در مدار صعود
نرخ تورم چگونه بعد از چند سال آرامش دوباره به قله رسید؟
سبا ثروتی- روزنامهنگار
مرکز آمار ایران بهتازگی از کاهش نرخ تورم نقطهای در اردیبهشت سال 1400 نسبت به ماه مشابه سال گذشته خبر دادهاست. براساس گزارش این مرکز درصد تغییر عدد شاخص قیمت یا همان تورم نقطهای در دومین ماه از سال 1400به 46.9درصد رسیده است و این یعنی خانوارهای ایرانی 46.9درصد بیشتر از اردیبهشت سال گذشته برای خرید کالا و خدمات هزینه کردهاند.
اما از سوی دیگر همین گزارش از افزایش نرخ تورم سالانه یا درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری خبر داده است. آمار مرکز آمار نشان میدهد نرخ تورم سالانه اردیبهشت سالجاری نسبت به ماه قبل افزایشی 2.1درصدی داشته و به رقم 41درصد رسیده است. در ماه پایانی سال 99 هم نرخ تورم نقطهای روندی افزایشی را تجربه کرد و به 48.7درصد رسید، یعنی خانوارهای ایرانی بهصورت متوسط 48.7درصد بیشتر از اسفند سال گذشته برای خرید کالا و خدمات هزینه کردند. مقایسه این نرخ با نرخ تورم نقطهای در ماههای گذشته نشان از بیسابقه بودن آن از تیرماه سال 98 تا پایان سال 99 دارد. دیگر بررسیها حاکی از آن هستند که در اسفندماه 99 نرخ تورم نقطهای در گروه کالاهای خوراکی 66.6درصد و در گروه کالاهای غیرخوراکی 40.5درصد بوده است. به بیانی دیگر نقش گروه کالاهای خوراکی در گرانیهای ماه اسفند بیشتر از کالاهای غیرخوراکی بوده است.
اختلاف نرخ تورم نقطهای در اسفند 99 نسبت به ماه پیش از آن 0.5بود. وضعیت تورم در کشور در سال گذشته نیز در حالت افزایشی قرار داشت؛ براساس آمارهای مرکز آمار تا اسفندماه سال 99 به 36.4درصد رسیده بود. در شرایطی که استان کرمانشاه با 40.1درصد بالاترین نرخ تورم 12ماهه و استان مرکزی با 33.3درصد کمترین نرخ تورم 12ماهه را داشته است.
در دیگر سالهای دهه 90 نرخ تورم سالانه نوسانات زیادی را تجربه کرده است. براساس آمارهای مرکز آمار ایران از سال 91تا 92روند رشد نرخ تورم صعودی بوده و به 32.8درصد رسیده. سپس از سال 93تا 95 رو به کاهش گذاشته است، به شکلی که در سال 95 نرخ تورم سالانه به پایینترین میزان خود یعنی 6.9درصد رسیده. اما بار دیگر از سال 96 به بعد نرخ تورم روندی صعودی بهخود گرفت تا حدی که نرخ نهایی تورم سال 99 با نرخ هدفگذاری شده تورم اختلافی 14.4درصدی داشت. آمارهای بانک مرکزی هم روندی مشابه را از روند نوسانات نرخ تورم نشان میدهند، اگرچه اعداد اعلام شده توسط بانک مرکزی متفاوت از مرکز آمار ایران هستند. براساس گزارشهای بانک مرکزی، نرخ تورم در کشور در سال 90 به 21.5درصد رسیده بود و تا سال 92 که به 34.7درصد رسید، روند افزایشی خود را ادامه داد. از سال 93 نرخ تورم با رقم 16.6روند نزولی خود را آغاز کرد، در سال 95 به پایینترین حد خود یعنی 9درصد رسید و از آن سال به بعد بار دیگر روند صعودی را درپیش گرفت.