نبرد نتانیاهو

سیاوش فلاح‌پور- روزنامه‌نگار

همزمان با تمرکز رسانه‌ها بر دولت جدید رژیم صهیونیستی و برنامه‌های آن، تحرکات بنیامین نتانیاهو برای رهبری مخالفان و سقوط دولت جدید دوچندان شده است. اگرچه او در این مسیر با محاکمه قضایی در 3پرونده فساد سیاسی و اقتصادی روبه‌روست، اما زمان‌بر بودن روند محاکمه‌ها، حاشیه امن کافی در اختیار نخست‌وزیر سابق اسرائیل قرار داده است.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که پارلمان رژیم صهیونیستی هنوز قانون منع حضور محکومان قضایی در پست نخست‌وزیری را به تصویب نرسانده و بر این اساس، امید نتانیاهو و یارانش برای بازپس‌گیری ریاست دولت همچنان پابرجاست. او طی هفته گذشته بارها بر بیان جمله «باز خواهم گشت» تأکید کرده است؛ جمله‌ای که شدت رقابت‌های سیاسی در جریان راست و حتی داخل حزب لیکود را به نمایش می‌گذارد. روزنامه هاآرتص در این‌باره می‌نویسد: نتانیاهو از طریق بیان شعار «بازخواهم گشت» تلاش می‌کند خود را نزد افکار عمومی و عقلانیت سیاسی اسرائیل به‌عنوان شخصیتی نمایش دهد که همچنان قوی است و کلیدهای نجات این رژیم از تهدیدهای داخلی و خارجی را در اختیار دارد.
اگرچه در نبرد رسانه‌ای دست برتر با نتانیاهوست (به‌ویژه نزد بخش راستگرای رژیم صهیونیستی)، اما نمی‌توان به‌سادگی از موانع پیش‌روی او برای بازگشت به دولت یا حتی رهبری مخالفان چشم‌پوشید. بدون شک مهم‌ترین مانع، وجود رقبای قدرتمند راست‌گرایی است که پس از سقوط دولت نتانیاهو، به‌دنبال ریاست بر حزب لیکود هستند. نیر برکات، شهردار سابق قدس، یولی ادلیشتاین، وزیر سابق بهداشت و یسرائیل کاتز، وزیر سابق امور مالی ازجمله مهم‌ترین این گزینه‌ها به شمار می‌روند.

نبرد داخلی بر سر رهبری حزب لیکود
نتانیاهو در نخستین گام برای مقابله با رقبای داخلی خود در حزب لیکود پیشنهادی را برای برگزاری انتخابات مقدماتی به‌منظور تعیین کادر رهبری حزب مطرح کرده است. این پیشنهاد درصورت اجرا، عملا تمام تلاش‌ها برای فضاسازی توسط رقبا یا حتی ایجاد اجماع داخلی علیه او را ناکام می‌سازد. باید توجه داشت که شخصیت‌های نام برده اگرچه از نفوذ سازمانی چشمگیری برخوردار هستند، اما هیچ‌کدام پایگاه اجتماعی نظیر نتانیاهو ندارند و به این ترتیب، درصورت برگزاری انتخابات مقدماتی تمام فرصت‌های خود برای رقابت با او را از دست خواهند داد. رقابت بر سر رهبری حزب لیکود، نبردی سرنوشت‌ساز برای نتانیاهو به شمار می‌رود؛ چراکه با شکست در این صحنه، آخرین سنگر سیاسی خود پیش از ورود به روند فرسایشی محاکمه‌های قضایی را از دست خواهد داد. نتانیاهو بدون حزب لیکود به سیاستمدار تنهایی تبدیل می‌شود که حتی دیگر بخش مهمی از رسانه‌های راست‌گرای صهیونیستی نیز حاضر به حمایت از او نخواهند بود.
جالب آنکه رهبری لیکود تنها جبهه نبرد نتانیاهو به‌حساب نمی‌آید؛ چراکه او به‌طور همزمان در جبهه‌ای دیگر، با راست‌گرایان مخالف لیکود نیز مشغول نبرد است. هاآرتص در این‌باره می‌نویسد: بخشی از تحرکات پشت پرده نتانیاهو مربوط به ایجاد انشقاق در احزاب راست‌گرایی است که برای مخالفت با نخست‌وزیری او تشکیل شده‌اند؛ حزب یمینا به ریاست نفتالی بنت (نخست‌وزیر جدید) و آینده به ریاست گدعون ساعر، مهم‌ترین اهداف نتانیاهو برای یارگیری شناخته می‌شوند. درصورت موفقیت نتانیاهو و ایجاد انشقاق در احزاب نامبرده، دولت جدید حمایت لازم در کابینه را از دست داده و سقوط خواهد کرد.
تمام اینها در حالی است که دولت جدید رژیم صهیونیستی یکی از ضعیف‌ترین دولت‌ها در طول تاریخ این رژیم به شمار می‌رود؛ به‌گونه‌ای که تقریبا تمامی تحلیلگران و رسانه‌ها بر ناتمام ماندن عمر قانونی آن اتفاق نظر دارند. شبکه الجزیره در این‌باره گزارش می‌دهد: ائتلاف‌های حامی دولت جدید و حتی اعضای عالی‌رتبه آن تقریبا بر هیچ مسئله‌ای غیر از مخالفت با نتانیاهو اجماع ندارند. روشن است که این دولت در مواجهه با چالش‌های سخت پیش‌روی اسرائیل کارآمدی لازم را نخواهد داشت. از سوی دیگر صرفا 61نماینده در کنست از این دولت حمایت می‌کنند و تغییر رأی تنها یک نماینده برای سلب مشروعیت از آن کافی است.

