایران بیشتر است. نکته قابل توجه ثبت حداکثر دمای بالاتر در سال‌جاری است. به بیان دیگر علاوه بر اینکه میانگین دمای سال‌جاری بالاتر است، رکوردهای جدیدی نیز در حداکثر دما ثبت شده است. اما بررسی میانگین دمای روزانه طیف گسترده‌تری از شهرهای پرجمعیت ایران نشان می‌دهد روند گرما دست‌کم در ۱۰۷روز ابتدای سال‌جاری تغییرات شدیدی نسبت به چند سال گذشته نداشته است.  به‌طور دقیق‌تر، در زاهدان، کرمان و بوشهر میانگین دمای روزانه نسبت به سال۱۳۹۶ کمتر یا بسیار مشابه است. در بقیه سال‌های مورد مقایسه نیز میانگین دما رفتار مشابهی دارد به همین دلیل بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد دمای بالای هوا توضیح کافی برای افزایش مصرف برق نیست و ریشه افزایش تقاضا در مصرف برق را باید در عوامل دیگری جست‌وجو کرد.