دادگاه‌های بی‌فایده
بسیاری پیش‌بینی می‌کردند با سقوط دولت نتانیاهو، بلافاصله فرایند دادگاه‌های او در پرونده‌های قضایی آغاز شده و مجالی برای فعالیت‌های سیاسی و حزبی توسط او باقی نماند، اما رفتار نتانیاهو طی هفته‌های اخیر خلاف این پیش‌بینی را نشان می‌دهد. روزنامه العربی‌الجدید در این‌باره می‌نویسد: نتانیاهو اطمینان دارد که روند دادگاه‌ها فرسایشی بوده و تا حدود 3سال به طول می‌انجامد. او حتی ممکن است با گذشت زمان و استفاده از نفوذ خود در دستگاه قضایی، افکار عمومی را به‌سوی بی‌گناهی خود و سیاسی بودن پرونده‌ها هدایت کند. بر این اساس، آغاز دادگاه‌های نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی را نمی‌توان تضمینی بر ادامه کار دولت ائتلافی جدید دانست. البته در سوی دیگر نباید از جدیت دستگاه قضایی در محاکمه نتانیاهو نیز چشم‌پوشید. مهم‌ترین نشانه این امر، مخالفت دادستانی رژیم صهیونیستی با درخواست نتانیاهو برای تعویق برگزاری دادگاه‌ها در هفته گذشته بود. گدعون ساعر، یکی از شرکای اصلی دولت ائتلاف جدید و رقیب سابق نتانیاهو در حزب لیکود از تأثیرگذاری بالایی در دستگاه قضایی اسرائیل برخوردار است و بدون شک زمینه را برای تشدید فشارهای قانونی علیه نتانیاهو فراهم خواهد کرد.
نتانیاهو هم‌اکنون با 3پرونده قضایی موسوم به پرونده‌های هزار، 2هزار و 4هزار روبه‌روست. پرونده هزار مربوط به هدایای بسیار گران‌قیمت و غیرمتعارف 2تاجر یهودی برای نتانیاهو و همسر اوست که حکم رشوه را دارد. پرونده 2هزار درباره اتهام تبانی نتانیاهو با نونی موزیس، مالک روزنامه یدیعوت احرونوت، برای دستیابی به امتیازهای رسانه‌ای و مالی در ازای حمایت از کمپین انتخاباتی است. پرونده 4هزار نیز اتهاماتی را درباره تبانی نتانیاهو با شاوول آلووتیش، مالک شرکت ارتباطات بیزک مطرح می‌کند؛ اتهاماتی که براساس آن رانت‌های مالی و اطلاعاتی توسط دولت وقت در اختیار شرکت مذکور قرار گرفته است.

  یائیر لاپید در راه امارات

لاپید ازجمله مهم‌ترین مخالفان نتانیاهو در صحنه سیاسی اسرائیل است که سرانجام موفق شد با توافق بر سر تشکیل دولت ائتلافی جدید، نخست‌وزیری 12ساله نتانیاهو را به پایان برساند. لاپید تا پیش از سال 2012چهره‌ای فرهنگی بوده که حتی اجرای برخی برنامه‌های تلویزیونی مشهور را نیز بر عهده داشته است. او ازجمله سیاستمداران راست میانه‌رو و سکولار اسرائیل شناخته می‌شود. براساس توافقی که منجر به تشکیل دولت ائتلافی جدید در رژیم صهیونیستی شده، نفتالی بنت تا سال2023 ریاست دولت را بر عهده دارد و پس از آن، یائیر لاپید به‌مدت 2سال نخست‌وزیر خواهد بود. تا آن زمان نیز، وزارت خارجه در اختیار لاپید است.
اما نکته قابل توجه این است که لاپید اعلام کرده در جریان نخستین سفر خارجی خود به‌عنوان وزیر خارجه رژیم صهیونیستی عازم امارات خواهد شد. این نخستین‌بار است که یک وزیر خارجه اسرائیل وارد امارات می‌شود. گفته می‌شود در جریان این سفر، لاپید با عبدالله بن زاید، ولیعهد ابوظبی و قدرتمندترین فرد امارات، ملاقات خواهد داشت. تمام اینها در حالی است که آمریکا و اردن پیش از انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی مانع سفر تبلیغاتی نتانیاهو به امارات شده بودند. رسانه‌های حامی نتانیاهو پدیده عادی‌سازی‌ روابط کشورهای عربی با اسرائیل را میراث او به شمار آورده و استفاده تبلیغاتی لاپید از رابطه با امارات را خیانت سیاسی می‌دانند.